Jak pozbyć się drugiego członu nazwiska?

Kiedy możliwa jest zmiana nazwiska ?

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż zamiana nazwiska jest możliwa w drodze postępowania administracyjnego na mocy ustawy o zmianie imienia i nazwiska.

Zgodnie z art. 4 tejże ustawy zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności gdy dotyczą zmiany:

1) imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka;

2) na imię lub nazwisko używane;

3) na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;

4) na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.

Jak podnosi się w literaturze, „istnienie normy prawnej uprawniającej do żądania zmiany imienia lub nazwiska z uwagi na wystąpienie ogólnie wskazanych przez ustawodawcę »szczególnych powodów« jest wystarczającym w tym obszarze, a tym samym przykładowe ich wyliczanie i nazywanie nie tylko prowadzi do rozmaitego typu problemów interpretacyjnych, co jest po prostu zbędne. »Ważny powód« zmiany imienia lub nazwiska powinien być indywidualnie oceniany w każdej jednostkowej sprawie i pożądanym byłoby zrównoważenie pierwiastków subiektywnego i obiektywnego w aspekcie oceny »ważnych powodów« uzasadniających zmianę imienia lub nazwiska. Znaczy to, że wnioskodawca powinien przekonać organ administracyjny, że wskazany subiektywnie przez niego powód zmiany jest na tyle istotny, by władza dokonała tej zmiany, uznając go za obiektywnie istotny.”¹

Jak uargumentować wniosek o zmianę nazwiska?

Mając na uwadze powyższe, w mojej ocenie we wniosku o zmianę nazwiska winna Pani wskazać przede wszystkim na okoliczność ustania pożycia, a co się z tym wiąże, iż pozostawanie przy nazwisku męża nie leży w Pani interesie. W treści pytania wskazuje Pani na różne względy. Pragnę zauważyć, iż bez podania przez Panią przyczyn nie sposób wskazać, iż taka możliwość istnieje, czy też nie, albowiem zwrot „ważne względy” jest zwrotem ocennym i każdy z urzędników może ten zwrot inaczej interpretować. Jako przykłady zmiany nazwiska wskazać można: uzależnienie męża od alkoholu, narkotyków, z mniej drastycznych, chęć założenia własnej firmy pod własnym nazwiskiem, co w sytuacji rozwodu w sposób znaczny komplikuje jej funkcjonowanie w dalszym okresie. Kolejnym przykładem jest okoliczność pozostawania przez małżonka osobą rozpoznawaną w lokalnym środowisku.

Jak wynika z powyższego, nie sposób wskazać jednej przesłanki, która skutecznie umożliwi zmianę posiadanego przez Panią nazwiska, przyjętego w czasie zawierania małżeństwa. Nie ulega jednak wątpliwości, iż chęć braku powiązań z „teściową” może oczywiście wzmocnić Pani argumentację, która jednak powinna opierać się w głównej mierze na Państwa rozłące. Ponadto proszę wskazywać na brak możliwości powrotu i występowanie trwałego i zupełnego rozkładu.

Zmiana imienia lub nazwiska następuje na pisemny wniosek osoby ubiegającej się o zmianę, zwanej dalej „wnioskodawcą”. Decyzję o wyrażeniu zgody na zmianę imienia lub nazwiska, bądź o odmowie wyrażenia zgody na zmianę imienia lub nazwiska wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy albo jego zastępca, a w przypadku braku takiego miejsca – kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego wnioskodawcy albo jego zastępca.

Dane potrzebne do wniosku o zmianę nazwiska

Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska zawiera:

1) dane osoby, której zmiana dotyczy:

a) imię (imiona), nazwisko oraz nazwisko rodowe,
b) adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub ostatni pobyt stały,
c) w przypadku braku miejsca zameldowania na pobyt, o którym mowa w lit. b, adres pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące,
d) numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, zwany dalej "numerem PESEL";

2) imię i nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana;

3) uzasadnienie.

Do wniosku o zmianę nazwiska dołącza się:

1) odpis zupełny aktu urodzenia;

2) odpis zupełny aktu małżeństwa;

3) odpisy zupełne aktów urodzenia małoletnich dzieci, jeżeli zmiana nazwiska rozciąga się na dzieci;

4) inne dokumenty uzasadniające zmianę nazwiska.

Do wniosku o zmianę imienia dołącza się:

1) odpis zupełny aktu urodzenia;

2) odpis zupełny aktu małżeństwa;

3) inne dokumenty uzasadniające zmianę imienia.

Osobiście w praktyce spotkałem się z przypadkiem, kiedy kobieta, w analogicznej do Pani sytuacji, tak długo składała wniosek o zmianę nazwiska, co raz podając inny powód (w takiej sytuacji jest to wymóg), że urzędnik, mając tego dosyć, wyraził zgodę na zmianę nazwiska.

Reasumując, tylko wykazanie ważnego powodu, pozwoli Pani uzyskać zamierzony efekt. Korzystny dla Pani jest fakt, że ustawodawca wskazuje jedynie przykładowe okoliczności, które przemawiają za zmianą nazwiska. Innymi słowy sytuacja, w której Pani się znalazła, choć nie jest wprost opisana w ustawie, jest dopuszczalna w praktyce. Jeżeli mogę poradzić to dobrze byłoby, gdyby we wniosku wskazała Pani na wszystkie powody, albowiem wówczas Pani interes prawny będzie jeszcze bardziej widoczny.

-------------------------------------

1. Hrynicki Wojciech Mateusz, artykuł, Admin.2010.2.62, Ważne powody administracyjnej zmiany imienia lub nazwiska (przyczynek do dyskusji).