Kara dla nauczyciela za obrażanie ucznia

Zawieszenie w pełnieniu obowiązków nauczyciela

Odpowiadając na Pani pytanie, uprzejmie informuję, że zawieszenie w pełnieniu obowiązków nauczyciela dotyczy wykonywania obowiązków nauczyciela i pewnych uprawnień pracowniczych, o którym mowa w art. 85t ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, nie dotyczy kwestii wyłączenia możliwości zakończenia stosunku pracy – oczywiście o ile stanie się to przed prawomocnym orzeczeniem komisji dyscyplinarnej I lub II instancji uznającym winę nauczyciela i nakładającym jedną z kar wskazanych w KN.

Zwolnienie nauczyciela z pracy

Należy także zwrócić uwagę na treść art. 76 ust. 4 KN, z którego wynika, że rozwiązanie stosunku pracy po popełnieniu czynu nie stanowi przeszkody do wszczęcia i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz wymierzenia kary dyscyplinarnej.

Zatem sam ustawodawca domyślnie zakłada, że istnieje możliwość zakończenia stosunku pracy z nauczycielem także w trakcie prowadzenia postępowania dyscyplinarnego, jeszcze przed uznaniem winy i wymierzeniem kary dyscyplinarnej.

Orzeczenie tej kary dotyczy stosunku pracy, w którym popełniono czyn zagrożony karą – nie wszystkich stosunków pracy.

Pozostałe kary dla nauczyciela

Kara wydalenia z zawodu nauczyciela jest najcięższą karą dyscyplinarną przewidzianą w pragmatyce nauczycielskiej. W przypadku zagrożenia nałożenia takiej kary obwiniony nauczyciel ma prawo do obrońcy z urzędu, jeżeli nie ma obrońcy z wyboru. Zagrożenie nałożenia takiej kary – występuje, gdy „rzecznik dyscyplinarny wnosi o orzeczenie tej kary dyscyplinarnej”.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia wszczęcia tego postępowania, rzecznik dyscyplinarny, za zgodą organu, który go powołał, kieruje do komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego (albo wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego).

Jeżeli dowody zebrane w postępowaniu wyjaśniającym uprawdopodabniają, że nauczyciel, którego dotyczy to postępowanie, popełnił czyn uchybiający godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, rzecznik dyscyplinarny sporządza wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego i niezwłocznie kieruje go do komisji pierwszej instancji wraz z aktami sprawy.

Wniosek rzecznika o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego zawiera proponowaną karę dyscyplinarną.

Postępowanie dyscyplinarne

O przekazaniu komisji pierwszej instancji wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego rzecznik zawiadamia nauczyciela, którego dotyczyło to postępowanie, jego obrońcę oraz dyrektora szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony.

Po otwarciu rozprawy przewodniczący składu orzekającego sprawdza obecność wezwanych osób, poleca świadkom przejście do osobnego pomieszczenia oraz umożliwia rzecznikowi dyscyplinarnemu, obwinionemu i jego obrońcy zgłoszenie wniosków formalnych. Następnie rzecznik dyscyplinarny odczytuje wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, po czym przewodniczący składu orzekającego zwraca się do obwinionego z pytaniem, czy przyznaje się do zarzucanego mu czynu, oraz wzywa go do złożenia wyjaśnień. W dalszej części rozprawy przeprowadza się postępowanie dowodowe, a w szczególności przesłuchuje obwinionego, wezwanych świadków i biegłych oraz w miarę potrzeby odczytuje protokoły przebiegu postępowania wyjaśniającego i inne dokumenty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Z powyższej regulacji niezbicie wynika, że rzecznik dyscyplinarny związany jest treścią złożonego przez siebie wniosku. Rzecznik na rozprawie jedynie „odczytuje” wniosek, co oznacza wierne odtworzenie treści wniosku skierowanego do komisji dyscyplinarnej. Wynika to także z faktu, że kierując wniosek do komisji dyscyplinarnej, rzecznik musi uzyskać zgodę organu, który go powołał. Jak należy rozumieć, zgoda dotyczy także proponowanego przez rzecznika wymiaru kary. Dodać należy, że rzecznik dyscyplinarny i jego zastępcy są związani poleceniami organu, który ich powołał.

W związku z tym uznać należy, że rzecznik dyscyplinarny jest związany wskazaniami organu, który go wyznaczył w zakresie wniosku do komisji dyscyplinarnej – w tym w zakresie proponowanej kary dyscyplinarnej.

Jeżeli więc w złożonym wniosku rzecznik wnosił o nałożenie kary zwolnienia z pracy, to z dyspozycji wynika, że na rozprawie rzecznik może jedynie odczytać swoją własną propozycję kary dyscyplinarnej. Natomiast nie może zaproponować nałożenia innej kary, ponieważ stanowiłoby to naruszenie przepisów.

Niekoniecznie musi to jednak oznaczać, że orzeczenie komisji dyscyplinarnej będzie zgodne z zadaniem rzecznika, ponieważ komisje dyscyplinarne są niezawisłe w zakresie orzekania. Jedynie jeżeli w sprawie będącej przedmiotem postępowania dyscyplinarnego zapadł prawomocny skazujący wyrok sądowy, komisja dyscyplinarna jest związana ustaleniami sądu w zakresie winy, ale nie kary.

Ponadto skład orzekający orzeka według swego przekonania opartego na ocenie wszystkich dowodów ujawnionych w toku rozprawy, a przy wymiarze kary bierze się pod uwagę okoliczności zarzucanego czynu, stopień winy, szkodliwość społeczną czynu, a także zachowanie się obwinionego przed i po popełnieniu czynu. Może się więc zdarzyć, że komisja orzeknie wobec Pani surowszą karę niż wnioskowana przez rzecznika.