Jak zmusić gminę do działań zapobiegających zalewaniu działki?

Naruszenie stosunków wodnych przez zarządcę drogi

Na podstawie opisanego stanu faktycznego wyjaśniam, że nie powinien Pan interweniować w gminie, ale złożyć stosowną skargę na naruszenie stosunków wodnych przez zarządcę drogi – do wójta gminy. Wiem, że może się to wydawać śmieszne, ale musi Pan przejść przez tę instancję, aby dojść do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO) albo do sądu. Bez tego nic Pan nie wskóra.

20 lipca 2017 r. weszła w życie ustawa – Prawo wodne (Pr.wod.), powtarza ona jednak rozwiązania ze starej ustawy. W nowej ustawie o postępowaniu w sprawie naruszenia stosunków wodnych mówią przepisy art. 234 ustawy (odpowiednik art. 29 starej ustawy) oraz art. 235 (odpowiednik art. 30 starej ustawy)

Materialnoprawną podstawę rozpoznania i rozstrzygnięcia kontrolowanej sprawy stanowi art. 234 Prawa wodnego, w myśl którego:

„1. Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może:

1) zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej, lub roztopowej ani kierunku odpływu ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich;

2) odprowadzać wód oraz ścieków na grunty sąsiednie.

2. Na właścicielu gruntu ciąży obowiązek usunięcia przeszkód oraz zmian w odpływie wody, powstałych na jego gruncie wskutek przypadku lub działania osób trzecich, ze szkodą dla gruntów sąsiednich.

3. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może, w drodze decyzji, nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom.”

Naruszenie stosunków wodnych na gruncie na skutek prac przy remoncie drogi gminnej

Prowadząc postępowanie administracyjne na podstawie przywołanego przepisu, należy ustalić, czy właściciel gruntu dokonał zmiany stanu wody na swoim gruncie i czy zmiany te szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie oraz czy pomiędzy zmianą stanu wody i szkodą istnieje związek przyczynowo-skutkowy.

Ustalenia te nie powinny się ograniczać wyłącznie do ewentualnych zmian stosunków wodnych wprowadzonych przez skarżącego na skutek wzniesienia przedmiotowego wału, ale swym zakresem powinny objąć także wcześniejsze działania inwestycyjne gminy, polegające na „profilowaniu drogi gminnej”.

W wyroku NSA z 25 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 799/11 (dostępnym w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych), mówi się o zaszłościach infrastrukturalnych, które wytworzyły ustabilizowany stan wód wywołany określonym zagospodarowaniem terenu – „stan podlegający ochronie przed zmianą, zgodnie z art. 29 ust. 1 Pr.wod. – uchylony (obecnie art. 234 nowej ustawy) – to w okolicznościach rozpatrywanej sprawy stanem takim było istnienie drogi w kształcie sprzed wykonania przez Gminę robót drogowych. Należy przy tym zaznaczyć, że nawet ewentualnie legalne wykonanie robót drogowych, i to choćby nawet na podstawie ważnego pozwolenia na modernizację drogi, nie uchyla konieczności oceny, czy nie doszło w danym przypadku do wypełnienia dyspozycji art. 29 ust. 3 Pr.wod. Po pierwsze, nie można wykluczyć, że nawet prawidłowo wydane i wykonane pozwolenie może prowadzić do skutków, o których mowa w tym przepisie. Po drugie, nie można wykluczyć, że w wyniku nieprawidłowego wykonania robót budowlanych do skutków takich dojść może (por. wyrok NSA z 18.08.2016 r., II OSK 2918/14, CBOSA)”.

Należy tu także przytoczyć pogląd wyrażony w wyroku NSA z 25 lipca 2012 r., II OSK 799/11, że „przez stan wody na gruncie, o jakim mowa w art. 29 ust. 1 Pr.wod. (obecnie uchylony), należy rozumieć zarówno naturalny stan wody na gruncie, jak i stan, który powstał w wyniku legalnego zagospodarowania terenu, np. w wyniku budowy określonego rodzaju obiektu budowlanego.

Odnosząc to do przedstawionej sprawy – musi Pan złożyć oficjalną skargę na naruszenie stosunków wodnych przez gminę do wójta. Od negatywnej decyzji odwołać się należy wyżej, aż do sądu administracyjnego. Podkreślam – musi Pan rozpocząć sprawę oficjalnym wnioskiem o usunięcie skutków naruszenie stosunków wodnych na gruncie na skutek prac przy remoncie drogi.