Kanalizacja deszczowa

Usuwanie wód opadowych na działkach budowlanych

Sposób usuwania wód opadowych na działkach budowlanych określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).

Zgodnie z § 28. ust. 1 rozporządzenia „działka budowlana, na której sytuowane są budynki, powinna być wyposażona w kanalizację umożliwiającą odprowadzenie wód opadowych do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej”.

Zgodnie zaś z § 28 ust. 2 „w razie braku możliwości przyłączenia do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej, dopuszcza się odprowadzanie wód opadowych na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych”.

Stosownie do § 29 „dokonywanie zmiany naturalnego spływu wód opadowych w celu kierowania ich na teren sąsiedniej nieruchomości jest zabronione”.

Jednocześnie przepis § 126 przywołanego rozporządzenia stanowi, iż „dachy i tarasy, a także zagłębienia przy ścianach zewnętrznych budynku powinny mieć odprowadzenie wody opadowej do wyodrębnionej kanalizacji deszczowej lub kanalizacji ogólnospławnej, a w przypadku braku takiej możliwości – zgodnie z § 28 ust. 2. Przewody odprowadzające wody opadowe przez wnętrze budynku w przypadku przyłączenia budynku do sieci kanalizacji ogólnospławnej należy łączyć z instalacją kanalizacyjną poza budynkiem. W przypadku wykorzystywania wód opadowych, gromadzonych w zbiornikach retencyjnych, do spłukiwania toalet, podlewania zieleni, mycia dróg i chodników oraz innych potrzeb gospodarczych należy dla tego celu wykonać odrębną instalację, niepołączoną z instalacją wodociągową”.

Zgodnie z art. 37 ustawy z dnia z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane:

„1. Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata.

2. Rozpoczęcie albo wznowienie budowy, w przypadkach określonych w ust. 1, art. 36a ust. 2 albo w razie stwierdzenia nieważności bądź uchylenia decyzji o pozwoleniu na budowę, może nastąpić po wydaniu nowej decyzji o pozwoleniu na budowę, o której mowa w art. 28, albo decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, o której mowa w art. 51 ust. 4”.

Odprowadzenie wody deszczowej na własny teren nieutwardzony

Szeroko komentowaną w orzecznictwie, z uwagi na jej sankcyjny charakter, jest okoliczność odprowadzania wody opadowej wprost na teren nieutwardzony, co w konsekwencji powoduje zalewanie sąsiednich posesji. W wyroku WSA z dnia 31 marca 2011 r., sygn. II SA/Gl 1189/10 zawarto tezę, że z rozporządzenia MI wynika, iż „dokonywanie zmiany naturalnego spływu wód opadowych w celu kierowania ich na teren sąsiedniej nieruchomości jest zabronione. Uznać jednocześnie należy, że przepis ten reguluje nie tylko stany faktyczne dotyczące odprowadzania wód opadowych z terenów wyżej położonych na tereny niżej położone, ale także sytuacje spowodowane robotami budowlanymi skutkującymi podwyższeniem rzędnej terenu w wyniku czego dochodzi do zmiany dotychczasowego kierunku spływu wód opadowych”.

Z powyższych przepisów wynika, iż odprowadzenie wody deszczowej na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych, stanowi wyjątek od zasady zawartej w art. 29 rozporządzenia MI z art. 28 przywołanego rozporządzenia wynika, iż działka budowlana powinna być wyposażona w kanalizację deszczową lub ogólnospławną.

O tym, czy na terenie bądź w obrębie znajduje się taka kanalizacja deszczowa, decyduje właściwa jednostka, działająca na podstawie ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72 poz. 747), czyli właściwy miejscowo pwik, mpwik itp.

Po analizie przedstawionego stanu faktycznego i przywołanych regulacji prawnych zasadniczą kwestią w Pana przypadku jest udowodnienie okoliczności, że na skutek wydanych warunków technicznych przyłącza do kanalizacji deszczowej (a które nie potwierdziły możliwości przyłącza do tej kanalizacji) poniósł Pan szkodę. Jeśli nie możliwe jest odprowadzanie wody opadowej do „deszczówki”, to jedynym sposobem jest odprowadzanie wody na teren nieutwardzony (Pana pierwszy wariant w projekcie), co tym samym wskazuje na niecelowość poniesionych wydatków na zaadoptowanie projektu i wykonanie prac.

