Jak zabezpieczyć przyszłość rodziców i dzieci poprzez darowiznę i służebność?• Data: 01-08-2024 • Autor: Marta Waplak |
Chciałabym sprzedać swoje mieszkanie i wesprzeć w ten sposób dwóch moich synów. Pieniądze przekazałbym im notarialnie jako darowiznę. W zamian za to zamieszkałabym w lokalu należącym do jednego z synów (służebność). Jak podzielić pieniądze po sprzedaży, żeby wszystko było zgodne z prawem i nie powodowało jakichś komplikacji? |
|
Darowizna dla synów a zachowekDecydując się na podział uzyskanej kwoty pieniężnej między synów, powinna mieć Pani na uwadze przepisy dotyczące zachowku.
Instytucja zachowku została zdefiniowana w art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem zstępnym (tj. dzieciom, wnukom, prawnukom), małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału.
Zgodnie z art. 991 § 2 Kodeksu cywilnego „jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, bądź w postaci świadczenia od fundacji rodzinnej lub mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia”.
Kluczowe w Pani sprawie jest to, że zgodnie z 993 § 1 Kodeksu cywilnego „przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę. Istotne jest również, że darowizny na rzecz spadkobierców (ustawowych lub testamentowych) lub na rzecz osób uprawnionych do zachowku podlegają doliczeniu niezależnie od tego, kiedy zostały dokonane”. Podział pieniędzy po sprzedaży mieszkaniaPowyższe oznacza, że rozporządzenie całym majątkiem za życia w postaci darowizn nie chroni obdarowanego przed roszczeniem o zachowek. Przykładowo, darowizna nieruchomości stanowiącej cały majątek spadkodawcy, uczyniona na rzecz jednego z dzieci 15 lat temu, podlega doliczeniu do spadku, a w konsekwencji ma wpływ na wysokość zachowku należnego pozostałym dzieciom od obdarowanego.
Roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu, a w przypadku braku testamentu – 5 lat od śmierci spadkodawcy (art. 1007 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego).
W związku z tym, zakładając że ewentualny spadek przypadnie dzieciom w częściach równych, w celu uniknięcia ewentualnych sporów o zachowek, doradzam rozdzielenie kwoty uzyskanej ze sprzedaży w możliwie równych częściach między dzieci. PrzykładyPodsumowanieSprzedaż mieszkania i przekazanie uzyskanych środków jako darowizny dla synów wymaga starannego rozważenia kwestii prawnych związanych z zachowkiem i przyszłymi roszczeniami spadkowymi. Ważne jest, aby właściwie podzielić kwotę uzyskaną ze sprzedaży oraz rozważyć ustanowienie umów o służebność, by uniknąć potencjalnych konfliktów rodzinnych. Konsultacja z prawnikiem oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów, takich jak testament czy umowy darowizny, mogą pomóc w zapewnieniu, że transakcje te są zgodne z prawem i wolą darczyńcy. Oferta porad prawnychPotrzebujesz pomocy prawnej przy sprzedaży mieszkania i darowiźnie? Skorzystaj z naszych usług online, aby uzyskać fachowe porady prawne i profesjonalnie przygotowane pisma, które zabezpieczą Twoje interesy i zapewnią zgodność z prawem. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem. Źródła:1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online O autorze: Marta Waplak Radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu. Absolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się w prawie administracyjnym, w szczególności w sprawach związanych z gospodarką nieruchomościami. W kręgu jej zainteresowania znajdują się również sprawy z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego oraz prawa pracy. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską. |
|
Zapytaj prawnika