
Jak prawidłowo kwalifikować kolizję drogową bez realnego zagrożenia?• Data: 08-04-2025 • Autor: Adwokat Katarzyna Bereda |
Jestem funkcjonariuszem policji. Mam pytanie dotyczące kwalifikacji prawnej zdarzenia drogowego. Otóż kierujący pojazdem, podczas wykonywania manewru włączania się do ruchu, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu, w wyniku czego doprowadził do zdarzenia drogowego. Poszkodowanego rozpytałem na okoliczność, czy poczuł realne zagrożenie bezpieczeństwa dla swojego życia i zdrowia. Oświadczył, że nie było takiego zagrożenia z uwagi na gabaryty pojazdu oraz niewielką prędkość, z jaką poruszały się pojazdy. Z tego względu zdarzenie zakwalifikowałem z art. 97 Kodeksu wykroczeń w związku z art. 3 Prawo o ruchu drogowym, czyli wypisałem mandat. Uznałem, że nie zostały wyczerpane wszystkie znamiona wykroczenia z art. 86 Kodeksu wykroczeń, tj. w tym wypadku zagrożenie bezpieczeństwa. Które według jednej ze szkół policji oraz wyroku sądu, do którego miałem dostęp, musi być realne, konkretne i nie może być abstrakcyjne. Jeżeli poszkodowany oświadczył, że takiego zagrożenia nie było, to czy dobrze zakwalifikowałem powyższe zdarzenie? |
![]() |
Zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowymW mojej ocenie jednak należy tu mówić o wypełnieniu znamion czynu z art. 86 Kodeksu wykroczeń (K.w.). Nie ma tu bowiem znaczenia oświadczenie i odczucie pokrzywdzonych, ale realnie spowodowane zagrożenie bezpieczeństwa – co nastąpiło na skutek działania sprawcy zdarzenia. Zgodnie bowiem z art. 86 § 1 K.w.: Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny. W § 3 czytamy zaś: W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 przez osobę prowadzącą pojazd można orzec zakaz prowadzenia pojazdu.
Zgodnie z opinią doktryny punktem wyjścia przy badaniu znamion wykroczenia z art. 86 K.w. jest stwierdzenie niezachowania należytej ostrożności. Przez należytą ostrożność rozumie się zwykle takie zachowanie uczestników ruchu lub innych osób, które – uwzględniając wszystkie istniejące w danym momencie okoliczności – wyłącza, a w każdym razie minimalizuje, możliwość zagrożenia bezpieczeństwa ruchu. Niezachowanie należytej ostrożności – wskazania wymiaru karyStosownie do art. 3 ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo, gdy ustawa tego wymaga, szczególną ostrożność. Należytą ostrożnością jest ostrożność pozwalająca wyłączyć albo przynajmniej zminimalizować ryzyko spowodowania zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym w konkretnych okolicznościach.
Stopień ostrożności musi być dostosowany do sytuacji, w której odbywa się ruch drogowy (w szczególności stanu jezdni – jakość nawierzchni, oblodzenie, zaśnieżenie itp.; warunków atmosferycznych – opady śniegu, deszczu, brak opadów, mocne słońce itp.; prędkości pojazdów uczestniczących w ruchu; natężenia ruchu; pory dnia – dzień, noc, poranek, wieczór; miejsca odbywania się ruchu – pobliże szkoły, przedszkola, obszar zabudowany lub niezabudowany itp.), a także do właściwości sprawcy i pojazdu, którym się ewentualnie porusza (zmęczenie, niewyspanie lub brak doświadczenia danej osoby, jakość świateł czy układu hamulcowego lub rodzaj opon w pojeździe itp.) – podobnie J. Bafia, w: J. Bafia, D. Egierska, I. Śmietanka, KW. Komentarz, 1980, s. 207 oraz J. Kochanowski, Przestępstwa, s. 24; zob. też wyr. SN z 16.8.1961 r. (I K 559/60, Legalis).
Dla dokonania czynu zabronionego z art. 86 § 1 K.w. nie jest konieczne zaistnienie uszczerbku na zdrowiu innej osoby ani wyrządzenie szkody. Jeśli następstwem niezachowania należytej ostrożności jest spowodowanie naruszenia czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia innej osoby, sprawca podlega odpowiedzialności z art. 86 § 1a K.w. albo z art. 177 § 1 lub 2 Kodeksu karnego (K.k.). Natomiast spowodowanie szkody rzeczowej rzutuje na stopień społecznej szkodliwości czynu (art. 47 § 6 K.w.), a w konsekwencji na wymiar kary za wykroczenie z art. 86 K.w. (art. 33 § 1 K.w.)– post. SN z 21.12.2000 r., III KZ 111/00, Legalis). WniosekWobec tego, jeżeli sprawca, włączając się do ruchu, nie ustąpił pierwszeństwa, to nie zachował należytej ostrożności i spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. PrzykładyKolizja na parkingu Kierowca wyjeżdżający z miejsca parkingowego nie zauważył nadjeżdżającego pojazdu i uderzył w jego bok. Obie strony poruszały się z niewielką prędkością, a żaden z kierowców nie poczuł realnego zagrożenia dla zdrowia. Mimo to sprawca został ukarany mandatem z art. 86 K.w., ponieważ nie zachował należytej ostrożności.
Wymuszenie pierwszeństwa przy skrzyżowaniu Kierujący wjechał na skrzyżowanie, nie ustępując pierwszeństwa nadjeżdżającemu pojazdowi, który musiał gwałtownie hamować, by uniknąć zderzenia. Chociaż nie doszło do kolizji, zachowanie sprawcy stwarzało realne zagrożenie w ruchu drogowym, więc został ukarany mandatem na podstawie art. 86 K.w.
Kolizja w korku Podczas powolnego ruchu w korku kierowca zbyt późno zauważył, że pojazd przed nim się zatrzymał, i najechał na jego tył. Obie strony poruszały się z minimalną prędkością, a szkody były niewielkie. Mimo że uczestnicy zdarzenia nie czuli zagrożenia, kierujący został ukarany z art. 86 K.w. za niezachowanie należytej ostrożności. PodsumowanieKażde zdarzenie drogowe wymaga indywidualnej oceny, uwzględniającej zarówno okoliczności zdarzenia, jak i jego potencjalne skutki. Niezachowanie należytej ostrożności, nawet bez odczucia realnego zagrożenia przez uczestników, może stanowić wykroczenie z art. 86 K.w., jeśli stworzyło faktyczne zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Dlatego kluczowe jest analizowanie nie tylko subiektywnych odczuć pokrzywdzonych, lecz także obiektywnych przesłanek wynikających z przepisów prawa. Oferta porad prawnychOferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism dotyczących zdarzeń drogowych, w tym kwalifikacji prawnej kolizji i wykroczeń. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem. Źródła:1. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114 4. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2000 r., III KZ 111/00, Legalis
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online ![]() O autorze: Adwokat Katarzyna Bereda Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego. |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale