Jak wrócić do domu, który zajmuje mąż z nową partnerką?

Prawa współwłaściciela nieruchomości

Z całą pewnością jest Pani nadal właścicielką domu wraz z mężem, to potwierdza przywołany przez Panią wpis z KW. Dodam, że zgodnie z art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wpis właściciela w dz. II stwarza domniemanie istnienia tej własności i bez jego obalenia nie można twierdzić inaczej. Jest to tzw. rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych – podstawowy i skuteczny sposób na potwierdzanie swoich praw własności do nieruchomości nabytych w drodze umowy sprzedaży.

Warto w Pani sytuacjach „awaryjnych” mieć pod ręką aktualny wypis z KW, który ma moc wiążącą do okazania np. służbom w trakcie interwencji. Dokumentem pomocniczym może być sama umowa sprzedaży, ale także wypis z ewidencji gruntów i budynków (prowadzi go starostwo powiatowe lub miasto na prawach powiatu). W tym ostatnim wypisie (rejestr jawny, ale płatny), podane są dane geodezyjne, przeznaczeniowe gruntu wg planu zagospodarowania przestrzennego oraz właścicielskie i nr księgi wieczystej.

Roszczenie windykacyjne jako środek ochrony własności

Proszę zwrócić uwagę, iż właściciel nieruchomości może w niej w ogóle nie mieszkać, tylko ją wynajmować i z tego powodu nawet po kilku latach własności nie straci. Natomiast co do tzw. przywrócenie posiadania stanowi o tym art. 222 Kodeksu cywilnego K.c.):

Art. 222 [Ochrona windykacyjna i negatoryjna]

§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.”

Jest to tzw. roszczenie windykacyjne i jest środkiem ochrony własności. Wynika ono z samej istoty prawa własności. Z mocy art. 140 K.c. właścicielowi przysługuje uprawnienie do korzystania z rzeczy z wyłączeniem innych osób. Nie budzi również wątpliwości, że właściciel uprawniony jest do posiadania rzeczy, inne zaś osoby mogą rzeczą władać o tyle, o ile przysługuje im skuteczne względem niego uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienia do korzystania z rzeczy i jej posiadania stanowią części podmiotowego prawa własności przysługującego właścicielowi. Bezprawne pozbawienie właściciela władania rzeczą jest najbardziej jaskrawym sposobem naruszenia tych uprawnień i zarazem prawa własności. Tego rodzaju naruszenie uprawnień właścicielskich powoduje powstanie roszczenia windykacyjnego. Dzięki roszczeniu windykacyjnemu właściciel na podstawie swego prawa (a nie wcześniejszego posiadania rzeczy lub jakiejkolwiek relacji natury obligacyjnej) może żądać wydania mu rzeczy (a więc przedmiotu materialnego i oznaczonego indywidualnie) od każdej osoby, która nią włada, a nie ma skutecznego względem właściciela uprawnienia do władania.

Roszczenie windykacyjne tradycyjnie jest definiowane jako roszczenie nieposiadającego właściciela przeciwko posiadającemu niewłaścicielowi o zwrot rzeczy – Komentarz do art. 222 Kodeksu cywilnego – red. Gutowski 2018 – Legalis.

Ten przepis jest materialną podstawą prawną do pozwu o eksmisję, który, moim zdaniem, może Panią w ostateczności czekać przeciwko osobie, która obecnie przebywa w Pani domu – jak zakładam bez tytułu prawnego.

Meldunek jako potwierdzenie pobytu

Oprócz ww. udokumentowania swojej współwłasności poprzez fakt zameldowania ma Pani także administracyjnoprawnie potwierdzony swój pobyt w domu i tego także ma Pani prawo się domagać.

Art. 25 [Pobyt stały i czasowy; miejsce pobytu]

1. Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.

Zgodnie z wymienionym przepisem ustawy z dnia 24.09.2010 r. o ewidencji ludności warto mieć zaświadczenie o zameldowaniu pod tym adresem (chyba że ma Pani jeszcze to uwidocznione w dowodzie osobistym).

Odpowiedź na pytanie, czy ma Pani prawo wraz z dzieckiem wrócić do własnego domu, a partnerkę męża z niego wyprosić – jest twierdząca. Jednak pod warunkiem, że brak jest jakichkolwiek stwierdzonych praw do pobytu tej Pani w domu. Jeżeli będzie ona miała zameldowanie lub np. umowę użyczenia z Pani mężem, to Policja nie pomoże i ta kobieta będzie mogła przebywać w domu podobnie jak Pani. Tylko nie będzie miała, oczywiście, prawa własności.

Zakłócanie miru domowego

Aby uzyskać informację o prawie przebywania tej pani w domu proponuję zobowiązać ją do wykazania się właśnie prawem do pobytu – jakakolwiek umowa lub zaświadczenie o zameldowaniu. Jeżeli tego nie będzie, to ma Pani prawo żądać opuszczenia domu pod rygorem zgłoszenia przestępstwa z art. 193 Kodeksu karnego (K.k.) i natychmiastowego powiadamiania Policji:

„Art. 193 [Mir domowy] Kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”

W praktycznym, codziennym postępowaniu właśnie w kwestiach „wprowadzania się” do własnych domów lub „wyprowadzania” z nich innych osób powinna pomagać Policja, dlatego musi mieć Pani dokumenty, o których pisałem wcześniej, oraz udowodnić brak tych uprawnień po stronie tej Pani.