Fałszywe oskarżenia czyli jak dochodzić swoich praw

Fałszywe oskarżenia – zniesławienie

Rozumiem, że ta sytuacja jest bardzo przykra i stresująca, choć dla niektórych może wydawać się błaha, ale to niewątpliwie psuje opinię wśród sąsiadków i dostarcza przykrych emocji, tym bardziej, jeśli tego typu sytuacje się powtarzają. Istnieją prawne rozwiązania, które mogą pomóc przynajmniej w sprawieniu, że ta osoba poniesie konsekwencje.

Czyn zniesławienia został opisany w art. 212 Kodeksu karnego. Zgodnie z nim kto pomawia osobę, grupę osób lub instytucję o postępowanie lub właściwości mogące ją poniżyć w opinii publicznej lub utratę zaufania publicznego, podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności. Jest ono ścigane z oskarżenia prywatnego. Dość podobnie przedstawia się przestępstwo zniewagi, również ścigane z oskarżenia prywatnego. Zgodnie z art. 216 Kodeksu karnego kto znieważa inną osobę, także pod jej nieobecność, podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności.

Prywatny akt oskarżenia przeciwko sąsiadowi

Jako że są to przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego, wówczas musieliby Państwo złożyć prywatny akt oskarżenia (do postępowania może, ale nie musi włączyć się prokurator) oraz wnieść opłatę w wysokości 300 zł. Konieczne będzie również przedstawienie dowodów, popieranie oskarżenia przed sądem. Jedną z bardzo ważnych zasad Kodeksu postępowania karnego jest zasada swobodnej oceny dowodów, wprowadzona w art. 7 kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z nią organy kształtują swoje przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Dowody na czyny sąsiada i fałszywe oskarżenie

Tak więc, jak widać, sąd przede wszystkim jest związany zasadami rozumowania, logiki i doświadczenia życiowego. Ważne jest, aby z dowodów albo poszlak wyłaniał się określony, jasny obraz wydarzeń, logiczny i nie pozostający ze sobą w sprzeczności. Wykazanie faktu wysłania tych maili będzie akurat proste, ewentualnie pozostanie kwestia, czy jest to prawdziwe, czy nie, ale tak naprawdę rozsyłanie tego do wielu osób sprawia, ze to jest już poniekąd w sposób publiczny. Głównym problemem może być tu, że sąd uzna, że ten zarzut jest zbyt błahy i mało poważny, aby to zaszkodziło Pana żonie w opinii publicznej i by było to już zniesławiające. Jeśli już wcześniej padały oskarżenia, to sytuacja wygląda trochę inaczej, ale też trzeba to wykazać, jakie informacje, komu i w jaki sposób zostały udzielone, aby jednocześnie udowodnić, że doszło do zniesławienia.

Naruszenie dóbr osobistych

Oprócz sprawy karnej istnieje możliwość naruszenia w tej sprawie dóbr osobistych. Pojęcie to zostało wprowadzone do Kodeksu cywilnego w art. 23. Nie zostało ono wprost zdefiniowane, jednakże zamiast tego wprowadzono do ustawy przykładowe (acz nie wyczerpujące) zestawienie dóbr osobistych. Należą do nich m.in. zdrowie, cześć, wolność, swoboda wyznania, sumienia, nazwisko, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania czy twórczość różnego rodzaju. Dobra osobiste są swoistymi wartościami obejmującymi psychiczną i fizyczną integralność człowieka, indywidualność, pozycję w społeczeństwie i dlatego ich ochrona jest szczególnie ważna (orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Lublinie I Wydział Cywilny, sygn. akt I ACa 894/14). W Państwa przypadku można rozważać naruszenie dóbr osobistych w postaci dobrego imienia, czci. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 10.04.2015 r., sygn. akt I ACa 1471/14, cześć to obraz jednostki w oczach innych osób i przyjmuje się, ze do naruszenia tego właśnie dobra dochodzi, gdy formowane są zarzuty lub ujemne oceny w stosunku do określonej osoby. Często polega to na przedstawieniu osoby w negatywnym świetle, przypisywanie jej cech, zachowań mogących narazić na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu. W tym wypadku krzywdą wynikającą z takiego właśnie naruszenia jest dyskomfort spowodowany utratą szacunku otoczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28.01.2016 r., sygn. akt I ACa 215/15).

Ochrona dóbr osobistych

Środki ochrony dóbr osobistych są przewidziane w art. 24 Kodeksu cywilnego. Przewidziano w nim następujące środki :

• możliwość żądania, aby osoba naruszająca zaniechała tego działania (w przypadku zagrożenia naruszenia dóbr osobistych),
• możliwość żądania, by osoba naruszająca dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków (np. złożenia oświadczenia o określonej treści i formie),
• możliwość żądania zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty określonej sumy na wskazany cel społeczny,
• gdy wystąpiła szkoda majątkowa można żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych (trzeba wówczas wykazać winę, szkodę i związek przyczynowy).

Założenie sprawy karnej i/lub cywilnej

Takie są więc możliwości w przypadku zniesławienia oraz naruszenia dóbr osobistych i do Państwa należy decyzja, z której z nich skorzystać, przy czym one się nie wykluczają, można założyć sprawę karną oraz cywilną, a można założyć cywilną nawet wówczas, gdy w sprawie karnej ktoś został uniewinniony, gdyż czym innym jest przestępstwo, a czym innym naruszenie dóbr osobistych.

To, czy odniesie to skutek w postaci zmiany np. opinii wśród sąsiadów, to jest inna sprawa, gdyż z plotkami i fałszywymi informacji trudno jest walczyć, można sprawić, że ktoś poniesie konsekwencje, czy też będzie musiał złożyć oświadczenie odwołujące. Jaki będzie jego efekt, to już inna sprawa, ale są takie prawne możliwości.