Jak możemy ściąć drzewa zagrażające bezpieczeństwu?

Wycięcie drzew z sąsiedniej działki powodujących zagrożenie

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego zwanego dalej K.c. oraz przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody zwanej dalej ustawą.

W pierwszej kolejności, w mojej ocenie, któreś z Państwa winno udać się do starostwa powiatowego celem ustalenia, czyją własność stanowi grunt sąsiedni, a także, czy starostwo ma świadomość zagrożenia, które powodują te drzewa. Co prawda wskazuje Pani, iż mamy do czynienia z tzw. parkiem leśnym, jednak nie zmienia to faktu, że w przypadku zagrożenia dla zdrowia, życia i mienia, każdy zarządca nieruchomości winien odpowiednio przycinać drzewa by te nie stwarzały zagrożenia.

Usunięcie drzew bez pozwolenia

Proszę zatem niczego nie usuwać na własną rękę, bowiem kary za usuniecie drzewa bez pozwolenia są bardzo wysokie. W pierwszej kolejności pozwoli Pani, iż przytoczę pogląd wyrażony w literaturze odnoszący się do kręgu osób ponoszących odpowiedzialność. „W przypadku kar pieniężnych za usunięcie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia, w przeciwieństwie do deliktu opisanego wyżej, odpowiedzialność została ograniczona do usunięcia drzew lub krzewów bez zezwolenia. W związku z tym w pierwszej kolejności organ administracji powinien dokonać ustaleń, czy podmiot, który usunął drzewa lub krzewy, mógłby uzyskać zezwolenie na ich usunięcie, a zatem, czy jest posiadaczem nieruchomości, na której one rosły. Tylko bowiem taki podmiot może ponosić odpowiedzialność za usunięcie drzew lub krzewów bez zezwolenia. Skoro bowiem nikt inny nie mógłby uzyskać zezwolenia, to oczywiście również nikt inny nie może ponosić odpowiedzialności za ich usunięcie bez zezwolenia (W. Radecki, Opłaty i kary pieniężne w ochronie środowiska. Komentarz, red. J. Sommer, Wrocław 1993, s. 28). W tym też kierunku podążyła praktyka, w której przyjmuje się, że „karę pieniężną za usunięcie drzew lub krzewów bez zezwolenia, o jakiej mowa w art. 88 ust. 1 pkt 2 u.o.p., można wymierzyć jedynie tym podmiotom, które są uprawnione do uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów z terenu danej nieruchomości. Nie ma podstaw do wymierzenia kary pieniężnej osobie trzeciej, gdyż osoba taka nie jest zobowiązana do utrzymywania we właściwym stanie drzew i krzewów rosnących na cudzej nieruchomości, a tym samym nie jest uprawniona (brak przymiotu strony) do uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów z terenu takich nieruchomości (wyrok NSA z dnia 21 lutego 2012 r., II OSK 2320/10, LEX nr 1145583)”.

Zgłoszenie do prokuratury faktu zagrożenia zdrowia a nawet życia jakie powodują drzewa rosnące w sąsiedztwie

Nadto jeżeli nie będziecie sobie Państwo w stanie poradzić w starostwie, radzę zgłosić sprawę do prokuratury, wskazując na uzasadnione podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 160 § 1 Kodeksu karnego. Zgodnie z nim „kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Pragnę zwrócić uwagę na fakt, iż po ostatnich doniesieniach z kraju tego rodzaju zawiadomienia są traktowane bardzo poważnie, bowiem zbagatelizowanie tego rodzaju zawiadomienia może mieć negatywne konsekwencje także dla samej prokuratury. Powyższe pozwoli nie tylko ustalić właściciela działki, ale także przymusić go do wycięcia drzew lub ścięcia korony drzew.

