Jak odzyskać zaliczkę?

Jak odzyskać wpłaconą zaliczkę od wykonawcy który nie przystąpił do wykonania zleconych prac?

Pisze Pan o „umówieniu się”, co, jak mniemam, oznacza umowę ustną. Przekazał Pan zaliczkę na poczet prac, jakie miały by wykonane – za potwierdzeniem przekazania zaliczki w formie pisemnej (pokwitowanie). W świetle prawa zawarł Pan umowę o dzieło z firmą X. Wykonawca pobrał zaliczkę, jednak nie przystąpił do wykonania zleconych prac.

Pozostał Pan z niewykonanym zamówieniem oraz przekazaną zaliczka w kwocie 10 000 zł. Niezależnie od tego poniósł Pan określone koszty związane z przyjazdem do Polski.

Właściciel firmy X stał się Pana dłużnikiem. Jako dłużnik jest on obowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania swego zobowiązania, chyba że niewykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Nie podejrzewam, aby taka sytuacja miała miejsce.

Teoretycznie właściciel firmy przejawiał chęci wykonania prac, ale po otrzymaniu zaliczki jego chęci stały się znikome. W efekcie prac nie wykonał. To już nie jest zwłoka, ale świadome niewykonanie swego zobowiązania. Pyta Pan, jak odzyskać zaliczkę.

Wpłata zaliczki i zwłoka zleceniobiorcy w wykonaniu zobowiązania

Stosownie do polskiego Kodeksu cywilnego:

„Art. 491. § 1. Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

Art. 492. Jeżeli uprawnienie do odstąpienia od umowy wzajemnej zostało zastrzeżone na wypadek niewykonania zobowiązania w terminie ściśle określonym, strona uprawniona może w razie zwłoki drugiej strony odstąpić od umowy bez wyznaczenia terminu dodatkowego. To samo dotyczy wypadku, gdy wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron po terminie nie miałoby dla drugiej strony znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce”.

Jak odzyskać zaliczkę od nieuczciwego wykonawcy?

W tym stanie rzeczy powinien Pan:

• w formie pisemnej odstąpić od umowy,
• przesłać pismo do właściciela firmy,
• jednocześnie zażądać zwrotu kwoty 10 000 z odsetkami do dnia jej przekazania,
• wskazać konto na zwrot oraz termin zwrotu jako konkretny dzień,
• wskazać, iż w razie braku zwrotu wystąpi Pan na drogę sądową.

Odstąpienie od umowy ma to do siebie, że strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy – i to jest odpowiedź na pytanie, jak odzyskać zaliczkę.

Może żądać zwrotu tego, co świadczyła, lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Szkoda w tym wypadku to owa zaliczka oraz ewentualne inne koszty, o ile uda się je powiązać z działaniem i zaniechaniem właściciela firmy X. Gdyby nie on i umowa z nim, to określone koszty nie zostałyby poniesione.

Biorąc pod uwagę swoje doświadczenie, uznałbym, że pismo, wezwanie niewiele da. Właściciel firmy zapewne nie odda zaliczki, ewentualnie zaproponuje wykonanie zlecenia, ale za większa cenę i ponowną zaliczką (aczkolwiek może zdarzyć się odwrotnie).

W razie oporu i braku zwrotu konieczne będzie wytoczenie sprawy sądowej. Z tego powodu należy w wezwaniu wskazać konto bankowe w miejscowości dla Pana wygodnej, tak by ewentualna sprawa sądowa odbywała się w sądzie dla tejże miejscowości, a nie musiał Pan jeździć gdzieś po Polsce.

Mając takie dokumenty, może Pan ewentualnie zlecić sprawę sądową zawodowemu pełnomocnikowi. Wtedy nie będzie konieczna Pana obecność na rozprawach.

Innym wyjściem odzyskania zaliczki jest po wysłaniu pisma o odstąpieniu od umowy i wezwaniu do zwrotu zaliczki przekazanie sprawy firmie windykacyjnej.