Kiedy zameldowanie nie jest możliwe?

Czy brak adresu uniemożliwia zameldowanie na danej nieruchomości?

Dokonuje Pani prawidłowej interpretacji przepisów, brak jakiegokolwiek adresu uniemożliwia bowiem zameldowanie na określonej nieruchomości. Jednak w dorobku judykatury (orzecznictwa) sądów administracyjnych podkreśla się różnorodność sytuacji, w których organ nie powinien odmawiać zameldowania, rygorystycznie wykładając przepisy ustawy.

Jak stanowi przepis art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.), pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem (art. 7 ust. 1 ustawy). W świetle przepisu art. 9b ust. 1 ustawy, zameldowanie na pobyt stały lub czasowy następuje pod oznaczonym adresem. Adres określa się przez podanie:

1) w gminach, które uzyskały status miasta – nazwy miasta (dzielnicy), ulicy, numeru domu i lokalu, nazwy województwa oraz kodu pocztowego;

2) w innych gminach – nazwy miejscowości, numeru domu i lokalu, nazwy gminy, nazwy województwa, kodu pocztowego oraz nazwy ulicy, jeżeli w miejscowości występuje podział na ulice (art. 9b ust. 2 ustawy).

Wskazanie adresu danej nieruchomości dla celów ewidencyjnych

„Dla wskazania adresu danej nieruchomości dla celów ewidencyjnych niezbędne jest ustalenie, w jakiej miejscowości położona jest ta nieruchomość, przy jakiej ulicy oraz jakim numerem porządkowym została oznaczona. Zaś w przypadku, gdy na nieruchomości znajduje się kilka lokali mieszkalnych konieczne jest określenie ich numerów” (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 maja 2005 r., sygn. akt IV SA/Wa 484/08).

Nie można zatem skutecznie domagać się od organu meldunkowego zameldowania, podając jedynie miejscowość stałego lub czasowego pobytu, bez żadnych dodatkowych danych identyfikujących. Lokal mieszkalny lub nieruchomość muszą być odpowiednio oznaczone wedle reguł opisanych wyżej. W kontekście zadanego przez Panią pytania należy wskazać na bardzo istotny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 września 2009 r. (sygn. akt II OSK 1484/09), zgodnie z tezą którego „oznaczenie domu letniskowego nazwą ulicy i numerem działki mieszczącej się przy tej ulicy spełnia wymogi adresu w rozumieniu art. 9b ust. 1 i 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Błędne jest stanowisko stwierdzające, że skoro domek letniskowy nie posiada numeru porządkowego nadanego zgodnie z obowiązującą zasadą numeracji porządkowej, który w świetle art. 9b ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych jest integralną częścią adresu, to jego brak uniemożliwia zameldowanie, gdyż to następuje pod oznaczonym adresem”. Wystarczające jest zatem wskazanie powyższych minimalnych danych, aby zameldowanie mogło nastąpić.

Ustalenie adresu pod którym ma dojść do zameldowania

„Organ meldunkowy rejestruje pobyt osoby pod oznaczonym adresem. Zatem do kompetencji tego organu należy ustalenie adresu, pod którym ma dojść do zameldowania. Natomiast w postępowaniu zmierzającym wyłącznie do zarejestrowania pobytu osoby rzeczą organu meldunkowego nie jest weryfikowanie prawidłowości nadania numeru porządkowego budynkowi w innym postępowaniu ewidencyjnym dotyczącym ewidencji budynków” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 października 2008 r., sygn. akt II OSK 1199/07). W orzecznictwie sądów administracyjnych akcentuje się również możliwość zameldowania na terenie ogródków działkowych, w budynku wzniesionym na działce oznaczonej numerem wewnętrznym, będącej częścią terenów działkowych, przemawia za tym brak trudności w identyfikacji obiektu i na owy „brak trudności identyfikacyjnych” można się powoływać, jeśli stan faktyczny, w którym się Pani znajduje, jest zbliżony. „W przedmiotowej sprawie dokonać bowiem należy wykładni celowościowej treści art. 9b ust. 2 pkt 1 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, uwzględniając przy tym, iż instytucja zameldowania jako potwierdzenie faktu pobytu służy wyłącznie celom ewidencyjnym. Z uwagi na okoliczność, iż dane znajdujące się w ewidencji ludności odpowiadać powinny stanowi faktycznemu, organ nie może odmówić zameldowania na pobyt stały osobie faktycznie przebywającej w danym pomieszczeniu jedynie w oparciu o wykładnię literalną wskazanego przepisu, w sytuacji, gdy zamiar stałego pobytu jest określony na podstawie obiektywnych, w pełni stwierdzonych okoliczności” (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 25 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Sz 232/08).

Uznanie pobytu danej osoby w nieruchomości za pobyt stały

„Aby uznać pobyt danej osoby za pobyt stały należy fizycznie zamieszkiwać pod oznaczonym adresem i mieć wolę stałego w nim przebywania, czyli koncentracji spraw życiowych. Przy czym oba te elementy muszą występować łącznie. Trzeba zatem przyjąć, że miejsce pobytu danej osoby to miejsce, w którym osoba ta stale realizuje swoje podstawowe czynności życiowe, a w szczególności przebywa, nocuje, przygotowuje i spożywa posiłki, przechowuje rzeczy niezbędne do bytowania, przyjmuje wizyty gości, przyjmuje korespondencję, itp.” (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z dnia 22 lutego 2011 r., sygn. akt III SA/Lu 524/10).

Jak podkreślił również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 20 maja 2010 r. (sygn. akt II SA/Bk 81/10), „na prawną konstrukcję pobytu stałego składają się dwa elementy, które muszą występować łącznie: przebywanie w sensie fizycznym pod oznaczonym adresem, tzw. corpus oraz zamiar stałego pobytu w danym lokalu, tzw. animus. Przy czym »zamiar« należy rozumieć jako nie wolę wewnętrzną, ale wolę dającą się określić na podstawie obiektywnych możliwych do stwierdzenia okoliczności. Okoliczność posiadania tytułu prawnego do lokalu nie oznacza, że właściciel musi być w nim zameldowany i że dokonanie rejestracji meldunku jest obowiązkiem odpowiedniego organu”.