Jakich towarów i usług nie możesz reklamować?

Produkty i usługi objęte względnym i bezwzględnym zakazem reklamy

Wyróżniamy tutaj:

1. Bezwzględny zakaz reklamy – w ogóle nie można reklamować określonych produktów.
2. Względny zakaz reklamy – reklama danego produktu jest dozwolona, ale podlega ograniczeniom.

Zakazy i ograniczenia obejmują:

1. Gry losowe i zakłady wzajemne¹ – zabrania się reklamowania na terytorium RP wideoloterii, gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, zakładów wzajemnych, gier na automatach oraz gier na automatach o niskich wygranych. Reklama jest w tym przypadku zdefiniowana szeroko – chodzi o zachęcanie do udziału w grach, przekonywanie o ich zaletach, informowanie o miejscach, w których są urządzane i możliwościach uczestnictwa. Zakaz ten nie dotyczy reklamy i informacji w samych ośrodkach gier i punktach przyjmowania zakładów.
2. Rozpowszechnianie ogłoszeń o odpłatnym zbyciu, nabyciu lub o pośredniczeniu w odpłatnym zbyciu lub nabyciu komórek, tkanek i narządów w celu ich przeszczepienia.²
3. Wyroby tytoniowe³, tj. publiczne rozpowszechnianie wizerunków marek wyrobów tytoniowych lub symboli graficznych z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych firm produkujących wyroby tytoniowe, nieróżniących się od nazw i symboli graficznych wyrobów tytoniowych, służących popularyzowaniu marek wyrobów tytoniowych. Za reklamę wyrobów tytoniowych nie uważa się informacji używanych do celów handlowych między firmami zajmującymi się produkcją, dystrybucją i handlem wyrobami tytoniowymi.
4. Napoje alkoholowe – pierwotnie art. 13 ust. 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi⁴ zawierał bezwzględny zakaz reklamy takich napojów (gdzie stężenie alkoholu etylowego przekraczało 1,5%, obecnie 0,5%), stąd masowe reklamy piwa bezalkoholowego. Obecnie dozwolona jest reklama piwa, pod pewnymi warunkami.
5. Leki oraz inne środki farmaceutyczne – początkowo ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji⁵ zawierała całkowity zakaz ich reklamy. Obecnie kwestie te reguluje Prawo farmaceutyczne⁶. Zgodnie z art. 52 ust. tej ustawy reklamą produktu leczniczego jest działalność polegająca na informowaniu i zachęcaniu do stosowania produktu leczniczego, mająca na celu zwiększenie liczby przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych. W przypadku reklamy kierowanej do publicznej wiadomości jest ona zakazana w odniesieniu do produktów leczniczych 1) wydawanych wyłącznie na podstawie recepty, 2) zawierających środki odurzające i substancje psychotropowe, 3) umieszczonych na wykazie leków refundowanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, oraz dopuszczonych do wydawania bez recepty o nazwie identycznej z umieszczonymi na tych wykazach; art. 57 ust. 1.
6. Reklama prowadzona niezgodnie z nakazami lub zakazami zawartymi w przepisach regulujących działalność prasy drukowanej oraz radia i telewizji. W szczególności prawo prasowe⁷ oraz ustawa o radiofonii i telewizji⁸ nakładają obowiązek oddzielenia przekazów reklamowych od materiałów redakcyjnych. Zakazana jest także ukryta reklama w telewizji i radiu (tzw. product placement), w praktyce nie jest to przestrzegane.
7. Usługi medyczne świadczone wyłącznie na podstawie skierowania lekarza. Jednakże zgodnie z ustawą o zakładach opieki zdrowotnej, mogą one podawać do publicznej wiadomości informacje o rodzajach i zakresie udzielonych usług, z tym że podawane tak informacje nie mogą mieć cech reklamy.⁹ Lekarze i dentyści mogą podawać do publicznej wiadomości o udzielanych świadczeniach, jednak zasady takiego udostępniania ma prawo określić autonomicznie Naczelna Rada Lekarska. Tymczasem wydane przez nią przepisy wewnętrzne wykluczają całkowicie możliwość reklamowania usług medycznych.
8. Usługi świadczone przez adwokatów i notariuszy. Akty prawne regulujące status przedstawicieli tych zawodów odsyłają do zasad etyki zawodowej. W rezultacie to samorządy zawodowe (a nie ustawodawca) decyduje o dopuszczalności promocji usług prawniczych. W przypadku adwokatów i notariuszy zakaz reklamy jest wciąż aktualny (jako uchybiający godności ich profesji), natomiast inne stanowisko zajmuje Krakowa Rada Radców Prawnych. W 2007 r. dokonano nowelizacji kodeksu etyki zawodowej radców prawnych. Radcowie mogą informować o działalności, stosować marketing, sprzedaż bezpośrednią i sponsoring, ogłaszać się w prasie. Zabroniona jest jedynie reklama porównawcza, podawanie nazwisk klientów bez ich zgody, wprowadzanie w błąd czy reklama uchybiająca godności zawodu.
9. Przesyłanie spamu – niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej.¹⁰
10. Reklamę przynętę – polega na propozycji nabycia produktu po określonej cenie, bez ujawniania, że przedsiębiorca może mieć uzasadnione podstawy, aby sądzić, że nie będzie w stanie dostarczyć lub zamówić u innego przedsiębiorcy dostawy tych lub równorzędnych produktów po takiej cenie, przez taki okres i w takich ilościach, jakie są uzasadnione, biorąc pod uwagę produkt, zakres reklamy produktu i oferowaną cenę.¹¹
11. Reklamę przynętę i zamianę – polega na propozycji nabycia produktu po określonej cenie, a następnie odmowie pokazania konsumentom reklamowanego produktu lub odmowie przyjęcia zamówień na produkt lub dostarczeniu go w racjonalnym terminie lub demonstrowaniu wadliwej próbki produktu, z zamiarem promowania innego produktu.¹²

Źródło: E. Nowińska., M. du Vall: Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Warszawa 2008, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, wyd. IV, komentarz do art. 16, Nb 7-17.

1. Art. 8 ustawy z 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27).
2. Art. 43 ustawy z 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. Nr 169, poz. 1411).
3. Art. 8 ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55).
4. Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230).
5. Ustawa z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211)
6. Ustawa z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2004 r. Nr 53, poz. 533).
7. Ustawa z 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 2007 r. Nr 8, poz. 22).
8. Ustawa z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2009 r. Nr 8, poz. 5).
9. Art. 18b ustawy z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.)
10. Art. 10 ust. 1 i 3 ustawy z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204).
11. Art. 7 pkk 5 ustawy z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206).
12. Art. 7 pkt 6 cyt. ustawy.

Poprzedni materiał

Następny materiał