Jak bronić się przed wymeldowaniem?

Obowiązek wymeldowania się w organie gminy

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

Osoba, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące, jest obowiązana wymeldować się w organie gminy, właściwym ze względu na dotychczasowe miejsce jej pobytu, najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca. Organ gminy może jednak podjąć działanie na wniosek właściciela. Organ gminy wydaje na wniosek właściciela lub innego podmiotu dysponującego tytułem prawnym do lokalu lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.

Z uwagi na powyższe zasadnym jest wskazanie na pogląd wyrażony w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 20 listopada 2013 r., sygn. akt IV SA/po 634/13, zgodnie z którym „opuszczenie lokalu jest to nie tylko fizyczne nieprzebywanie, ale i zamiar opuszczenia danego lokalu, z jednoczesnym zerwaniem związków z dotychczasowym lokalem i założeniem w nowym ośrodku swoich osobistych i majątkowych interesów.”

Z opisu wynika, iż nie opuściła Pani domu rodzinnego z zamiarem jego opuszczenia na stałe, lecz tymczasowo, a to z kolei powoduje, że nie założyła nowego miejsca, w którym koncentruje się Pani centrum życiowe.

Opuszczenie stałego miejsca zamieszkania

W treści uzasadnienia ww. wyroku wskazano, iż: „O opuszczeniu stałego miejsca zamieszkania można mówić wtedy, gdy jest ono dobrowolne i ma charakter trwały, a zgodnie z poglądem wyrażonym przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 stycznia 2007 r. (sygn. akt II OSK 133/06, LEX 327831) – który to pogląd Sąd orzekający w sprawie podziela, opuszczenie lokalu jest to nie tylko fizyczne nieprzebywanie, ale i zamiar opuszczenia danego lokalu, z jednoczesnym zerwaniem związków z dotychczasowym lokalem i założeniem w nowym ośrodku swoich osobistych i majątkowych interesów. O opuszczeniu miejsca pobytu stałego w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych można mówić także wówczas, gdy dana osoba nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających powrót do lokalu (por. wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 kwietnia 2000 r., sygn. akt V SA 1424/99, LEX nr 79243, z dnia 22 sierpnia 2000 r., sygn. akt V SA 108/00, LEX nr 49954 i z dnia 12 kwietnia 2001 r., sygn. akt V SA 3078/00, LEX nr 78937), a także kiedy opuszczenie lokalu jest konsekwencją wykonania wyroku orzekającego eksmisję (wyrok NSA z dnia 6 października 2006 r., sygn. akt II OSK 65/05), bądź też samego wyroku orzekającego eksmisję (por. wyrok NSA z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. akt II OSK 1895/07).”

Zauważyć należy nadto, iż sformułowanie „opuszczenie miejsca pobytu stałego” nie oznacza jedynie fizycznego przebywania w miejscu innym niż miejsce pobytu stałego. Dla zaistnienia tej przesłanki konieczne jest, aby fizycznemu przebywaniu osoby w tym innym miejscu towarzyszyła wola opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu oraz zamiar stałego związania się z nowym miejscem (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 września 2013 r., sygn. akt IV SA/Po 669/13).

Prawo do zamieszkiwania w domu i prawo współkorzystania z nieruchomości

Pozwalam sobie nadto zauważyć, że wymeldowanie z domu nie pozbawia Pani prawa do zamieszkiwania w domu i prawa współkorzystania z nieruchomości. Siostra, jeżeli chce być wyłącznym właścicielem domu, powinna skierować sprawę o zniesienie współwłasności do sądu z żądaniem przyznania jej prawa własności z jednoczesnym obowiązkiem spłaty na rzecz Pani. Identycznej treści żądanie może wypłynąć od Pani. Być może ten argument schłodzi żądania siostry. W każdym momencie może Pani także założyć sprawę o dopuszczenie do współposiadania. Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.