Jak należy rozliczyć Gutschrift (uznanie konta) od kontrahenta niemieckiego?

Faktura korygująca wystawiona przez dostawcę dla celów rozliczenia podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów

Jeśli dobrze odczytuję stan faktyczny, sytuacja wygląda następująco: Nabywają Państwo w procedurze WNT towary od kontrahenta VAT UE z Niemiec, ponieśli Państwo koszty wydruku katalogów, które kontrahent chce zrekompensować poprzez udzielenie rabatu na zakupione już wcześniej towary. Kontrahent niemiecki wystawia fakturę korygującą (Gutschrift) do konkretnej faktury, w której o określoną kwotę obniża ceną nabytych uprzednio przez Państwa towarów. Zatem w Państwa przypadku sprzedawca udziela rabatu, gdyż towary od niego kupowane znajdują się w katalogu.

Pytają Państwo, jak prawidłowo winno wyglądać ujęcie takiego rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług? Zdania w doktrynie są podzielone. W przedmiocie omawianego zagadnienia wypowiadały się również organy podatkowe, przykładowo Naczelnik Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego wydał Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego (sygn. PP II 443/1/522/166/05), w którym przeczytać możemy, iż:

„Analiza regulacji zawartych w § 16 i 17 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom (...), pozwala stwierdzić, iż Podatnik obowiązany jest do wystawienia wewnętrznej faktury korygującej w przypadku zaistnienia okoliczności wskazanych w tych przepisach. Zatem obowiązek udokumentowania okoliczności (zdarzeń) stanowiących podstawę korekty spoczywa na Spółce i nie jest w jakikolwiek sposób warunkowany wystawieniem faktury korygującej przez dostawcę (usługodawcę). Spółka powinna wystawić wewnętrzną fakturę korygującą w przypadku zaistnienia przesłanki ku temu, bez względu na to, czy dana okoliczność udokumentowana została wystawieniem faktury przez kontrahenta. Faktura korygująca wystawiona przez dostawcę dla celów rozliczenia podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu usług lub dostawy towarów z montażem, może mieć jedynie walor dowodowy.

Termin wystawienia faktury korygującej

Termin wystawienia faktury korygującej (a także wewnętrznej faktury korygującej) nie został przez ustawodawcę wprost uregulowany. Wśród przepisów wskazanych w § 16 ust. 6 i § 17 ust. 6 jako te, które należy odpowiednio stosować do faktur korygujących, nie zostały wymienione przepisy dotyczące terminu wystawienia faktury korygującej. Należy zatem wnioskować, iż zdarzenia (okoliczności) stanowiące podstawę korekty powinny zostać udokumentowane przez Podatnika wewnętrzną fakturą korygującą wystawioną z datą zaistnienia tego zdarzenia (okoliczności) lub – w przypadku, gdy za dany okres Podatnik wystawia jedną fakturę wewnętrzną – uwzględnione w fakturze wewnętrznej wystawianej za okres rozliczeniowy w którym zdarzenia te (okoliczności) miały miejsce.

Podsumowując, stwierdzić należy, iż wystawienie przez Podatnika wewnętrznej faktury korygującej powinno następować na skutek zaistnienia zdarzeń (okoliczności) stanowiących podstawę takiego działania. Okolicznością tą nie jest wystawienie lub otrzymanie faktury korygującej przez kontrahenta. Zdarzenia (okoliczności) skutkujące korektą rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu usług lub dostawy towarów z montażem, powinny zostać udokumentowane wewnętrzną fakturą korygującą. Ujęcie przez Podatnika wewnętrznych faktur korygujących powinno następować: w rozliczeniu za okres, w którym faktura ta została wystawiona – w przypadku zwrotu wadliwych albo reklamowanych towarów lub zmniejszenia ceny (udzielenia rabatu) przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów oraz zwrotu towaru niezużytego w toku wykonania usługi w przypadku importu usług oraz dostaw towarów z montażem, w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów – w wypadku korekty ceny z uwagi na błędną wysokość wykazaną na fakturze”.

Niestety są znane i przeciwne stanowiska organów podatkowych – brak tu jednolitości.

Obecnie zmieniono część przepisów, na podstawie których wydano omawianą interpretację – m.in. niektóre przepisy dotyczące faktur wewnętrznych przeniesiono do ustawy o podatku od towarów i usług. Od 1 grudnia 2008 r. obowiązuje dodany art. 86 ust. 10a ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535), który stanowi, iż w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, o której mowa w art. 29 ust. 4a lub 4c, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę korektę faktury otrzymał. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

Dla jasności sprawy przytoczę treść artykułu 29 ust 4a ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, iż: „W przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano”.

Faktury wewnętrzne

Zgodnie z art. 106 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług „w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz importu usług wystawiane są faktury wewnętrzne; za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Faktury wewnętrzne są wystawiane także dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.”

Ciekawy wywód zaprezentowała w omawianym temacie Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 3 września 2008 r. (sygn. Nr IP-PP2-443-904/08-2/IK), wskazując, że: „Ze względu na fakt, iż kontrahent włoski po udzieleniu upustu nie wystawia faktury korygującej, Wnioskodawca może przyjąć na fakturze wewnętrznej dokumentującej transakcję wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług kwotę faktycznie przez Niego zapłaconą, tj. po upuście. Wprawdzie przepisy odnośnie podatku od towarów i usług dotyczące udzielenia rabatów, upustów itd. nakazują dostawcy towarów w kraju, zgodnie z § 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. wystawienie faktury korygującej, gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, to w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania, ponieważ dostawcą tych towarów jest kontrahent włoski, który jak wynika ze stanu faktycznego, takich faktur nie ma obowiązku wystawiać (...).”

Czy należy skorygować koszty podatkowe ze względu na wystawiony Gutschrift?

Pytają Państwo również: „Czy należy skorygować koszty podatkowe 2008 r. ze względu na wystawiony Gutschrift, który odnosi się do kosztów poniesionych w zeszłym roku. Czy rozliczyć transakcję w miesiącu bieżącym, czyli lutym, zgodnie ze zwrotem pieniędzy?”

Odpowiedź na to pytanie jest trudna, gdyż organy pozostają w sprzeczności i nie ma jednej wykładni przepisów, co powoduje, że kontrolujący zawsze mogą podważyć to, co zrobił podatnik. Moim zdaniem i zdaniem części organów – gdy korekta spowodowana jest udzieleniem np. rabatu, co świadczy, iż faktura została wystawiona prawidłowo, tylko rabat przyznawany jest w okresie późniejszym, korektę księguje się na bieżąco.

Niestety przepisy są niejednoznaczne, zatem powyższa odpowiedź może być inna od interpretacji przepisów jakiej w trakcie kontroli (czynności sprawdzających) dokonać mogą organy podatkowe – jedyną metodą zabezpieczającą podatnika jest wystąpienie z wnioskiem o indywidualną interpretację do Ministra Finansów na druku ORD-IN.