Jak rozliczyć spłacone kredyty przy podziale majątku?

Co należy do majątku wspólnego małżonków?

Na samym początku zaznaczę, iż kwestie przynależności przedmiotów majątkowych do majątków osobistych bądź wspólnego małżonków są uregulowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (K.r.o.).

Stosownie do art. 31 § 1 K.r.o. – z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Do majątku wspólnego należą w szczególności:

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Co należy do majątku osobistego każdego z małżonków?

Zgodnie z art. 33 tej ustawy – do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Z powyższego wynika, iż wszelkie przedmioty majątkowe, jak też wynagrodzenie każdego z małżonków, uzyskane w czasie trwania wspólności co do zasady wchodzą do majątku wspólnego małżonków. Samochód będzie więc stanowił majątek wspólny małżonków, w sytuacji gdy został kupiony po zawarciu związku małżeńskiego objętego wspólnością ustawową, a przy tym nie został nabyty ze środków odrębnych małżonka. Wówczas stanowić będzie majątek wspólny małżonków.

Podział majątku

Każdy z małżonków przy podziale majątku może żądać zwrotu połowy wartości samochodu po aktualnych cenach.

Kredyt, który spłaciliście Państwo wspólne, żeby stać się 100% współwłaścicielami samochodu, nie będzie podlegał rozliczeniu, ponieważ – jak wynika z opisu – wchodzi do majątku wspólnego i był spłacany ze środków wspólnych.

Załóżmy, że np. samochód kosztuje 100 tys. zł, udzielona kwota kredytu 100 tys. zł. Pani mąż, jak rozumiem, chce domagać się połowy spłaconego kredytu (50 tys. zł) i połowy wartości samochodu więc de facto przy takim ustaleniu otrzymałby 100 tys. zł, co równa się wartości całego samochodu. Taka sytuacja nie może zaistnieć, gdy małżonkowie razem nabyli samochód i spłacili go ze środków wspólnych.

Sytuacja byłaby inna, gdyby Pani mąż spłacał kredyt ze swoich pieniędzy, które wchodziły do jego majątku osobistego, wtedy oczywiście mógłby żądać rozliczenia swoich nakładów na majątek wspólny.

Podstawą takiego rozliczenia jest art. 45 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym:

„§ 1. Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

§ 2. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.

§ 3. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego”.