Dziedziczenie ziemi a status bezrobotnego, jak rozwiązać ten problem?

Właściciel 2 hektarów ziemi rolnej nie uzyska statusu bezrobotnego w PUP

Zacznijmy o wyjaśnienia stanu prawnego, a następnie zastanowimy się co w tej sytuacji można zrobić. Urząd pracy poinformował Panią o tym, że nie może być Pani zgłoszona jako bezrobotna z uwagi na treść art. 2 ust. 2 pkt. d ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zgodnie z którym – bezrobotnym jest osoba m.in. nie będąca właścicielem lub posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości rolnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610, 1615, 1890 i 1933), o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe.

To oznacza, że nie jest ważne, czy się faktycznie nieruchomość rolną użytkuje i jest ona w naszym władaniu i czy jesteśmy zarejestrowani w KRUS czy w ZUS. Z punktu widzenia ustawy nieważne jest też to, czy zrzekliśmy się zysków z gospodarstwa na rzecz osoby trzeciej. Krótko mówiąc ustawodawca uznaje, że jeśli ma Pani ziemię o takiej powierzchni, nie mając pracy, powinna się Pani z niej utrzymać. Fakt, że Pani się zrzekła zysków i zarządzania, nie ma tu znaczenia.

Objęcie ubezpieczeniem przez KRUS

Zwrócę Pani uwagę, że w momencie rozwiązania się Pani stosunku pracy jest prawdopodobne, że KRUS z automatu będzie chciał objąć Panią swoim ubezpieczeniem. Jeśli nie będzie Pani chciała być nim objęta, trzeba będzie złożyć wyjaśnienia i kopię umowy, w której się Pani zrzeka zysków i zarządzania. To bardzo ważne, gdyż jest domniemanie prawne, zgodnie z którym jeśli nie jest się objętym ubezpieczeniem społecznym w ZUS i jest się właścicielem 1 ha przeliczeniowego – objęcie ubezpieczeniem następuje z automatu.

Na marginesie, jeśli zdecydowała się Pani podpisać z pracodawcą rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, mam nadzieję, że zostanie w porozumieniu zaznaczone, że rozwiązanie umowy następuje z przyczyn dotyczących zakładu pracy – tak aby nie straciła Pani prawa do zasiłku za 3 miesiące (nie wyjaśniła Pani, jak to się stało, że nie ma Pani „po co wracać” – ochrona kobiet w okresie ciąży i na urlopie macierzyńskim sprowadza się m.in. do tego, że nie powinno dojść do zastąpienia takie pracownicy kimś innym lub wprowadzania zmian w celu uniknięcia odpowiedzialności jako pracodawca – zakładam, że pod tym względem zadbała Pani o swoje interesy).

Rezygnacja ze współwłasności ziemi, aby uzyskać status bezrobotnego

Odnośnie rozwiązania sytuacji z urzędem pracy: trzeba spowodować, żeby nie była Pani współwłaścicielem ziemi rolnej o pow. powyżej 2 ha. Cokolwiek Państwo zdecydują, konieczne będą kroki u notariusza – aby wydarzyły się szybko. Mogą Państwo dokonać podziały fizycznego nieruchomości, jeśli jest więcej działek, tak aby fizycznie przypadła Pani nieruchomość poniżej 2 ha, a jeśli nie chce Pani być objęta ubezpieczeniem w KRUS – poniżej hektara. W grę wchodzi też przekazanie Pani udziału mamie, wtedy pozbędzie się Pani całkiem ziemi, ale w celu zabezpieczenia Pani interesu należałoby zrobić to w ten sposób, że mama spisze testament na Pani rzecz.

Wnioski

• Stanowisko Urzędu Pracy wynika z przepisów ustawowych, które są bardzo restrykcyjne.
• Odnośnie rozwiązań – nie są one proste i sprowadzają się do tego, że jeśli chce być Pani uznana za bezrobotną, musi się Pani pozbyć ziemi w tym momencie. Może Pani mieć formalnie ziemię tylko poniżej 2 ha przeliczeniowych, a żeby nie interesował się Panią KRUS, to poniżej 1 ha przeliczeniowego – w przy czym, jak wskazałam, można udowodnić KRUS, że nie zajmuje się Pani gospodarstwem i wtedy też nie będzie Pani objęta ubezpieczeniem.

Źródła:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001