Jak zmusić poprzedniego właściciela domu do usunięcia rzeczy?

Ostateczne pisemne wezwanie

Zacząć trzeba od ostatecznego pisemnego wezwania sprzedającego do zabrania jego rzeczy zgodnie z umową, w terminie dodatkowym, pod rygorem podjęcia dalszych kroków prawnych lub do oświadczenia, że wszystkie swoje rzeczy pozostawione w miejscu X porzuca.

I teraz, zakładając najgorszy scenariusz, że nie wywiąże się on z dodatkowego wezwania, nie będę ukrywać, że jest problem. Jeśli bowiem umowa wskazywałaby wprost, że wówczas rzeczy te traktuje się jak porzucone, to faktycznie nowy właściciel może je sprzedać, wywieść, zezłomować, rozdać itd. Tak samo gdyby wyraźnie wskazywała, że niedotrzymanie terminu daje prawo nowemu właścicielowi prawo ich odesłania na koszt sprzedającego do jego miejsca zamieszkania wskazanego w umowie lub zezłomowania na koszt sprzedającego.

Jak rozumiem, takich zapisów jak wyżej nie ma.

Porzucenie rzeczy

Jeśli zatem mimo wskazanego wyżej ostatecznego wezwania sprzedający nadal nie zabierze rzeczy z Państwa mienia, to wówczas pozostaje zastosowanie konstrukcji z art. 180 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którego treścią: „właściciel może wyzbyć się własności rzeczy ruchomej przez to, że w tym zamiarze rzecz porzuci”. Czyli należałoby uznać, że porzucił on rzecz. Porzucenie wymaga wyzbycia się faktycznego władztwa nad rzeczą (czyli posiadania rzeczy) przez właściciela w taki sposób, by umożliwić zawładnięcie nią (czyli objęcie w posiadanie samoistne) przez inną osobę. Działanie właściciela musi cechować wola (celowość) wyzbycia się rzeczy, a więc zamanifestowanie faktu niesprawowania już nad nią faktycznego władztwa. Od lat sporne jest w sądownictwie, czy poinformowanie (wezwanie) właściciela do odbioru rzeczy z zastrzeżeniem, że w razie braku reakcji zostanie uznane, iż rzeczy swoje porzucił, jest wystarczające dla uznania, że po stronie właściciela istnieje zamiar wyzbycia się rzeczy. Niestety, ale sądy najczęściej wskazują, że w takim przypadku brak jest jednoznacznej woli porzucenia, gdyż brakuje oświadczenia o wyzbyciu się posiadania.

Wyzbycie się posiadania rzeczy

Faktyczne wyzbycie się posiadania rzeczy, któremu jednak nie towarzyszy wola wyzbycia niestety nie może być traktowane jako porzucenie rzeczy w rozumieniu art. 180 Kodeksu cywilnego i dlatego taki jest problem z praktycznym stosowaniem tego przepisu. Natomiast do rzeczy ruchomych, które zostały porzucone, ale właśnie bez zamiaru wyzbycia się własności mają odpowiednie zastosowanie przepisy o rzeczach znalezionych, czyli art. 187 i 189 Kodeksu cywilnego oraz przepisy ustawy rzeczach znalezionych. 

I takie rozwiązanie jest bezpieczniejsze niż uznanie rzeczy za porzucone. Art. 187 Kodeksu cywilnego wskazuje, że rzecz znaleziona, która nie zostanie przez osobę uprawnioną odebrana w ciągu roku od dnia doręczenia jej wezwania do odbioru, a w przypadku niemożności wezwania – w ciągu dwóch lat od dnia jej znalezienia, staje się własnością znalazcy, jeżeli uczynił on zadość swoim obowiązkom. Jeżeli jednak rzecz została oddana staroście, znalazca staje się jej właścicielem, jeżeli rzecz odebrał w wyznaczonym przez starostę terminie. Obowiązki znalazcy są uregulowane w ustawie o rzeczach znalezionych. Zgodnie z nią ten kto znalazł rzecz i zna osobę uprawnioną do jej odbioru oraz jej miejsce pobytu, niezwłocznie zawiadamia ją o znalezieniu rzeczy i wzywa do jej odbioru. To samo tyczy się osoby przechowującej cudzą rzecz. Kto znalazł rzecz i nie zna osoby uprawnionej do jej odbioru lub nie zna jej miejsca pobytu, niezwłocznie zawiadamia o znalezieniu rzeczy starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania znalazcy lub miejsce znalezienia rzeczy (właściwy starosta).

Dlatego proszę zacząć od pisemnego wezwania i zachować dowód jego doręczenia i nadania. Dalej zaś z ostrożności zalecam zastosować tryb jak dla rzeczy znalezionych, bowiem jest to dużo bezpieczniejsze i mniej ryzykowne niż uznanie rzeczy za porzucone – chyba że właściciel wyraźnie oświadczy, że porzuca rzeczy i że mogą Państwo postąpić z nimi wedle swojej woli.