Kiedy urząd skarbowy może sprawdzić konta bankowe podatnika?

Kiedy banki są zobowiązane udzielić fiskusowi informacji o rachunku bankowym danej osoby?

Nowe przepisy obowiązujące od 1 lipca 2022 r. nie zakładają ani losowego sprawdzania konta, ani też nie mogą być dowolnie i bez ograniczeń stosowane przez urząd skarbowy.

Zgodnie z nowo dodanym art. 48 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (ustawa o KAS) na sporządzone na piśmie żądanie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, naczelnika urzędu celno-skarbowego lub naczelnika urzędu skarbowego wydane w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi odpowiednio w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, bank jest obowiązany do sporządzania i przekazywania informacji dotyczących osoby fizycznej lub osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub danych pełnomocników wskazanego w żądaniu rachunku bankowego w przypadku, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające są prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, w zakresie posiadanych lub współposiadanych rachunków bankowych lub posiadanych pełnomocnictw do dysponowania rachunkami bankowymi, liczby tych rachunków lub pełnomocnictw, obrotów i stanów tych rachunków, z podaniem dat oraz kwot poszczególnych wpływów, dat oraz kwot poszczególnych obciążeń rachunków i ich tytułów oraz odpowiednio ich nadawców i odbiorców.

Postępowanie w sprawie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego

Jak zatem widać, możliwość sprawdzenia rachunku bankowego jest dopuszczalna tylko w przypadku prowadzonego postępowania w sprawie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Organ podatkowy musi zatem w tym zakresie wszcząć postępowanie, o czym podatnik musi zostać powiadomiony, i dopiero wtedy możliwe jest zweryfikowanie rachunku bankowego.

Urząd skarbowy bez wszczęcia postępowania nie ma prawa do sprawdzenia na własne żądanie stanu konta podatnika.

Pełnomocnik do konta bankowego, operacje na dużych kwotach

Z opisanego stanu faktycznego nie wynika, aby jakiekolwiek przestępstwo czy też wykroczenie skarbowe zostało popełnione w związku z wypłacanymi środkami pieniężnymi. W konsekwencji należy stwierdzić, że w takim przypadku US nie ma prawa do sprawdzenia stanu konta w oparciu o nowe przepisy obowiązujące od 1 lipca 2022 r.

Sama wypłata środków pieniężnych należących do podatnika przez jego pełnomocnika nie jest czynem zabronionym stanowiącym przestępstwo czy też wykroczenie skarbowe. Nie ma podstaw prawnych, aby US weryfikował taki rachunek bankowy. Zatem nie widzę też przeszkód, aby Pani mąż, jako pełnomocnik swojej mamy, wpłacił od razu całą sumę na jej konto. Nie ma w tym żadnej nielegalnej czynności, która w jakikolwiek sposób determinowałaby kontrolę ze strony US.