Kiedy konieczne jest odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci?

Możliwi spadkobiercy po wujku

W celu wyjaśnienia Pani sytuacji pozwolę sobie w pierwszej kolejności przytoczyć kilka przepisów dla jasności. Zgodnie z art. 932 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.), który to artykuł wyznacza zasady kolejności dziedziczenia z ustawy: „W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy”.

Artykuł 1020 K.c. stanowi natomiast, że „spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku”. Wreszcie istotny, z punktu Pani widzenia, jest przepis art. 931 § 2 K.c., który stanowi, że „jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych”.

Jak wynika z powyższego, w którejś kolejności do dziedziczenia dochodzi rodzeństwo. Jeśli nie dożyje ono otwarcia spadku, czyli śmierci danego spadkodawcy, wówczas w jego miejsce wchodzą jego zstępni. Wszystkie przepisy Kodeksu cywilnego w zakresie spadkobrania prowadzą do wniosku, że ta sama reguła obowiązuje przy odrzucaniu spadku (odrzucający traktowany jest, jakby nie dożył otwarcia spadku). Zstępni to wszyscy potomkowie w linii prostej, bez wyjątku. Kodeks cywilny nie ogranicza tu reguły do zstępnych pierwszego czy drugiego stopnia. Zatem do dziedziczenia w miejsce odrzucającego rodzeństwa dochodzą dzieci rodzeństwa i dalsze dzieci w tej rodzinie kolejno do momentu, gdy brak już będzie takich zstępnych, którzy żyli w chwili otwarcia spadku. Co oznacza, że ewentualne dziecko (Pani dziecko, wnuczek czy prawnuczek), które urodziło się po dacie śmierci wujka, już odrzucać spadku nie będzie musiało, bo nie żyło w chwili otwarcia spadku.

Przedawnienie dziedziczenia spadku

Dziedziczenie się nie przedawnia, zatem taki proces odrzucania i ustalania spadkobierców może trwać aż do chwili odnalezienia ostatniego żyjącego w dacie śmierci spadkodawcy krewnego. Jeśli Pani dzieci żyły w chwili śmierci wujka, powinna Pani w ich imieniu (małoletni) odrzucić spadek lub powinny to uczynić same (pełnoletni).