Kiedy przepisy dyrektywy są bezpośrednio skuteczne?

Czym jest dyrektywa wydawana przez Unię Europejską?

Dyrektywa jest aktem prawnym wydawanym przez instytucje Unii Europejskiej, który zobowiązuje państwa członkowskie do zmiany prawa krajowego, zgodnie z celem określonym w tym akcie prawnym oraz w terminie w nim określonym. Co do zasady nie jest ona bezpośrednio stosowana w poszczególnych krajach członkowskich Unii Europejskiej, wymaga bowiem wcześniejszej transpozycji do krajowego porządku prawnego, np. w drodze ustawy.

Powoływanie się na dyrektywy Unii Europejskiej

W pewnych przypadkach dyrektywy mogą wyjątkowo odnosić bezpośredni skutek, co oznacza, że mogą być stosowana przez sądy krajowe i na ich podstawie mogą zapadać orzeczenia. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej efektywność dyrektywy byłaby bowiem osłabiona, gdyby nie mogły się na nią powoływać zainteresowane osoby. Jednak aby tak się stało, muszą być spełnione następujące warunki:

1. przepisy dyrektywy muszą być bezwarunkowe oraz wystarczająco jasne i precyzyjne (wyrok Trybunału w sprawie van Duyn przeciwko Home Office¹);
2. państwo członkowskie nie transponowało dyrektywy w terminie lub transponowało ją nieprawidłowo (wyrok Trybunału w sprawie Pubblico Ministero przeciwko Tullio Ratti²).

Ponadto należy zaznaczyć, że przepisy dyrektywy mogą być bezpośrednio stosowane tylko w aspekcie wertykalnym, to znaczy w stosunkach państwo-obywatel, ewentualnie w stosunkach państwo-osoba prawna (lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, lecz posiadająca zdolność prawną). Nie mogą na ich podstawie zapadać orzeczenia w sprawach o aspekcie horyzontalnym, tj. między dwiema osobami prywatnymi lub przedsiębiorstwami.

__________________________

¹ Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 4 grudnia 1974 r. w sprawie 41/74 van Duyn przeciwko Home Office

² Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 5 kwietnia 1979 r. w sprawie 148/78 Pubblico Ministero przeciwko Tullio Ratti

Poprzedni materiał

Następny materiał