Finansowanie pobytu seniora w domu pomocy społecznej

Płatności związane z pobytem w domu pomocy społecznej

Sprawy związane z kierowaniem do domu pomocy społecznej i odpłatnością związaną z pobytem w nim regulują przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej: „1. Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,

2) małżonek, zstępni przed wstępnymi,

3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej

– przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność”.

Wysokość opłat ponoszonych przez osoby zobowiązane określa ust. 2 przywołanego wyżej przepisu określając, że: „Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:

1) mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu;

2) małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2:

a) w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,

b) w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;

3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2”.

Natomiast ust. 2a przywołanego wyżej przepisu stwierdza, iż: „Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej mogą wnosić osoby niewymienione w ust. 2”.

Ustalenie wysokości opłaty ponoszonej przez mieszkańca gminy skierowanego do domu pomocy społecznej

Ustalenie wysokości opłaty ponoszonej przez konkretnego mieszkańca gminy skierowanego do domu pomocy społecznej leży w gestii kierownika OPS i ustala ją w ramach swobodnego uznania w granicach w zakresie od 0 do 70% posiadanego dochodu. Przykładowo dla osoby posiadającej dochód w wysokości 1000 zł z tytułu otrzymywanej emerytury kierownik OPS może ustalić opłatę w granicach między 0 zł a 700 zł (1000 zł x 70%). Należy przy tym zaznaczyć, iż przepisy nakładają na mieszkańca obowiązek ponoszenia odpłatności do wysokości 70% posiadanego dochodu (zdefiniowane w art. 8 ustawy o pomocy społecznej) i nie przewidują konieczności ponoszenia opłat z tytułu posiadanego majątku (np. pensjonariusz DPS nie ma obowiązku sprzedaży swojego mieszkania i pokrywania z tego tytułu odpłatności w DPS albo posiadając oszczędności w kwocie 100 000 zł nie ma obowiązku wydania tych pieniędzy i ponoszenia odpłatności za pobyt w DPS w 100% do czasu ich wydania, ponieważ to nie jest jego dochód, a o takowym traktuje ustawa).

Jeżeli jednak podopieczny DPS sprzeda mieszkanie, to zwiększa się jego dochód, który winien być liczony na 12 miesięcy, bo przez taki okres DPS może pobierać z niego opłatę. Po roku ponownie przeprowadzany jest wywiad środowiskowy, co do możliwości płatniczych pensjonariusza DPS u.

Trzeba pamiętać, że dla pensjonariusza DPS ustala się opłatę odpowiadającą średniemu kosztowi utrzymania, następnie określa się kwotę, którą jest on w stanie ponieść – maksymalnie 70% jego dochodu (a nie wartości mieszkania czy oszczędności na rachunku). Jeżeli pensjonariusz nie jest w stanie sam ponieść całej opłaty, to cały lub częściowy koszt pobytu w domu pokrywają: małżonek, zstępni i w ostatniej kolejności wstępni, pod warunkiem spełnienia kryteriów dochodowych. Jeżeli opłata nie zostanie wniesiona przez wyżej wymienione osoby, uiszcza ją właściwa gmina.

Jednak w żadnym razie urzędnik OPS nie może się domagać sprzedaży mieszkania podopiecznego DPS czy też wynajęcia tego mieszkania. Jeżeli jednak Pan doświadczy tego rodzaju nagabywań, to należy zażądać takich urzędniczych pomysłów na piśmie, z powołaniem się na konkretny przepis prawny i z uzasadnieniem tego rodzaju „sugestii”.