Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop

Zgodnie z art. 171 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Ekwiwalent pieniężny należny pracownikowi za niewykorzystany urlop wypoczynkowy podlega ochronie w takim samym zakresie jak wynagrodzenie za pracę (wyrok SN z dnia 11 czerwca 1980 r., I PR 43/80, OSNCP 1980, nr 12, poz. 248). Nie mogą być z niego potrącane bez zgody pracownika wyrażonej na piśmie inne należności niż określone w art. 87 § 1 K.p. (wyrok SN z dnia 29 stycznia 2007 r., II PK 181/06, OSNP 2008, nr 5-6, poz. 64).

Wysokość ekwiwalentu ustala się na podstawie wynagrodzenia bezpośrednio poprzedzającego nabycie prawa do tego świadczenia. Dotyczy to także ekwiwalentów za zaległe urlopy.

„Wczasy pod gruszą” to świadczenie przyznawane jedynie na wniosek pracownika z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. Nr 592) zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie.

Środki Funduszu można przeznaczyć wyłącznie na finansowanie działalności socjalnej na rzecz osób uprawnionych oraz dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych. W zakładach pracy przez działalność socjalną rozumieć należy usługi świadczone między innymi na rzecz:

– wypoczynku (zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego nie tylko krajowego),

– pomocy na cele mieszkaniowe,

– działalności kulturalno-oświatowej,

– działalności sportowo-rekreacyjnej,

– udzielania pomocy materialnej.

Przyznawanie świadczeń z ZFŚS musi być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Szczegółowe zasady i warunki przyznawania świadczeń określane są w regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, w danym zakładzie pracy.

„Wczasy pod gruszą” są jedną z form pomocy pracodawcy w organizowaniu wypoczynku urlopowego dla pracowników i ich rodzin. Tego rodzaju świadczenie przyznawane jest najczęściej w związku z urlopem wypoczynkowym (choć nie musi być, jeśli regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych postanowi inaczej).

Pamiętać także należy, że taki wypoczynek pracowników może korzystać z dofinansowania ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych pod warunkiem, że przyznanie ulgowych usług i świadczeń, a także wysokość dopłat ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych będzie uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby, która jest uprawniona do korzystania z Funduszu. Przy czym dofinansowanie do wypoczynku przysługuje osobie uprawnionej do korzystania ze świadczeń Funduszu tylko wówczas, gdy tak stanowi regulamin Funduszu.

Warunki otrzymania oraz termin wypłaty dofinansowania do „wczasów pod gruszą” powinny wynikać z postanowień regulaminu Funduszu. Najczęściej warunkiem otrzymania dofinansowania do „wczasów pod gruszą” jest przebywanie pracownika na urlopie trwającym minimum określoną ilość dni. Wymagany wymiar urlopu jest najczęściej odnoszony do przepisów Kodeksu pracy regulujących zasady podziału na części przysługującego pracownikowi urlopu, gdyż art. 162 K.p. stanowi, że co najmniej jedna część wypoczynku pracownika powinna obejmować 14 kolejnych dni kalendarzowych.