Działanie starostwa niezgodne z wyrokiem sądu

Podstawę prawną niniejszej odpowiedzi stanowią przepisy Kodeksu karnego, zwanego dalej w skrócie K.k., oraz przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. Z treści Pani pytania wynika, iż orzeczono wobec Pani środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. A i B. Pozostawiono Pani kat. C, D, E. W chwili obecnej starostwo powiatowe odmawia Pani wydania prawa jazdy, powołując się na art. 12 ustawy.

Mając na uwadze powyższe przepisy, wskazać należy, że zarówno doktryna, jak i orzecznictwo określają, iż orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdu określonego rodzaju winno w pierwszej kolejności dotyczyć pojazdu tego rodzaju, którym sprawca dopuścił się przestępstwa. W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 stycznia 2007 r., sygn. akt III KK 437/06: „orzeczenie Sądu w przedmiocie środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, oparte na dyspozycji art. 42 § 2 k.k., ograniczone tylko do określonego rodzaju tych pojazdów, które nie obejmuje tego typu pojazdu, który sprawca przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji prowadził, tylko pozornie czyni zadość nakazowi zawartemu w przedmiotowym przepisie. Wykładnia celowościowa, niezbędna dla prawidłowego ustalenia normatywnej zawartości art. 42 § 2 k.k. prowadzi do wniosku, że w zakres orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych, w pierwszej kolejności, powinno wchodzić uprawnienie do prowadzenia pojazdu tego rodzaju, którym sprawca dopuścił się przestępstwa”.

Podobnie określił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 stycznia 2009 r., sygn. akt V KK 364/08, zgodnie z którym „na podstawie art. 42 § 2 k.k. w każdej sprawie należy orzec środek karny zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych albo pojazdów mechanicznych określonego rodzaju, przy czym, ograniczając zakres tego zakazu, nie można pominąć pojazdów mechanicznych tego rodzaju, które odpowiadają temu pojazdowi, który prowadził sprawca w chwili inkryminowanego zdarzenia”.

Istotny z punktu widzenia Pani interesu (niestety na Pani niekorzyść) jest przepis art. 12 ust 2 pkt 2 i 3, zgodnie z którym „prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu. Powyższe stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy kategorii:

1. AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D – w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;
2. B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E – w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D.

Niestety starostwa powiatowe, odmawiając wydania prawa jazdy, w ocenie nie tylko mojej, ale także większości sądów, łamią zasadę praw nabytych. Starostwa powiatowe przyjmują bowiem, iż wydanie prawo jazdy, o którym mowa w art. 12 ustawy, wiąże się z wydaniem na nowo uprawnień, a nie potwierdzeniem uzyskanych uprzednio uprawnień.

Pragnę zauważyć, iż jest Pani tym samym jedną wielu tysięcy „ofiar” polskiego ustawodawcy, który z dniem 19 stycznia 2013 r. wprowadził w życie przepisy, które w żaden sposób nie korelują z treścią kodeksu karnego. Niekorzystnym jest nadto niejednolite stanowisko Wojewódzkich Sądów Administracyjnych. Część sądów przyjmuje bowiem wykładnie identyczną z tą przyjmowaną przez starosta, a część zmienia decyzję starostwa i nakazuje wydać prawo jazdy.

Sens złożenia odwołania od tego rodzaju decyzji występuje tylko, jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów kat A i B orzeczony został na okres dłuższy lub równy 1 rok. W chwili obecnej Naczelny Sąd Administracyjny nie wydał jeszcze orzeczenia, które by wyjaśniało całą sytuację.

Reasumując, może Pani złożyć odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, ale jak pokazuje moja dotychczasowa praktyka, nawet jeżeli Kolegium zmieni decyzję starosty, ten w dalszym ciągu będzie odmawiał wydania prawa jazdy. Tym sposobem sprawa wcześniej czy później trafi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a ten w zależności od przyjmowanego stanowiska (wykładni) wyda stosowany wyrok.

Oburzenie sądów karnych, doktryny niestety nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia, bowiem ustawa, która weszła w życie 19 stycznia 2013 r., w żaden sposób nie odpowiada dotychczasowym przepisom i stwarza dla wielu liczne problemy. Z pomocą nie przychodzi nadto stosowana przez starostwa wykładnia, która nie znajduje uzasadnienia w oczach wielu przedstawicieli doktryny.