Karta pobytu dla Ukraińca

Karta pobytu tymczasowego a karta stałego pobytu

Chciałbym zacząć od uwagi terminologicznej. Tzw. karta pobytu tymczasowego wydawana jest wtedy, gdy cudzoziemiec otrzymał zezwolenie na czasowe zamieszkanie, natomiast karta stałego pobytu – gdy otrzymał zezwolenie na osiedlenie się. Stad mówiąc o warunkach uzyskania karty stałego pobytu, mówimy de facto o uzyskaniu zezwolenia na osiedlenie się w Polsce. Wynika to z art. 157 ustawy z 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2001 r. Nr 264, poz. 1573 – dalej u.c.): „ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o osobach posiadających kartę czasowego pobytu lub kartę stałego pobytu, należy przez to rozumieć osoby, którym udzielono odpowiednio zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub zezwolenia na osiedlenie się”.

Zezwolenie dla cudzoziemca na osiedlenie się 

Zgodnie z art. 64 ust. 1 u.c.: „zezwolenia na osiedlenie się udziela się cudzoziemcowi, który

 

1) jest małoletnim dzieckiem cudzoziemca, posiadającego zezwolenie na osiedlenie się, urodzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) pozostaje w związku małżeńskim, zawartym z obywatelem polskim co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku i bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez 2 lata na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony;

3) bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 10 lat na podstawie zgody na pobyt tolerowany udzielonej na podstawie art. 97 ust. 1 pkt 1 lub 1a lub ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przez okres 5 lat w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej;

4) jest dzieckiem obywatela polskiego i pozostaje pod jego władzą rodzicielską”.

Kiedy pobyt na terytorium RP uważa się za nieprzerwany?

Pobyt na terytorium RP uważa się za nieprzerwany, gdy żadna z przerw w nim nie była dłuższa niż 6 miesięcy i nie przekroczyła łącznie 10 miesięcy, chyba że przerwa była spowodowana:

1. wykonywaniem obowiązków zawodowych lub świadczeniem pracy poza terytorium RP na podstawie umowy zawartej z pracodawcą, którego siedziba znajduje się na terytorium RP;
2. towarzyszeniem małżonkowi wykonującemu obowiązki zawodowe lub świadczącemu pracę w warunkach, o których mowa w pkt 1;
3. leczeniem cudzoziemca.

Do okresu pobytu cudzoziemca przebywającego na terytorium RP w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub zgody na pobyt tolerowany udzielonej w związku z rozpatrzeniem wniosku o nadanie statusu uchodźcy zalicza się także okres pobytu w czasie postępowania o nadanie statusu uchodźcy, choćby cudzoziemiec był w tym czasie umieszczony w strzeżonym ośrodku lub w areszcie w celu wydalenia.

Jak widać, sama Karta Polaka nie daje uprawnień do uzyskania zezwolenia na osiedlenia się na terytorium RP.

 Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej

Łatwiej jest uzyskać tzw. zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 65 ust. 1-2 u.c.:

 

„1. Zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej udziela się cudzoziemcowi przebywającemu na terytorium RP, bezpośrednio przed złożeniem wniosku, legalnie i nieprzerwanie, co najmniej przez 5 lat, który posiada:

1) stabilne i regularne źródło dochodu wystarczającego do pokrycia kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu;

2) ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu przepisów o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do cudzoziemca:

1) przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu odbywania studiów lub szkolenia zawodowego;

2) posiadającego zgodę na pobyt tolerowany, azyl, status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej lub korzystającego z ochrony uzupełniającej lub ochrony czasowej;

3) ubiegającego się o nadanie statusu uchodźcy lub o udzielenie azylu;

4) pracownika »au pair«, sezonowego, delegowanego przez usługodawcę w celu transgranicznego świadczenia usług lub usługodawcy świadczącego usługi transgraniczne;

5) przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy Schengen upoważniającej tylko do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 26, lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielonego na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 lub 7 lub art. 53a ust. 1 pkt 1 lit. a lub ust. 2;

6) o którym mowa w art. 110”.

