Konsekwencje za posłużenie się fałszywym dokumentem

Posłużenie się sfałszowanym dokumentem – wymiar kary

Zgodnie z art. 270 Kodeksu karnego (K.k.):

,, § 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2a. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.

Z powyższego przepisu jasno wynika, że sam fakt użycia podrobionego dokumentu jest karalny. Celem działania sprawcy ma być posłużenie się sfałszowanym dokumentem jako autentycznym. Nie mniej jednak, aby sprawcy przypisać odpowiedzialność, trzeba udowodnić, że faktycznie wiedział, że dokument nie jest autentyczny, a mimo to chciał go użyć jako autentycznego w konkretnym celu.

Akt oskarżenia

Jeśli organy ścigania podejmą wątpliwości co do legalności dokumentu, jakim się Pan posłuży, mogą wszcząć dochodzenie. By móc jednak kogoś aresztować, najpierw trzeba postawić przeciwko niemu zarzuty – akt oskarżenia. Najpierw należy przesłuchać podejrzanego. Na tym etapie będzie Pan mógł złożyć wyjaśnienia, czyli wskazać, że nie wiedział o tym, że dokument jest nieprawdziwy, tym bardziej więc nie można Panu przypisać celu działania w postaci wprowadzenia organów w błąd, skoro Pan sam w błąd został wprowadzany przez zmarłą ciocię.

Następnie w ciągu 14 dni od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję w dochodzeniu, prokurator sporządza akt oskarżenia lub zatwierdza akt oskarżenia sporządzony przez Policję w dochodzeniu i wnosi go do sądu albo sam wydaje postanowienie o umorzeniu, o zawieszeniu albo o uzupełnieniu dochodzenia.

Tymczasowe aresztowanie

Co do tymczasowego aresztowania – można je stosować, gdy zachodzi:

1. uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu;
2. uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne.

A zatem tymczasowe aresztowanie jest możliwe, ale gdy już zostanie postawiony akt oskarżenia. Jednak decydując o zastosowaniu tego środka zapobiegawczego, uwzględnia się rodzaj i charakter obaw wskazanych wyżej, przyjętych za podstawę stosowania danego środka oraz nasilenie ich zagrożenia dla prawidłowego przebiegu postępowania w określonym jego stadium. Jeśli obawy wyjazdu będą wysokie, to faktycznie można zastosować tymczasowe aresztowanie.

Nieumyślne posłużenie się dokumentem sfałszowanym

Natomiast z uwagi na to, że przestępstwo z art. 270 K.k. jest typem umyślnym, to odpowiedzialność karna zależy od tego, czy sprawca obejmuje swoją świadomością to, że dokument, którego używa, jest podrobiony lub przerobiony, ewentualnie przynajmniej wykazanie, że sprawca nie wiedział, ale podejrzewał i godził się z taką możliwością – chociaż jest to pogląd mniejszościowy (tak uważa np. A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, wyd. IV, LEX 2007). Natomiast bez wątpienia nieumyślne posłużenie się dokumentem sfałszowanym nie podlega karze. Dopóki zatem umyślność nie zostanie wykazana, dopóty nie może być Pan uznany za winnego. Na okoliczność tej niewiedzy może Pan np. wskazywać, że ciocia od wieku lat opowiadała historie o swych korzeniach, podstawach do legalizacji etc. i cała rodzina była pewna, że mówiła prawdę – słowem wszystko, co poświadczy, że nie wiedział Pan i nie mógł nawet przypuszczać, że dokument cioci nie jest prawdziwy.

Jeśli nawet sąd uzna Pańską winę, to z uwagi na dotychczasową niekaralność zapewne zasądzi karę grzywny ze względu na prymat kar wolnościowych i właśnie ową dotychczasową niekaralność. Grzywnę wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki; jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, zaś najwyższa 540.