Jak rozłożyć nawiązkę na raty w przypadku wyroku za wypadek drogowy?

Orzeczenie nawiązki przez sąd

Naprawienie szkody jest na rzecz pokrzywdzonego, a więc to z nim powinien Pan ustalać ewentualne rozłożenie jej na raty. Rozłożenie nawiązki na raty zależy więc jedynie od woli pokrzywdzonego. Gdy pokrzywdzony zgodzi się na to, najlepiej, aby wyraził na to zgodę pisemnie. Zgodnie bowiem z treścią art. 46 Kodeksu karnego:

„§ 1. W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.

§ 2. Jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w § 1 jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich.

§ 3. Orzeczenie odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie § 1 albo nawiązki na podstawie § 2 nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu niezaspokojonej części roszczenia w drodze postępowania cywilnego”.

Orzeczenie nawiązki na podstawie art. 46 § 2 jest fakultatywne. Znaczenie użytego w art. 46 § 2 zwrotu „może orzec” trzeba tłumaczyć zgodnie z jego gramatycznym brzmieniem, bez potrzeby dokonywania wykładni. Z tego brzmienia wynika, że zwrot „może orzec” nie wskazuje na uprawnienie do wyboru środka karnego orzekanego obligatoryjnie, lecz na uprawnienie do orzeczenia lub nie nawiązki zamiast obowiązku naprawienia szkody. Gdyby bowiem zamiarem ustawodawcy była regulacja, według której sąd miałby obowiązek orzeczenia także nawiązki, to w treści art. 46 § 2 użyłby on niewątpliwie określenia „orzeka”, jak uczynił to w § 1 tego przepisu, lub zredagowałby art. 46 w sposób pozwalający uniknąć niezręczności, jaka wynikałaby z nałożenia na sąd obowiązku orzekania nawiązki zamiast innego środka, objętego również obowiązkiem orzeczenia go przez sąd (zob. uchw. SN z 20.6.2000 r., sygn. akt I KZP 5/00).

Dokonanie zapłaty na rzecz pokrzywdzonego

Wobec tego, gdy wyrok jest już prawomocny, powinien Pan co do zasady dokonać zapłaty od razu – bowiem orzeczenie jest wykonalne. Sad nie będzie już decydował o możliwości rozłożenia płatności na raty, gdyż nawiązka należy się pokrzywdzonemu, który jest wierzycielem. Jeżeli więc chce Pan rozłożyć płatność na raty, musi Pan uzyskać zgodę pokrzywdzonego. Jeżeli nie wyrazi na to zgody, powinien Pan dokonać płatności od razu.