Szkoda wynikła na skutek wydanych warunków technicznych dotyczących kanalizacji deszczowej

Odpowiadając na Pana pytanie, wskazać należy, iż wystąpienie szkody daje Panu podstawę do skierowania wobec „pkwik” wezwania do zapłaty, a na dalszym etapie do wystąpienia z pozwem na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego o spełnienie świadczenia, tj. zapłatę za wyrządzoną szkodę. Z mojej praktyki wynika, iż takie instytucje najczęściej jako linię obrony przywołują (tak jak w treści korespondencji skierowanej do Pana), że to na projektancie i wykonawcach spoczywa obowiązek dostosowania warunków przyłącza do „istniejącej kanalizacji deszczowej”. Oznacza to tyle, że musi Pan udowodnić, iż prace budowlane z Pana strony zostały wykonane zgodnie z projektem, a po stronie „pwik-u” istniała „wina” – czyli nie było możliwości doprowadzenia przyłącza (czy też zapewnienia odpowiedniego spływu wody opadowej) na tym terenie.

Na Pana korzyść przemawiają następujące okoliczności:

1. Wystąpił Pan z propozycją odprowadzania wody deszczowej na teren nieutwardzony, a „pwik” (mając na względzie zapis art. 126 § 1 rozporządzenia) wydało Panu warunki techniczne, z których wynika, iż na terenie Pana działki budowlanej (bądź w jej obrębie) znajduje się kanalizacja deszczowa. Skoro istnieje kanalizacja deszczowa, to istnieją faktycznie techniczne możliwości przyłączenia się do tej kanalizacji. Jak wspomniałam, okoliczność, iż nie jest to możliwe będzie ciążyła na Panu jako domagającemu się zapłaty za poniesioną szkodę.
2. Skoro w okresie obowiązywania warunków technicznych zakończył Pan prace przyłącza do sieci kanalizacji deszczowej, to zrobił Pan to w czasie, kiedy były one terminowe.
3. Nie jest prawdą, iż tylko projektant decyduje o sposobie odprowadzania wód deszczowych, gdyż to z uwagi na obowiązujące przepisy „pwik” zatwierdza sposób odprowadzania wód w wydanych warunkach technicznych, a te z kolei są elementem do wydania pozwolenia na budowę. Skoro „sami” stwierdzili, iż nie może być zastosowana metoda odprowadzania wody opadowej na teren utwardzony (jako wyjątek od art. 29 rozporządzenia), to tym samym potwierdzili, iż na terenie Pana działki odprowadzenie wód opadowych odbywać się będzie do istniejącej (działającej, pozwalającej na przyłączenie innych budynków) kanalizacji deszczowej.

Okres ważności warunków technicznych

Odpowiadając na pytanie co do ważności wydanych warunków technicznych, należy wskazać, iż żaden przepis przywołanych wyżej aktów prawnych nie wskazuje wprost, iż okres ważności warunków technicznych wynosi 2 lata. Zakłady będące właścicielami poszczególnych sieci w wydawanych warunkach technicznych podłączenia do sieci określają ich ważność – najczęściej jest to rok lub dwa lata od daty wydania warunków.

Przywoływanie w warunkach i regulaminach określających wydawanie takich warunków powyższego terminu, wynika m.in. z terminowości pozwolenia na budowę (a zatwierdzone warunki techniczne przyłącza do kanalizacji są jego elementem), ze zmian infrastruktury bądź wydaniem planu miejskiego. Fakt ten jest jednak dla Pana bez znaczenia pod kątem możliwości wystąpienia z powództwem, gdyż zatwierdzenie sposobu przyłącza i wykonanie robót nastąpiło w okresie obowiązywania warunków technicznych.

Odnośnie pojęcia odprowadzania wody opadowej do kanalizacji deszczowej „grawitacyjnie lub ciśnieniowo” wyjaśnić należy, iż jest to podział kanalizacji dokonany poprzez sposób odprowadzania wody. Rozdział 2 „Kanalizacja ściekowa i deszczowa” rozporządzenia MI w sprawie warunków technicznych w § 121 do § 127 szczegółowo reguluje powyższe instalacje. Odpowiadając na Pana pytanie w tym zakresie, należy wskazać, że przywołana terminologia została zawarta w wyżej wymienionym akcie prawnym. Niemniej jednak przywołanie jej w piśmie skierowanym do Pana z „pwik” jest wyrwaniem z kontekstu.