Jak mam reagować na wyzwiska?

Jak się bronić przed naruszaniem dóbr osobistych?

1. Ochrona na podstawie Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z treścią art. 23 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) „dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach”.

Należy mieć na uwadze, iż powyższy przepis nie podaje katalogu zamkniętego dóbr osobistych. Z całą pewnością obelgi kierowane w Pana stronę należy traktować jako naruszenie dobrego imienia, czci.

Jak podaje art. 24 § 1 K.c.: „Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny”.

Jeżeli Pana dobra osobiste zostały naruszone działaniem osoby trzeciej, przysługuje Panu prawo żądania zaniechania naruszeń dobra osobistego. Może również żądać Pan zapłaty zadośćuczynienia pieniężnego, tj. sumy pieniężnej uzasadniającej Pana cierpienia psychiczne związane z naruszeniem dobra osobistego, jak i zapłaty określonej kwoty na wskazany cel społeczny.

Ponadto należy wskazać, że jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych (art. 24 § 2 K.c.). Niemniej jednak należy pamiętać, iż aby żądać odszkodowania, należy przede wszystkim wykazać powstałą szkodę majątkową oraz związek przyczynowo-skutkowy, tj. udowodnić, że działania naruszające Pana dobra osobiste spowodowały szkodę majątkową.

Zniewagi i wulgaryzmy kierowane przez sąsiada

2. Ochrona na podstawie Kodeksu karnego.

Poza powyżej wskazaną ochroną przewidzianą w Kodeksie cywilnym, osoba znieważona może żądać ukarania sprawcy tego rodzaju czynu na podstawie przepisów Kodeksu karnego (w skrócie K.k.). Tak też zgodnie z art. 216 § 1 K.k.:

„Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności”.

Należy jednakże pamiętać, iż zgodnie z art. 216 § 3 K.k., jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.

Ponadto należy podkreślić, iż postępowanie karne w tym wypadku należy do kategorii tzw. spraw z oskarżenia prywatnego, tzn. że akt oskarżenia przeciwko sprawcy może wnieść Pan osobiście lub za pośrednictwem policji. Jeżeli zdecydowałby się Pan na pośrednictwo policji, wtedy w pierwszej kolejności musiałby Pan złożyć ustną lub pisemną skargę na policji.

3. Podsumowanie.

Jak wynika z powyższego, ochrona dóbr osobistych została przewidziana zarówno w Kodeksie cywilnym, jak i w Kodeksie karnym. Oczywiście możliwe jest wystosowanie odpowiedniego pisma do osoby naruszającej Pana dobra osobiste wraz ze wskazaniem, iż w przypadku niezaprzestania naruszeń, sprawca będzie musiał liczyć się z konsekwencjami prawnymi swoich czynów, tj. może zostać wytoczone powództwo cywilne o zaprzestanie naruszeń dóbr osobistych wraz z żądaniem zadośćuczynienia pieniężnego lub odpowiedniej kwoty na wybrany cel społeczny, jak również może zostać wszczęte postępowanie karne.

Zaznaczam, iż jeżeli zdecyduje się Pan na kroki prawne, tj. wytoczenie powództwa cywilnego lub skorzystanie z możliwości wszczęcia postępowania karnego, należy pamiętać o materiale dowodowym, na podstawie którego będzie orzekał sąd, gdyż same Pana twierdzenia, iż określona osoba dokonuje naruszeń dóbr osobistych, nie wystarczą. Dlatego też należy się zastanowić, czy są osoby (potencjalni świadkowie), które w sądzie mogłyby zeznać, iż takie sytuacje mają miejsce. Można też dokonać nagrań obelg, które są kierowane w Pana stronę.