Warunki uzyskania statusu rezydenta długoterminowego UE

W tym zatem wypadku podstawowym warunkiem uzyskania statusu rezydenta długoterminowego UE jest posiadanie stabilnego i regularnego źródła dochodu wystarczającego do pokrycia kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na utrzymaniu. Dochód, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, po odliczeniu kosztów zamieszkania, przypadający na każdego członka rodziny pozostającego na utrzymaniu cudzoziemca lub na cudzoziemca, gdy jest osobą samotną, musi być wyższy niż wysokość dochodu, od której przyznaje się świadczenia pieniężne z pomocy społecznej na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Uważa się, że koszty zamieszkania, o których mowa w ust. 3, obejmują co najmniej wysokość stałych opłat związanych z eksploatacją zajmowanego lokalu w rozliczeniu na liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu, a ponadto opłaty za dostawy do lokalu energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych.

 

Jeśli zatem nie przebywa Pan w Polsce i nie ma tutaj regularnego i stałego źródła dochodu, to również brak jest podstaw do uzyskania statusu rezydenta długoterminowego UE.

Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony 

Natomiast to, co Pan w tej chwili może zrobić przy takim stanie rzeczy, to uzyskać zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony (karta pobytu tymczasowego).

Zgodnie z art. 53 ust. 1.: „zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się cudzoziemcowi, który:

 

1) posiada zezwolenie na pracę albo pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy, jeżeli zezwolenie na pracę nie jest wymagane,

2) prowadzi działalność gospodarczą na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej, korzystną dla gospodarki narodowej, a w szczególności przyczyniającą się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia nowych miejsc pracy,

3) zamierza jako osoba o uznanym dorobku artystycznym kontynuować twórczość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

4) bierze udział w szkoleniach i stażach zawodowych realizowanych w ramach programów Unii Europejskiej,

5) zamierza jako członek rodziny zamieszkiwać wspólnie z pracownikiem migrującym, o którym mowa w Europejskiej Karcie Społecznej, sporządzonej w Turynie dnia 18 października 1961 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 8, poz. 67 oraz z 2010 r. Nr 76, poz. 491),

6) jest małżonkiem obywatela polskiego,

7) jako członek rodziny cudzoziemca, o którym mowa w art. 54, przybywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywa na tym terytorium w celu połączenia z rodziną,

8) jest małoletnim dzieckiem cudzoziemca urodzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywającym na tym terytorium bez opieki,

9) jest małżonkiem lub pełnoletnim dzieckiem cudzoziemca, o którym mowa w art. 54, i przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez okres 5 lat na podstawie zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonych w związku z okolicznościami, o których mowa w pkt 7,

10) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w pkt 7, w przypadku owdowienia, rozwodu, separacji lub śmierci wstępnego lub zstępnego pierwszego stopnia, gdy przemawia za tym szczególnie ważny interes cudzoziemca,

11) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w pkt 6, w przypadku owdowienia lub rozwodu, gdy przemawia za tym szczególnie ważny interes cudzoziemca,

12) jest małoletnim dzieckiem cudzoziemca, posiadającego zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, urodzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

13) posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, oraz zamierza wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej, podjąć lub kontynuować studia lub szkolenie zawodowe lub wykaże, że zachodzą inne okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

14) jest członkiem rodziny cudzoziemca, o którym mowa w pkt 13, z którym przebywał na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, towarzyszącym mu lub chcącym się z nim połączyć,

15) jest ofiarą handlu ludźmi w rozumieniu decyzji ramowej Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie zwalczania handlu ludźmi i spełnia łącznie następujące warunki:

 

a) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

b) podjął współpracę z organem właściwym do prowadzenia postępowania w sprawie zwalczania handlu ludźmi,

c) zerwał kontakty z osobami podejrzanymi o popełnienie czynów zabronionych związanych z handlem ludźmi,

 

16) przybywa lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu podjęcia lub kontynuacji stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na tym terytorium, zwanych dalej »studiami«, także w przypadku gdy podjął studia na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które zamierza kontynuować lub uzupełnić na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

 

