Konsekwencje karne za pobicie drugiej osoby

Pan Józef zapytał, jaką odpowiedzialność karną poniesie osoba, która zaatakowała i pobiła drugą osobę, czyli jaki jest wymiar kary, jaka grozi za pobicie. W przypadku pana Józefa chodziło o sytuację, gdy wskutek pobicia poszkodowany spędził ponad tydzień w szpitalu. Pan Józef wiedział, że za ciężkie pobicie grozi więzienie, ale chciał wiedzieć konkretnie: „ile grozi odsiadki?”.

Jaka kara grozi za zaatakowanie osoby i spowodowanie u niej uszczerbku na zdrowiu?

Atak, pobicie i w efekcie spowodowanie u drugiego człowieka uszczerbku na zdrowiu jest przestępstwem. Wysokość kary grożącej za takie przestępstwo i jej kwalifikacja, a także tryb postępowania karnego, będą uzależnione od tego, jak ciężkie jest naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, a także na jaki okres czasu nastąpiło naruszenie. Wysokość kary jest również uzależniona od tego, czy sprawca działał umyślnie czy nieumyślnie. Zgodnie z art. 156 § 1 K.k., „kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci:

1. pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
2. innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.

Art. 156 § 2 K.k. „Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Art. 156 § 3 K.k. „Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12”.

Natomiast według art. 157 § 1 K.k. „kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.

Zgodnie zaś z art. 157 § 2 K.k. „kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”. „Jeżeli sprawca czynu określonego w art. 157 § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku” (art. 157 § 3 K.k.).

Ściganie przestępstwa, w którego wyniku spowodowano naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, lub jeżeli sprawca działał nieumyślnie, odbywa się z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że poszkodowany musi sam sporządzić akt oskarżenia i złożyć go w sądzie.

Naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia powyżej siedmiu dni

Jeżeli w skutek pobicia doszło do naruszenia czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwał dłużej niż 7 dni, a pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie przestępstwa popełnionego nieumyślnie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Oznacza to, że jeżeli organy ścigania uzyskają wiedzę o popełnieniu tego nieumyślnego przestępstwa na szkodę osoby bliskiej, nie podejmą działań z urzędu lecz na wniosek pokrzywdzonego.

Gdzie zgłosić zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?

W celu wszczęcia postępowania w sprawie najlepiej złożyć w prokuraturze lub na policji zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. W toku postępowania przygotowawczego organy ścigania ustalą osobę sprawcy oraz określą, jakie naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia powstał w wyniku przestępstwa.

Jeżeli prokurator ustali, że rozstrój zdrowia lub naruszenie czynności narządu ciała trwały krócej niż 7 dni, wyda postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, ponieważ ściganie takiego przestępstwa odbywa się z oskarżenia prywatnego (pokrzywdzony sam musi sporządzić akt oskarżenia i złożyć go w sądzie).

Czy zeznanie pokrzywdzonego jest wystarczającym dowodem na popełnienie przestępstwa?

Aby doszło do skazania osoby, która dopuściła się pobicia, muszą istnieć dowody na tę okoliczność. Tymi dowodami mogą być np. zeznania świadków, nagrania audiowizualne, na których zapisano atak fizyczny itp. Jeśli nie ma dowodów na popełnienie przestępstwa albo prowadzący dochodzenie mają do dyspozycji wyłącznie zeznania osoby pobitej oraz osoby podejrzewanej o popełnienie przestępstwa, która zaprzecza twierdzeniom pokrzywdzonego, może się okazać, że postępowanie zostanie umorzone ze względu na nieustalenie sprawcy przestępstwa.

Naruszenie nietykalności cielesnej przez uderzenie

Uderzenie, pobicie osoby wiąże się z popełnieniem przestępstwa naruszenia nietykalności cielesnej, określonego w art. 217 § 1 K.k., zgodnie z którym, „kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”. Jeżeli jednak wraz z naruszeniem nietykalności cielesnej nastąpiło uszkodzenie ciała, zastosowanie będą miały przepisy art. 156 K.k. i art. 157 K.k.

Źródła:
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553