Jak wskazuje M. Siewierski, narażenie na niebezpieczeństwo polega na przeniesieniu człowieka ze stanu, w którym niebezpieczeństwo mu nie groziło, w stan, w którym grozi mu niebezpieczeństwo (zob. J. Bafia, K. Mioduski, M. Siewierski, Komentarz…, t. II, s. 118). Charakter strony przedmiotowej tego przestępstwa wyjaśnił Sąd Najwyższy, wskazując, że „istotą strony przedmiotowej czynu określonego w art. 160 § 1 k.k. jest stworzenie przez sprawcę takiej sytuacji faktycznej, w której istnieje bezpośrednie niebezpieczeństwo, grożące realnie nastąpieniem skutku w postaci śmierci, ciężkiego uszkodzenia ciała względnie ciężkiego rozstroju zdrowia człowieka. Bezpośredniość realnie grożącego niebezpieczeństwa oznacza, iż w sytuacji przez sprawcę już stworzonej, a więc bez dalszej akcji z jego strony, istnieje duże prawdopodobieństwo nastąpienia w najbliższej chwili wymienionych skutków” (zob. wyrok SN z 29 listopada 1973 r., Rw 902/73).

Być może prokuratura uzna, że konieczne będzie zasięgnięcie opinii dendrologa, ale wszelkie koszty z tym związane pokryje Skarb Państwa.

Wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie krzewu lub drzewa

W mojej ocenie, mając na uwadze, że nie wiecie Państwo, kto jest właścicielem działki sąsiedniej, a także wysokie koszty wycinki, powyższe jest najlepszym rozwiązaniem. W innym bowiem przypadku zgodę na pozwolenie wycinki może uzyskać wyłącznie posiadacz nieruchomości. Zgodnie z przepisem art. 83d ustawy „wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu zawiera:

1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i właściciela nieruchomości albo właściciela urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego;

2) oświadczenie o posiadanym tytule prawnym władania nieruchomością albo oświadczenie o posiadanym prawie własności urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego;

3) zgodę właściciela nieruchomości, jeżeli jest wymagana, lub oświadczenie o udostępnieniu informacji, o której mowa w art. 83 ust. 4;

4) nazwę gatunku drzewa lub krzewu;

5) obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo:

1. posiada kilka pni – obwód każdego z tych pni,
2. nie posiada pnia – obwód pnia bezpośrednio poniżej korony drzewa;

6) wielkość powierzchni, z której zostanie usunięty krzew;

7) miejsce, przyczynę, termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu, oraz wskazanie czy usunięcie wynika z celu związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej;

8) rysunek, mapę albo wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane projekt zagospodarowania działki lub terenu w przypadku realizacji inwestycji, dla której jest on wymagany zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane – określające usytuowanie drzewa lub krzewu w odniesieniu do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub projektowanych na tej nieruchomości;

9) projekt planu:

1. nasadzeń zastępczych, rozumianych jako posadzenie drzew lub krzewów, w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew lub o powierzchni nie mniejszej niż powierzchnia usuwanych krzewów, stanowiących kompensację przyrodniczą za usuwane drzewa i krzewy w rozumieniu art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska lub
2. przesadzenia drzewa lub krzewu
   
   – jeżeli są planowane, wykonany w formie rysunku, mapy lub projektu zagospodarowania działki lub terenu, oraz informację o liczbie, gatunku lub odmianie drzew lub krzewów oraz miejscu i planowanym terminie ich wykonania;

10) decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach albo postanowienie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000, w przypadku realizacji przedsięwzięcia, dla którego wymagane jest ich uzyskanie zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, oraz postanowienie uzgadniające wydawane przez właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska w ramach ponownej oceny oddziaływania na środowisko, jeżeli jest wymagana lub została przeprowadzona na wniosek realizującego przedsięwzięcie;

11) zezwolenie w stosunku do gatunków chronionych na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1 pkt 1–4 i 10 oraz w art. 52 ust. 1 pkt 1, 3, 7, 8, 12, 13 i 15, jeżeli zostało wydane”.

Śmiem twierdzić, że nie są Państwo w stanie podać wszystkich tych danych, a zatem powiadomienie organów ścigana wydaje się być najprostszym rozwiązaniem. Zawiadomienie składa się we właściwej miejscowo komendzie/komisariacie policji lub prokuraturze. Wniosek jest wolny od jakichkolwiek opłat. Miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd, w którego okręgu popełniono przestępstwo.