Inwestycje na giełdzie w Polsce a rezydencja podatkowa w Szwajcarii - gdzie płacić podatki?

Ograniczony obowiązek podatkowy nierezydenta

Zacznijmy od tego, że zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy PIT osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy). Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 2b ustawy PIT – za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

• papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;
• tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce.

Dochody z zysków kapitałowych osiąganych w Polsce przez nierezydentów

W rezultacie dochody z zysków kapitałowych osiąganych przez nierezydentów na terenie Polski podlegają opodatkowaniu w Polsce. W dalszej części należy wskazać, że w myśl art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy PIT: „od uzyskanych dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy”. Natomiast art. 30a ust. 2 ustawy podaje, że przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Dywidendy a polsko-szwajcarska konwencja w sprawie unikania podwójnego opodatkowania

Dlatego też należy odnieść się do Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Bernie dnia 2 września 1991 r. W art. 10 ust. 1 tej umowy czytamy, że dywidendy wypłacane przez spółkę mającą siedzibę w Polsce osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Szwajcarii mogą być opodatkowane w Szwajcarii. Natomiast art. 10 ust. 2 umowy stanowi, że dywidendy te mogą być jednak opodatkowane także w tym Umawiającym się Państwie i według prawa tego Państwa, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma swoją siedzibę (tj. w Polsce), ale – jeżeli osoba uprawniona do dywidend ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Szwajcarii – podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 15 procent kwoty dywidendy brutto.

Odnośnie natomiast sposobu unikania podwójnego opodatkowania należy sięgnąć do treści art. 23 ust. 2 lit b) umowy, który podaje, że w przypadku Szwajcarii podwójnego opodatkowania unikać się będzie w sposób następujący:

Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Szwajcarii osiąga dywidendy, odsetki lub należności licencyjne, które zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 11 lub 12 mogą być opodatkowane w Polsce, to Szwajcaria zezwoli, na wniosek danej osoby, na zastosowanie zniżki w stosunku do danej osoby. Zniżka może polegać na:

1. potrąceniu z podatku od dochodu danej osoby kwoty równej podatkowi pobranemu w Polsce zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 11 lub 12; takie potrącenie nie może jednak przekroczyć tej części podatku szwajcarskiego, która została obliczona przed dokonaniem potrącenia i która odpowiednio przypada na dochód, który może być opodatkowany w Polsce, lub
2. ryczałtowym potrąceniu podatku szwajcarskiego, ustalonym według ujednoliconej formuły, z uwzględnieniem ogólnych zasad dotyczących ulg zawartych w pkt 1 i
3. częściowym zwolnieniu takich dywidend, odsetek lub należności licencyjnych od podatku szwajcarskiego, polegającym w każdym przypadku co najmniej na potrąceniu podatku pobranego w Polsce od kwot dywidend, odsetek lub należności brutto.

Szwajcarski certyfikat rezydencji i niższa stawka polskiego podatku – 15%

Jak zatem widać, polsko-szwajcarska umowa nie przewiduje zwolnienia od podatku w Polsce w przypadku przedstawienia szwajcarskiego certyfikatu rezydencji. Przedłożenie takiego dokumentu spowoduje jedynie zmniejszenie stawki polskiego podatku z 19% do 15%. Zgodnie z art. 23 ust. 2 lit. b) umowy – polski podatek może zostać odliczony od podatku zapłaconego w Szwajcarii. Powyższe potwierdził NSA w wyroku z 14.05.2003r. I SA/Ka 881/02:

„Analiza treści art. 11, a także art. 23 ust. 2 lit. b Konwencji między Rzeczypospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodów i majątku, sporządzonej w Bernie dnia 2 września 1991 r. prowadzi przede wszystkim do wniosku, że strona polska nie zrezygnowała z opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów uzyskiwanych w Polsce przez podmioty mające siedzibę lub miejsce zamieszkania w Szwajcarii z tytułu dywidend.”