17) jest naukowcem, który przybywa lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu prowadzenia badań naukowych na podstawie umowy o przyjęciu w celu realizacji projektu badawczego, zawartej z placówką naukową zatwierdzoną przez ministra właściwego do spraw nauki,

18) posiada dokument pobytowy, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 157 z 15.06.2002, str. 1-7), zwanego dalej rozporządzeniem (WE) nr 1030/2002, z adnotacją »naukowiec«, wydany przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, jeżeli umowa o przyjęciu w celu realizacji projektu badawczego, zawarta z właściwą placówką naukową tego państwa, przewiduje przeprowadzenie badań naukowych także na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

19) posiada uprawnienie do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w aktach prawnych wydanych przez organy powołane na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w Ankarze dnia 12 września 1963 r. (Dz. Urz. WE L 217 z 29.12.1964, str. 3687)

 

– jeżeli okoliczność, która jest podstawą ubiegania się o to zezwolenie, uzasadnia jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące”.

 

Jak widać, tutaj katalog przypadków jest dość szeroki. Wystarczy uzyskać zezwolenie na pracę albo posiadać pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy, jeśli zezwolenie na pracę nie jest wymagane lub np. prowadzić działalność gospodarczą na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie w RP korzystną dla gospodarki narodowej, a w szczególności przyczyniającą się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia nowych miejsc pracy.

Kiedy cudzoziemiec może uzyskać zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony?

Ponadto zgodnie z art. 53a ust. 1: „zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który

 

1) zamierza na terytorium RP podjąć lub kontynuować:

a) naukę lub

b) szkolenie zawodowe,

2) ze względu na więzi o charakterze rodzinnym zamierza dołączyć do obywatela polskiego lub obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, zamieszkującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub z nim przebywać,

3) jest duchownym, członkiem zakonu lub osobą pełniącą funkcję religijną w kościołach i związkach wyznaniowych, których status jest uregulowany umową międzynarodową, przepisami ustaw o stosunku państwa do kościoła lub innego związku wyznaniowego lub które działają na podstawie wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych i jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest związany z pełnioną funkcją lub przygotowaniem do jej pełnienia,

3a) jest pokrzywdzonym, o którym mowa w art. 10 ust. 1a pkt 2,

3b) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia udzielonego na czas trwania postępowania karnego toczącego się przeciwko podmiotowi powierzającemu wykonywanie pracy cudzoziemcowi, który zamierza kontynuować pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do czasu otrzymania zaległego wynagrodzenia od podmiotu powierzającego wykonywanie pracy albo podmiotu, o którym mowa w art. 6 lub art. 7 ustawy z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli przemawia za tym szczególnie ważny interes cudzoziemca,

4) wykaże, że zachodzą okoliczności inne niż określone w pkt 1-3b lub w art. 53 ust. 1

– jeżeli okoliczność, która jest podstawą ubiegania się o zezwolenie, uzasadnia jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące”.

 

Zgodnie z art. 53b ust. 1-3:

 

„1. Cudzoziemiec, o którym mowa w art. 53 ust. 1, 2, 7, 9, 13, 14 i 16-18 oraz 53a ust. 1 pkt 1-3, 3b i 4 [czyli większość interesujących Pana przypadków – przyp. aut.] jest obowiązany posiadać:

 

1) ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz

2) stabilne i regularne źródło dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu w przypadkach, o których mowa w art. 53 ust. 1 pkt 1, 2, 7, 9, 13 i 14 oraz w art. 53a ust. 1 pkt 1 lit. b, pkt 2, 3b i 4;

3) wystarczające środki finansowe na pokrycie kosztów utrzymania i powrotu w przypadkach, o których mowa w art. 53 ust. 1 pkt 16-18 oraz w art. 53a ust. 1 pkt 1 lit. a.

 

2. Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest spełniony także wtedy, gdy koszty utrzymania cudzoziemca pokrywa członek rodziny obowiązany do jego utrzymania, który zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Cudzoziemiec, o którym mowa w art. 53 ust. 1 pkt 16 [studia stacjonarne – przyp. aut.], jest obowiązany ponadto wykazać, że ma zapewnione wystarczające środki finansowe na pokrycie kosztów studiów”.

