Zwrot emerytury przelanej po śmierci uprawnionego

Śmierć osoby uprawnionej do świadczeń emerytalnych a wpłynięcie emerytury w następnym miesiącu

Prawo do świadczeń emerytalnych kończy się wraz ze śmiercią osoby uprawnionej. Wynika to wprost z art. 101 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stosownie do którego „prawo do świadczeń ustaje ze śmiercią osoby uprawnionej”.

Prawo do emerytury babci wygasło wraz z jej śmiercią.

Jak wskazuje art. 130 ust. 1 ustawy, „świadczenia wypłaca się za miesiące kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin płatności świadczeń”.

Emerytura jest więc wypłacana za dany miesiąc kalendarzowy w terminie wypłaty ustalonym w decyzji o przyznaniu emerytury – najczęściej jest to 5, 10, 15, 20, 25 dzień miesiąca.

Co prawda, art. 136 ust. 1 ustawy wskazuje, że „w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku – małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku – innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba”, ale w Pani wypadku ten przepis nie będzie miał zastosowania.

Emerytura przelana na konto za miesiąc w którym świadczenie już nie przysługiwało

Emerytura przelana przez ZUS na konto babci była świadczeniem za miesiąc sierpień, a więc za miesiąc, w którym emerytura nie przysługiwała babci, ponieważ już nie żyła.

Środki wpłacone przez ZUS na konto babci są nienależnie pobranymi świadczeniami i ZUS jak najbardziej może żądać ich zwrotu.

Pani babcia zapewne ustanowiła Panią pełnomocnikiem do konta bankowego. Tu należy zaznaczyć, iż to pełnomocnictwo wygasło wraz z chwilą śmierci babci.

Jak wskazuje art. 138a ustawy, „bank i spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa są zobowiązane zwrócić Zakładowi kwoty świadczeń przekazane na rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy. Przepis art. 144 ust. 1 stosuje się odpowiednio”.

Z kolei stosownie do art. 144 ust. 1 ustawy „od osób nieuprawnionych do pobierania świadczeń określonych w ustawie kwoty nienależnie pobranych świadczeń, o których mowa w art. 138 ust. 2 i 3, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, na podstawie prawomocnej decyzji organu rentowego”.

Czy trzeba zwrócić emeryturę pobraną po śmierci świadczeniobiorcy?

Jako że emerytura została wypłacona po śmierci babci za miesiąc, w którym prawo do emerytury już wygasło, również pełnomocnictwo udzielone Pani w banku wygasło. Powinna Pani więc zwrócić pieniądze, które pobrała Pani z konta babci bezpodstawnie.

Jeżeli pieniędzy tych Pani nie zwróci, ZUS może odzyskać środki przelane na konto nieżyjącej już babci w drodze postępowania egzekucyjnego.

Można się zastanowić, czy w Pani przypadku nie będzie miał zastosowania art. 286 § 1 Kodeksu karnego, stosownie do którego „kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.

Według art. 286 § 3 Kodeksu „w wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.

Myślę jednak, że odpowiedzialności karnej nie powinna się Pani obawiać, jednak ZUS ma środki prawne, aby odzyskać środki, które trafiły na konto nieżyjącej już babci.

Emerytura, która została wypłacona przez ZUS, nie była należna babci, a tym bardziej Pani.

ZUS wypłacił emeryturę za sierpień, chociaż prawo do niej wygasło wraz ze śmiercią babci, zapewne dlatego, że nie miał informacji o śmierci babci.

Ta emerytura nie była przeznaczona dla Pani mamy, lecz dla babci. Nawet jeżeli babcia złożyłaby w banku dyspozycję na wypadek śmierci, zgodnie z którą po jej śmierci środki zgromadzone na jej koncie mogłyby zostać wypłacone określonej osobie, to i tak nie zmienia to faktu, iż te pieniądze (emerytura za sierpień) znalazły się na koncie nieprawidłowo.