Odrzucenie spadku po mężu

Jak nie dziedziczyć długów po mężu?

Stosownie do art. 1012 Kodeksu cywilnego (K.c.) spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić.

Jeżeli więc złoży Pani oświadczenie o odrzuceniu spadku po mężu, to wówczas nie będzie Pani odpowiadała za jego długi spadkowe. Jednocześnie też nie nabędzie Pani aktywów spadku (jeżeli zmarły mąż, prócz długów, pozostawi jakieś przedmioty majątkowe).

Według art. 1020 K.c. spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

Jeżeli wraz z mężem miała Pani dzieci, to wówczas, w przypadku odrzucenia przez Panią spadku po zmarłym mężu, to dzieci staną się jego spadkobiercami ustawowymi. One również mogą odrzucić spadek – jeżeli są małoletnie – oświadczenie w ich imieniu może złożyć Pani, jako ich przedstawiciel ustawowy, za wcześniejszą zgodą sądu rodzinnego na złożenie takiego oświadczenia. Zgoda sądu rodzinnego jest niezbędna, ponieważ złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dzieci jest czynnością przekraczającą zwykły zarząd interesami i majątkiem dziecka.

Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku po mężu

Należy pamiętać, iż zgodnie z art. 1015 § 1 K.c. oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania (najczęściej jest to chwila dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy).

Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Jednakże gdy spadkobiercą jest osoba niemająca pełnej zdolności do czynności prawnych (dzieci nieletnie) albo osoba, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osoba prawna – brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Na czym polega przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza?

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza natomiast, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe, nie całym swoim majątkiem (jak przy przyjęciu spadku wprost), ale tylko do wysokości uzyskanych w spadku korzyści majątkowych (do wysokości masy czynnej spadku). Jeżeli np. spadkodawca pozostawi po sobie majątek o wartości 10 000 zł i jednocześnie długi spadkowe w wysokości 50 000 zł, to spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, odpowiada za długi, ale tylko do wysokości 10 000 zł.

Reasumując, powinna Pani w pierwszej kolejności (w ciągu 6 miesięcy od dnia śmierci męża) złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu własnym (albo w sądzie rejonowym właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania męża, albo u dowolnego notariusza). Następnie powinna Pani złożyć wniosek do sądu rodzinnego o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku przez Pani małoletnie dzieci (dzieci pełnoletnie odrzucają spadek tak samo jak Pani).