 

Zgodnie z art. 56 ust. 1 u.c.: „zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się każdorazowo na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium RP, nie dłuższy niż 2 lata”. Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się na wniosek cudzoziemca (art. 60 ust. 1 u.c.).

Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony

Według art. 60 ust. 4 u.c.: „wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony zawiera:

1) dane cudzoziemca oraz dane objętych wnioskiem dzieci i innych osób wpisanych do dokumentu podróży cudzoziemca, w zakresie niezbędnym do wydania zezwolenia;

2) miejsce zamierzonego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

3) imię, nazwisko, datę urodzenia, płeć, obywatelstwo i miejsce zamieszkania członków rodziny cudzoziemca zamieszkałych w Rzeczypospolitej Polskiej, z określeniem stopnia pokrewieństwa;

4) informacje o:

a) podróżach i pobytach zagranicznych w okresie ostatnich 5 lat,

b) poprzednich pobytach w Rzeczypospolitej Polskiej;

5) wskazanie środków utrzymania”.

Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony składa się na formularzu.

Cudzoziemiec jest obowiązany uzasadnić wniosek, przedstawić ważny dokument podróży oraz dołączyć do wniosku:

 

• fotografie osób objętych wnioskiem;
• dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.

 

Do wniosku należy dołączyć także tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego, w którym cudzoziemiec przebywa lub zamierza przebywać w przypadku cudzoziemca, o którym mowa w art. 53 ust. 1 pkt 1, 2, 7, 9, 13 i 14 oraz w art. 53a ust. 1 pkt 1, 2 i 4. Za tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego, w którym cudzoziemiec przebywa lub zamierza przebywać, nie uznaje się umowy użyczenia lokalu, chyba że użyczającym jest jego zstępny, wstępny lub małżonek, rodzice małżonka, lub rodzeństwo cudzoziemca.

 

Decyzję w sprawie udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, a w przypadku cudzoziemca przebywającego za granicą – wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamierzonego pobytu cudzoziemca (art. 62 ust. 1 u.c.) Cudzoziemiec przebywający za granicą składa wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony za pośrednictwem konsula. Konsul dołącza do wniosku informację, czy wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanowią zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

 

Przed wydaniem decyzji o udzieleniu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony właściwy wojewoda jest obowiązany zwrócić się do komendanta oddziału straży granicznej, komendanta wojewódzkiego policji, szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby także do konsula właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania cudzoziemca za granicą lub do innych organów z wnioskiem o przekazanie informacji, czy wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanowią zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

 

Zasadniczo praktyka jest taka, że posiadaczowi Karty Polaka zdecydowanie łatwiej jest uzyskać zezwolenie na pobyt na czas oznaczony w Polsce. Chociażby np. dlatego, że posiadacze Karty Polaka są zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę (przepis obowiązuje od 29 marca 2008 r.).

 

Zasada jest taka, że zezwolenia na zamieszkanie czasowe można udzielić cudzoziemcowi, jeśli ten wykaże, iż zachodzi okoliczność uzasadniająca jego zamieszkiwanie na terytorium RP przez okres dłuższy niż 6 miesięcy. Tymi okolicznościami mogą być w szczególności:

 

• zezwolenie na zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy,
• prowadzenie działalności gospodarczej,
• podjęcie nauki,
• zawarcie małżeństwa z obywatelem polskim (o czym niżej).

 

Cudzoziemiec ubiegający się o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony obowiązany jest złożyć:

 

• 2 egzemplarze wypełnionego wniosku o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony zawierającego wskazanie okoliczności uzasadniających jego zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 12 miesięcy wypełnione w języku polskim,
• 2 kolorowe fotografie o wymiarach 4,5 cm i 3,5 cm,
• dokumenty potwierdzające posiadanie źródeł dochodów lub własnych środków materialnych i ich wysokość,
• opłatę konsularną,
• ważny paszport.

 

Ponadto konsul przyjmujący wniosek może żądać złożenia dodatkowo:

 

• odpisu aktu urodzenia,
• odpisu aktu małżeństwa,
• zaświadczenia o braku zobowiązań podatkowych wobec kraju pochodzenia,
• zaświadczenia o niekaralności wydanego przez właściwy organ kraju pochodzenia.

