Jak wyegzekwować zapis testamentowy od spadkobiercy?

Roszczenie o wykonanie woli spadkobiercy zapisanej w testamencie

Z Pani listu wynika, że w testamentach rodziców znalazło się rozporządzenie testamentowe, zgodnie z którym Pani brat powinien przenieść na Panią własność nieruchomości, jaka weszła w skład spadku, który on odziedziczył. Jest to zapis testamentowy.

Stosownie do art. 968 § 1 Kodeksu cywilnego, spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.

Zapisobierca nie nabywa przeznaczonego mu prawa bezpośrednio (tak jak spadkobierca), a jedynie może żądać jego wykonania od obciążonego zapisem spadkobiercy. W chwili otwarcia spadku powstaje stosunek zobowiązaniowy pomiędzy spadkobiercą a zapisobiercą.

Kiedy powinien być wykonany zapis z testamentu?

Roszczenie o wykonanie zapisu co do zasady jest wymagalne niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu, chyba że spadkodawca postanowił inaczej. Stosownie do art. 970 Kodeksu cywilnego w braku odmiennej woli spadkodawcy zapisobierca może żądać wykonania zapisu niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu.

Jeżeli w testamencie nie znalazło się postanowienie, zgodnie z którym wykonanie testamentu miało nastąpić w określonym czasie, to wówczas niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu w sądzie Pani brat powinien zapis wykonać.

Przepisy prawa nie precyzują, co oznacza termin „niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu”. Stwierdzenie, kiedy powstaje obowiązek wykonania zapisu, uzależnione jest od oceny konkretnego stanu faktycznego i od okoliczności każdej sprawy. Przyjmuje się jednak, że chwilą definitywnego powstania obowiązku spełnienia świadczenia przez dłużnika wyznacza wezwanie dłużnika do spełnienia świadczenia (do wykonania zapisu).

Kiedy przedawnia się roszczenie z tytułu zapisu z testamentu?

Stosownie do art. 981 Kodeksu cywilnego roszczenie z tytułu zapisu przedawnia się z upływem lat pięciu od dnia wymagalności zapisu.

Przedawnienie roszczenia oznacza, że po upływie terminu przedawnienia nie będzie Pani miała możliwości skutecznego dochodzenia swoich roszczeń na drodze postępowania sądowego. Jeżeli złoży Pani pozew o wykonanie zapisu po upływie 5 lat od daty wymagalności testamentu, a Pani brat podniesie zarzut przedawnienia, to wówczas sąd oddali powództwo.

Aby nie dopuścić do przedawnienia roszczenia, powinna Pani powziąć działania mające na celu wykonanie zapisu. Przede wszystkim powinna Pani wezwać pisemnie brata do wykonania zapisu, tj. do przeniesienia na Panią własności nieruchomości zgodnie z testamentem, jaki pozostawił zmarły rodzic.

Pozew do sądu o wykonanie zapisu testamentu

Jeżeli Pani brat nie dostosuje się do Pani wezwania, pozostanie Pani złożenie stosownego pozwu do sądu o wykonanie zapisu.

Jeżeli nie zostało do tej pory przeprowadzone postępowanie spadkowe po rodzicach, a testamenty nie zostały ogłoszone w sądzie, to pierwsze Pani kroki powinny być związane ze wszczęciem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po Pani rodzicach. Dopiero po wydaniu postanowienia, że spadek po rodzicach nabył Pani brat, a także po ogłoszeniu testamentu będzie Pani mogła domagać się wykonania zapisu jaki znalazł się w testamentach rodziców.