Jak rozwiązać niekorzystny kontrakt menedżerski?

Wypowiedzenie kontraktu menedżerskiego mającego charakter umowy-zlecenia

Z treści umowy wynika, że zastosowanie mają przepisy dotyczące zlecenia. Zgodnie z art. 734 § 1 Kodeksu cywilnego (K..c.) – przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W myśl art. 746 § 1 i § 2 K.c. dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie, powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę. Zgodnie z § 3 wymienionego artykułu nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.

Należy w tym kontekście zauważyć, że o ile umowa nie stanowi inaczej, prawo wypowiedzenia przysługuje w każdym przypadku i w każdym czasie, a wypowiedzenie znosi stosunek prawny jedynie na przyszłość.

Ważne powody uzasadniające wypowiedzenie zlecenia przed czasem

Jak zaznacza się w doktrynie, ważne powody uzasadniające wypowiedzenie mogą mieć charakter obiektywny w postaci okoliczności niedotyczących żadnej ze stron (np. zmiana prawa polegająca na zakazaniu czynności prawnej, której dokonania dotyczy zlecenie), jak i charakter subiektywny, czyli dotyczyć strony umowy – brak dostarczenia samochodu, potrącenia, których nie ma w umowie. W tym drugim przypadku mogą to być okoliczności zarówno zawinione przez stronę, jak i niezawinione. Ponadto mogą dotyczyć strony, która wypowiada umowę: choroba uniemożliwiająca dalsze wykonywanie zlecenia, trudna sytuacja rodzinna, utrata uprawnień wymaganych do dokonania zleconej czynności, utrata zaufania do przyjmującego zlecenie – jak i drugiej strony – nieuzasadniona odmowa udzielenia zaliczki przez dającego zlecenie, nieudzielanie potrzebnych wiadomości przez przyjmującego zlecenie czy brak dostarczenia auta, potrącenia nieokreślone w umowie (podobnie co do utraty zaufania: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 września 2008 r. I ACa 84/08).

Każdą umowę można rozwiązać w trybie porozumienia stron i byłoby to najlepsze rozwiązanie. Jeśli to się nie powiedzie, należy umowę wypowiedzieć.

W przypadku zlecenia odpłatnego zleceniobiorca (czyli Pani) również może wypowiedzieć zlecenie w każdym czasie. Jedynie w wypadku, gdyby Pani wypowiedziała zlecenie bez ważnej przyczyny odpowiadałaby Pani za szkodę, którą w wyniku wypowiedzenia umowy poniósłby zleceniodawca (art. 746 § 2 K.c.). Możliwość żądania zwrotu poniesionych wydatków oraz odpowiedniej części wynagrodzenia przysługuje zleceniobiorcy również w wypadku, gdy to on wypowiedział umowę (zobacz J. Szczerski „Kodeks cywilny. Komentarz”, Warszawa 1972 r. t. 2, str. 1552).

W braku odmiennej umowy, zlecenie wygasa natychmiast z chwilą, gdy oświadczenie o wypowiedzeniu dotrze do jego adresata tak, że będzie mógł się zapoznać z jego treścią (zobacz J. Szczerski „Kodeks cywilny. Komentarz”, t. II Warszawa 1972 r. str. 1551; A. Szpunar, „System prawa cywilnego”, t. III, cz. 2, Warszawa 1976 r. str. 403).

W treści umowy-zlecenia strony mogą modyfikować możliwości wypowiedzenia umowy. W szczególności mogą określić termin, z upływem którego wypowiedzenie zlecenia staje się skuteczne lub też bliżej określić przyczyny uzasadniające wypowiedzenie zlecenia. Nie mogą wszakże wyłączyć z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów (art. 746 § 3 K.c.).

Nie można także obciążyć Pani karą umowną, jeśli wypowiedzenie nastąpiło z ważnej przyczyny.

W wypadku umów o świadczenie usług, do których z mocy art. 750 K.c. należy stosować odpowiednio przepisy o zleceniu, szczególny charakter konkretnej umowy może przemawiać za wyłączeniem lub ograniczeniem uprawnienia stron do swobodnego ich wypowiadania (zobacz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2000 r., III CKN 531/98, OSP 2000 r. nr 10 poz. 146).

Może więc Pani wypowiedzieć stosunek zlecenia natychmiast, podając jako argument brak dostarczenia auta, obciążanie potrąceniami, których nie ma w umowie, utratę zaufania, lockdown, który ogranicza działanie placówek.

Odpowiedzialność za szkodę wynikłą wypowiedzenia kontraktu przed terminem

W oparciu o art. 471 §1 K.c. dłużnik (zleceniodawca) obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Przesłankami odpowiedzialności umownej jest szkoda, nienależyte wykonanie zobowiązania oraz związek przyczynowy miedzy szkodą a nienależytym wykonaniem zobowiązania. Jeśli w wyniku ich bezczynności poniosła Pani uszczerbek majątkowy –są to straty, jakie Pani ponosi w związku z ich niewywiązaniem się z umowy.

Zapewne czeka Panią sprawa sądowa, ale proponuję zacząć od:

1. próby rozwiązania umowy za porozumieniem stron
   później
2. wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym, wskazując na przyczyny.