Emerytura ze Szwajcarii a podatek

Czy szwajcarska emerytura otrzymywana przez osobę fizyczną która ma miejsce zamieszkania w Polsce podlega opodatkowaniu?

Udzielając odpowiedzi na zadane pytanie, należy odnieść się do dwóch aktów prawnych. Po pierwsze będzie to ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaś po drugie będzie to Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Bernie dnia 2 września 1991 r.

Pierwszą czynnością, którą należy dokonać w przypadku uzyskiwania dochodów zagranicznych, jest ustalenie rezydencji podatkowej. Jest on ściśle związana z miejscem zamieszkania. Oznacza to, że tam, gdzie osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania, tam też podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. konwencji „w rozumieniu niniejszej Konwencji, określenie »osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie« oznacza każdą osobę, która według ustawodawstwa tego Państwa podlega tam opodatkowaniu ze względu na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to Państwo oraz każdą jednostkę jego podziału terytorialnego lub organ władzy lokalnej. Jednakże, określenie to nie obejmuje żadnej osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie tylko ze względu na dochód jaki osiąga ona ze źródeł położonych w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie”. W rezultacie do ustalenia miejsca zamieszkania stosować należy przepisy polskiego prawa podatkowego.

W myśl art. 4a ustawy PIT przepisy tej ustawy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 1a ustawy PIT „osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym”.

Jeżeli choć jeden z powyższych warunków jest spełniony, dana osoba posiada polską rezydencję podatkową i na terenie RP rozlicza się z całości uzyskanego dochodu.

W zakresie dochodów uzyskiwanych z emerytów Szwajcarskich sięgnąć należy do treści art. 18 umowy pomiędzy Polską a Szwajcarią: „z uwzględnieniem postanowień artykułu 19 ustęp 2 emerytury i inne podobne wynagrodzenia z tytułu poprzedniej pracy najemnej, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie”.

Zakładam, że w niniejszym przypadku nie mamy do czynienia ze specyficznym rodzajem emerytury, o którym mowa w art. 19 ust. 2 umowy (tj. nie jest to emerytura z tytułu usług publicznych świadczonych Szwajcarii albo jej jednostce samorządu, albo ich osobie prawnej), lecz z typową emeryturą wynikająca z poprzedniego zatrudnienia. W takim stanie faktycznym szwajcarska emerytura otrzymywana przez osobę fizyczną, która ma miejsce zamieszkania w Polsce podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. W konsekwencji jeżeli zagraniczna emerytura podlega opodatkowaniu w Polsce, to podatnik powinien je wykazać na druku PIT-36.

Emerytura ze Szwajcarii na konto w Polsce a podatek

Od emerytur z zagranicy do poboru zaliczek na podatek obowiązane są osoby prawne i ich jednostki organizacyjne (np. bank) dokonujące ich wypłaty (art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT). Podatnik przy odbiorze emerytury lub renty z zagranicy może wpłacić płatnikowi ustaloną zaliczkę w złotych. Wpłatę tę uznaje się za zaliczkę potrąconą przez płatnika (art. 35 ust. 3a ustawy PIT). Po zakończeniu roku, do końca lutego, podatnik otrzyma od płatnika za pośrednictwem, którego uzyskiwał emeryturę zagraniczną – PIT-11. Na podstawie tego formularza będzie zobowiązany wypełnić PIT-36.

Podatnik może złożyć bankowi oświadczenie, że nie uzyskuje poza emeryturą innych świadczeń (PIT-2). W takim przypadku zaliczka na podatek za każdy miesiąc obniżona zostanie o kwotę odpowiadającą 1/12 kwoty wolnej od podatku (czyli 1/12 z 556,02 zł). Świadczenie takie składać należy przed pierwszą wypłatą należności w roku podatkowym lub przed upływem miesiąca, w którym zaczął osiągać takie dochody.

Można także upoważnić płatnika do dokonania rocznego obliczenia podatku. W tym celu należy złożyć druk PIT-12 w styczniu – nie później jednak niż 9 dnia tego miesiąca. Na tej podstawie bank rozliczy podatek na druku PIT-40. Emerytury wypłacane na konto za granicą należy rozliczyć samodzielnie, tzn. samodzielnie opłacać od nich zaliczki na podatek

W przedstawionym przypadku nie ma zastosowania żadna metoda unikania podwójnego opodatkowania, ponieważ nie ma też podwójnego opodatkowania – dochód z emerytury szwajcarskiej podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce. Jeżeli nie ma zastosowania żadna metoda unikania podwójnego opodatkowania, bo zgodnie z umową emerytura zagraniczna podlega opodatkowaniu tylko w Polsce, to podatnik nie wypełnia PIT/Z (http://www.finanse.mf.gov.pl/c/document_library/get_file?uuid=0f4a5d62-7d88-4027-8b6b-c9eb2eb4bd1c&groupId=766655).

W konsekwencji należy złożyć zaległe zeznania PIT-36 i uiścić ewentualny podatek wraz z odsetkami za zwłokę. Jeżeli jednak bank pobierał zaliczki na poczet miesięcznych wypłat emerytur, to zobowiązanie podatkowe nie będzie duże. W zakresie dochodów z emerytur ustawa nie przewiduje większych możliwości optymalizacji podatkowych.