Jak uregulować wspólne konto i własność mieszkania po śmierci żony?

Postępowanie o nabycie spadku

Jeżeli żona nie pozostawiła testamentu, a mieliście Państwo dwoje dzieci, to dziedziczy Pan z nimi w równym udziale po 1/3.

Zaznaczam, iż zgodnie z treścią art. 931 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.):

„§ 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych”.

Wobec tego, jeżeli jest Pan zgodny z dziećmi, aby całość przypadła w dziedziczeniu Panu, powinien Pan zainicjować postępowanie o nabycie spadku – albo przed sądem, albo przed notariuszem. Zgodnie bowiem z treścią art. 1025 § 1 K.c. „Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia”.

Celem tego postępowania jest ustalenie wszystkich spadkobierców, którzy doszli do dziedziczenia (art. 677 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Uczestnikami postępowania o stwierdzenie nabycia spadku są bowiem wszystkie osoby, które mogą być uznane za zainteresowane, czyli – jak wskazałam – spadkobiercy ustawowi i, jak Pan widzi, wszystkie wezwane osoby. Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a więc żony – właściwy w takim zakresie jest wydział cywilny.

Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy, skrócone odpisy aktów urodzenia uczestników postępowania, testament, a w przypadku zawarcia związku małżeńskiego także skrócone odpisy aktów małżeństwa. Łączna opłata od wniosku to 100,00 zł oraz 5,00 zł.

Postępowanie, jak wskazałam, może odbyć się także przed notariuszem. Przed notariuszem jednak konieczna jest obecność wszystkich spadkobierców. Postępowanie przed notariuszem jest znaczenia szybsze.

Nabycie nieruchomości i przejęcie konta bankowego

Jeżeli uzyska Pan postanowienie o nabyciu spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, powinien Pan udać się do banku i wtedy może Pan uzyskać możliwość dysponowania całym kontem. Tak samo sprawa wygląda w przypadku nabycia nieruchomości – wystarczy ujawnienie postanowienia w księdze wieczystej i złożenie wniosku w wydziale ksiąg wieczystych odpowiedniego sądu rejonowego.

Jeżeli chce Pan natomiast, aby po Pana śmierci dziedziczyły całość Pana dzieci, może Pan to uregulować w testamencie. Jednak jeżeli są to jedyni spadkobiercy po Panu, to i tak będą dziedziczyć oni z mocy ustawy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296