 

Jeśli cudzoziemiec ubiega się o zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce uzasadniający swój wniosek podjęciem zatrudnienia, obowiązany jest złożyć dodatkowo zezwolenie na zatrudnienie lub powierzenie mu innej pracy zarobkowej na terytorium RP.

 

Cudzoziemiec ubiegający się o zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce, uzasadniając swój wniosek prowadzeniem działalności gospodarczej w Polsce, obowiązany jest złożyć dokumenty potwierdzające prowadzenie działalności gospodarczej, jej przedmiot i rozmiary oraz wywiązywanie się ze zobowiązań wobec RP w szczególności:

 

• aktualny wypis z rejestru handlowego,
• akt notarialny, na podstawie którego ustanowiona została spółka,
• zaświadczenie właściwego urzędu skarbowego o wywiązaniu się ze zobowiązań podatkowych wobec RP,
• zezwolenie dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy na zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy zarobkowej, jeżeli jest zatrudniony lub wykonuje inną pracę zarobkową.

 

Cudzoziemiec ubiegający się o zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce uzasadniający wniosek podjęciem nauki obowiązany jest złożyć zaświadczenie potwierdzające podjęcie lub kontynuowanie nauki w szkole lub szkole wyższej i określające przewidywany regulamin i czas jej trwania.

 

Podsumowując, należy stwierdzić, że posiadanie Karty Polaka nie stanowi samo w sobie przesłanki otrzymania karty stałego lub nawet tymczasowego pobytu. Może jedynie ułatwić uzyskanie karty pobytu tymczasowego, natomiast w Pana sytuacji uzyskanie karty pobytu stałego wydaje się bardzo trudne.

 

Odnośnie do zakupu przez Pana mieszkania to informacja, którą Pan uzyskał, jest zapewne błędna, gdyż nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców w Polsce podlega znacznym ograniczeniom, tym bardziej wtedy, gdy nie mają oni zezwolenia na osiedlenie się. To raczej skutkiem uzyskania zezwolenia na osiedlenie się może być uzyskanie zgody na zakup nieruchomości, a nie na odwrót. Zgodnie bowiem z ustawą z 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz. U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1758 – dalej u.n.n.c.) nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia.

 

Zgodnie z art. 1 ust. 2 u.n.n.c.: „cudzoziemcem w rozumieniu ustawy jest:

1) osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego;

2) osoba prawna mająca siedzibę za granicą;

3) nieposiadająca osobowości prawnej spółka osób wymienionych w pkt 1 lub 2, mająca siedzibę za granicą, utworzona zgodnie z ustawodawstwem państw obcych;

4) osoba prawna i spółka handlowa nieposiadająca osobowości prawnej mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kontrolowana bezpośrednio lub pośrednio przez osoby lub spółki wymienione w pkt 1, 2 i 3”.

 

Według art. 1a u.n.n.c. ust. 1-2:

 

„1. Zezwolenie, o którym mowa w art. 1 ust. 1, jest wydawane na wniosek cudzoziemca, jeżeli:

1) nabycie nieruchomości przez cudzoziemca nie spowoduje zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, a także nie sprzeciwiają się temu względy polityki społecznej i zdrowia społeczeństwa;

2) wykaże on, że zachodzą okoliczności potwierdzające jego więzi z Rzecząpospolitą Polską.

 

2. Okolicznościami potwierdzającymi więzi cudzoziemca z Rzecząpospolitą Polską mogą być w szczególności:

1) posiadanie polskiej narodowości lub polskiego pochodzenia;

2) zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej;

3) posiadanie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony z wyłączeniem zezwolenia udzielonego na podstawie art. 53a ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z późn. zm.), zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich;

4) członkostwo w organie zarządzającym przedsiębiorców wymienionych w art. 1 ust. 2 pkt 4,

5) wykonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności gospodarczej lub rolniczej, zgodnie z przepisami prawa polskiego”.

Kwestie dotyczące obywatelstwa określa ustawa z 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (u.o.p.).

