Jaka umowa z muzykiem - umowa o dzieło czy umowa zlecenie?

Umowa o dzieło jako umowa rezultatu

Nie sposób się w 100% zabezpieczyć przed ewentualnością zanegowania umowy o dzieło przez ZUS, dlatego tak istotne jest jej prawidłowe sformułowanie. Nawet jeśli ZUS zakwestionuje umowy, należy odwołać się do sądu.

W myśl art. 627 Kodeksu cywilnego (K.c.) – przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. W odróżnieniu od innych umów o świadczenie usług umowa o dzieło wymaga, aby starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu jako koniecznego do osiągnięcia. Dzieło, które jest zgodnie z umową rezultatem zamierzonym przez strony, może przyjmować postać materialną lub niematerialną. Zawsze jednak w umowie winien być to z góry określony przez strony rezultat działania jednej z nich. W doktrynie wskazuje się na kilka istotnych cech dzieła w rozumieniu art. 627 K.c. i następne. Przede wszystkim musi mieć ono charakter samoistny i na tyle ucieleśniony, żeby dzieło nadawało się do oddania i odbioru. Ponadto winno mieć takie cechy, które umożliwiałyby zastosowanie względem niego przepisów o odpowiedzialności za wady, stosownie do przepisów regulujących umowę o dzieło. Po trzecie wreszcie, winno być obiektywnie osiągalne i w konkretnych warunkach pewne.

W wypadku umowy o dzieło przyjmujący zamówienie wykonuje dzieło samodzielnie i nie podlega przy jego wykonywaniu kierownictwu zamawiającego.

Kryterium podmiotowe dla umowy o dzieło

Co do zasady, nie jest niemożliwe zawarcie z członkiem zespołu umowy o dzieło, podobna sprawa była już rozpatrywana przez sądy na korzyść właśnie umowy o dzieło (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 kwietnia 2022 r., sygn. akt II GSK 278/22).

Sąd Najwyższy w wyroku z 13 marca 1967 r. (sygn. akt I CR 500/66) stwierdził, że umowa, w której strona zobowiązuje się do wykonania określonej produkcji artystycznej za wynagrodzeniem, ma cechy umowy o dzieło, a nie umowy-zlecenia. Treścią bowiem zobowiązania wykonawcy nie jest samo podjęcie i wykonywanie określonych czynności, lecz oznaczony w umowie ich wynik w postaci wystawienia widowiska odpowiadającego pewnym z góry ustalonym warunkom.

Ponadto, NSA w ww. wyroku uznał, że „kwestią równie istotną dla odróżnienia umowy o dzieło od umowy-zlecenia jest kwestia podmiotowa. Niebagatelne bowiem znacznie dla wykonania zamówionego dzieła będą mieć predyspozycje przyjmującego zamówienie – jego zawód, specyficzne umiejętność czy też biegłość, a wręcz kunszt, jakim cechują się wytwory poczynione przez zleceniobiorcę. Niewątpliwie w przypadku umów o dzieło przywołane kryteria mają kluczowe znaczenie w odróżnieniu od strony podmiotowej umów-zlecenia, gdzie osobiste wykonanie zamówienia nie ma takiego znaczenia. Oczywistym jest, że płatnik zaproponował muzykowi udział w spektaklu z uwagi na szczególne uzdolnienia, warsztat i sposób interpretacji oraz wykonanie partii w utworach muzycznych. Tym samym do zawartej pomiędzy wymienionymi podmiotami umowy w pełni zastosowanie ma przywołane kryterium podmiotowe charakterystyczne dla umowy o dzieło.

Przywołana specyfika tworzenia lub odtwarzania rozumianego jako osobiste i niepowtarzalne z uwagi na cechy wykonawcy podejście do wykonania istniejącego już utworu, wpływa również, zdaniem NSA, na możliwość ścisłego i precyzyjnego określenia przedmiotu umowy o dzieło w treści zawieranej umowy. Trudno bowiem zakładać, że w umowie da się skrupulatnie opisać mające powstać dzieło, aby później poddać krytycznej ocenie sposób wykonania umowy, szczególnie gdy wykonanie dzieła ma charakter scenicznego »wykonania na żywo«”.