Dziedziczenie środków z konta bankowego po śmierci rodzica, czy konieczne jest postępowanie spadkowe?

Środki na koncie jako masa spadkowa

Zasadniczo w momencie śmierci pieniądze zgromadzone na rachunku bankowym spadkodawcy wchodzą do masy spadkowej i aby wypłacić je z konta, konieczne jest przeprowadzenie postępowania spadkowego.

Prawo bankowe przewiduje jednak instytucję umożliwiającą wypłatę środków po śmierci posiadacza rachunku. Mam na myśli dyspozycję wkładem na wypadek śmierci. Wspomnianą dyspozycję może ustanowić posiadacz każdego rodzaju indywidualnego rachunku bankowego.

Dyspozycja na wypadek śmierci

W myśl art. 56 ust. 1 ustawy Prawo bankowe posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie – po swojej śmierci – wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci).

Jak wynika z powołanego przepisu, beneficjentami dyspozycji mogą być: małżonek posiadacza rachunku, a także wstępni, zstępni lub rodzeństwo posiadacza. Nie jest więc możliwe złożenie dyspozycji przykładowo na korzyść osoby spoza najbliższej rodziny czy na rzecz osoby prawnej.

W myśl art. 56 ust. 2 Prawa bankowego kwota wypłaty, o której mowa powyżej, bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Suma ta zaktualizuje się dopiero w momencie śmierci posiadacza rachunku i obliczana będzie zawsze za ostatni miesiąc przed tą chwilą. 

Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana na piśmie. Jeżeli posiadacz rachunku wydałby więcej niż jedną dyspozycję wkładem na wypadek śmierci, a łączna suma wszystkich dyspozycji przekroczyłaby wspomniany limit, dyspozycja wydana później będzie miała pierwszeństwo przed dyspozycją wydaną wcześniej.

Co istotne, zgodnie z art. 56 ust. 5 Prawa bankowego środki pieniężne wypłacone tytułem dyspozycji wkładem nie wchodzą do spadku po posiadaczu rachunku.