Nie jest łatwo uzyskać polskie obywatelstwo. Możliwe są następujące sposoby.

 

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Uznanie za obywatela polskiego

Zgodnie z art. 30 ust. 1-2 u.o.p.:

 

„1. Za obywatela polskiego uznaje się:

1) cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub na podstawie prawa stałego pobytu, który posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

2) cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, który:

a) pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub

b) nie posiada żadnego obywatelstwa;

3) cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Rzeczypospolitej Polskiej;

4) małoletniego cudzoziemca, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie;

 

5) małoletniego cudzoziemca, którego co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, jeżeli małoletni przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie;

6) cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 10 lat, który spełnia łącznie następujące warunki:

a) posiada zezwolenie na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawo stałego pobytu,

b) posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

7) cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem”.

2. Cudzoziemiec ubiegający się o uznanie za obywatela polskiego, z wyłączeniem cudzoziemca, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 i 5, jest obowiązany posiadać znajomość języka polskiego potwierdzoną urzędowym poświadczeniem, o którym mowa w art. 11a ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999, z późn. zm.), świadectwem ukończenia szkoły w Rzeczypospolitej Polskiej lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim”.

 

Przywrócenie obywatelstwa polskiego

Zgodnie z art. 38 u.o.p.:

1. Cudzoziemcowi, który utracił obywatelstwo polskie przed dniem 1 stycznia 1999 r. na podstawie:

1) art. 11 lub 13 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44, z późn. zm.),

2) art. 11 lub 12 ustawy z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 25),

3) art. 13, 14 lub 15 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353, z późn. zm.)

– przywraca się obywatelstwo polskie, na jego wniosek.

2. Nie przywraca się obywatelstwa polskiego cudzoziemcowi, który:

1) dobrowolnie wstąpił w okresie od 1 września 1939 r. do 8 maja 1945 r. do służby w wojskach Państw Osi lub ich sojuszników;

2) przyjął w okresie od 1 września 1939 r. do 8 maja 1945 r. urząd publiczny w służbie Państw Osi lub ich sojuszników;

3) działał na szkodę Polski, a zwłaszcza jej niepodległości i suwerenności, lub uczestniczył w łamaniu praw człowieka.

3. Nie przywraca się obywatelstwa polskiego cudzoziemcowi, jeżeli stanowi to zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego”.

 

Nadanie obywatelstwa polskiego

Zgodnie z art. 18 u.o.p prezydent RP może nadać cudzoziemcowi obywatelstwo polskie na wniosek cudzoziemca. Nadanie nie jest uzależnione od spełnienia jakichkolwiek przesłanek i należy do swobodnego uznania Prezydenta. W praktyce są na to małe szanse, instytucja wykorzystywana była np. do nadawania obywatelstwa piłkarzom, innym sportowcom.

 

W praktyce z moich doświadczeń ze sprawami cudzoziemców wynika, że zdecydowanie najszybszą drogą do uzyskania wszelkich przywilejów i uzyskania zezwolenia na zamieszkanie, osiedlenie się, a następnie obywatelstwa jest po prostu małżeństwo z obywatelem polskim (obywatelką polską). Oczywiście musi być to małżeństwo rzeczywiste, a nie fikcyjne. Jest tak z następujących powodów.

 

 Co do zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony

 

Zgodnie z art. 53 ust. 1 u.c. zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się cudzoziemcowi, który jest m.in. małżonkiem obywatela polskiego. Udzielenie zezwolenia jest obligatoryjne, organ ma obowiązek udzielić takiego zezwolenia, wystarczy, że cudzoziemiec jest małżonkiem obywatela polskiego. Nie ma tutaj żadnych dodatkowych wymogów. Zgodnie z art. 55 ust. 1 u.c. organ prowadzący postępowanie o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony cudzoziemcowi będącemu małżonkiem obywatela polskiego ustala, czy związek małżeński nie został zawarty w celu obejścia przez cudzoziemca przepisów o udzielaniu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że:

 

„1) jedno z małżonków przyjęło korzyść majątkową w zamian za wyrażenie zgody na zawarcie małżeństwa, o ile nie wynika to ze zwyczaju ugruntowanego w danym państwie lub grupie społecznej [np. wiano, posag – przyp. aut.];

2) małżonkowie nie wypełniają prawnych obowiązków wynikających z zawarcia małżeństwa;

3) małżonkowie nie zamieszkują wspólnie;

4) małżonkowie nie spotkali się nigdy przed zawarciem małżeństwa;

5) małżonkowie nie mówią językiem zrozumiałym dla obojga;

6) małżonkowie nie są zgodni co do dotyczących ich danych osobowych i innych istotnych okoliczności, które ich dotyczą;

7) jedno z małżonków lub oboje małżonków w przeszłości zawierali już małżeństwa dla pozoru”.

Jest to przepis, który ma zapobiegać tzw. fikcyjnym małżeństwom. Ponieważ – jak wskazano wyżej – małżeństwo z obywatelem polskim daje od razu cudzoziemcowi możliwość uzyskania zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, wiele małżeństw jest zawieranych właśnie dla pozoru (z tym że dotyczy to głównie np. małżeństw Polek z Wietnamczykami czy Hindusami). Można jednak spodziewać się kontroli urzędnika, który np. sprawdza dom małżonków. Typowe przykłady to np. sprawdzenie, czy w szafie znajdują się rzeczy osobiste drugiego małżonka, czy w łazience znajduje się szczoteczka do zębów itd.

 

Zezwolenie na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE

Zgodnie z art. 64 ust. 1 u.c. zezwolenia na osiedlenie się udziela się cudzoziemcowi, który pozostaje w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku i bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium RP co najmniej przez 2 lata na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.

 

Co do obywatelstwa

 

Zgodnie z art. 30 u.o.p. za obywatela polskiego uznaje się cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, który pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub nie posiada żadnego obywatelstwa.

 

Podsumowując, należy stwierdzić, że:

 

1. Po zawarciu małżeństwa z obywatelem polskim cudzoziemiec ma prawo ubiegać się o zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony. Sam ślub nie daje automatycznie cudzoziemcowi prawa do pozostania na terytorium RP (dlatego też dobrze jest w przypadku obiegania się o wizę przewidzieć jej odpowiednio długi termin, tak aby można było bez problemów oczekiwać na wydanie wizy). W praktyce jednak, jeśli małżeństwo zostało już zawarte, a wiza się zakończyła, to i tak nielegalny pobyt cudzoziemca nie może być przesłanką odmowy wydania mu zezwolenia na zamieszkanie. Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony wydaje się na okres 2 lat. Wniosek składa się w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Urząd nie może odmówić wydania zezwolenia wyłącznie z powodu nielegalnego pobytu małżonka w Polsce. Może natomiast odmówić legalizacji pobytu cudzoziemca ze względów bezpieczeństwa lub w sytuacji, gdy małżeństwo zostało zawarte w celu obejścia prawa (dla pozoru). Podczas prowadzenia procedury legalizacji pobytu cudzoziemca urząd może sprawdzać, czy zawarte małżeństwo jest „autentyczne”. Ma m.in. prawo do kontrolowania bez uprzedzenia, czy małżonkowie mieszkają razem.
2. Po 3 latach małżeństwa (w tym 2 latach nieprzerwanego pobytu w Polsce na podstawie karty pobytu czasowego) cudzoziemiec może ubiegać się o pobyt stały – tj. zezwolenie na osiedlenie się.
3. Po 3 latach małżeństwa cudzoziemiec ma też prawo ubiegać się o polskie obywatelstwo. Może to oznaczać konieczność rezygnacji z dotychczas posiadanego obywatelstwa (ukraińskiego), ale należy to interpretować tak, że dla prawa polskiego obywatel może być obywatelem tylko jednego państwa. Oznacza to, że w świetle prawa polskiego będzie Pan miał obywatelstwo polskie, a nie ukraińskie, natomiast nie oznacza to, iż zrzeknie się Pan obywatelstwa ukraińskiego.

 

Wszelkie informacje na temat dokumentów potrzebnych do składania wniosków o takie zezwolenia można znaleźć na stronie Wydziału Spraw Cudzoziemców Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego.