Działalność statutowa nieodpłatna a pobieranie opłat od uczestników konkursów

Rodzaje działalności jakie może prowadzić stowarzyszenie

Prawo prowadzenia odpłatnej działalności pożytku publicznego to prawo wszystkich organizacji pozarządowych (organizacji pozarządowych na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie), a nie przywilej tylko tych mających status organizacji pożytku publicznego.

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie określa 3 rodzaje działalności, jaką może prowadzić stowarzyszenie. Są to:

1. działalność statutowa nieodpłatna,
2. działalność statutowa odpłatna,
3. działalność gospodarcza.

O możliwości uzyskiwania przez organizację pozarządową (w omawianym przypadku stowarzyszenie osób fizycznych) dochodu z odpłatnej działalności statutowej mówi wprost ustawa o pożytku (art. 8), nakładając jednocześnie na organizację obowiązek przeznaczenia dochodu z tego tytułu na realizację zadań należących do sfery zadań publicznych (określonych w art. 4 ustawy). Z kolei art. 6 ustawy dopuszcza możliwość posiadania dochodów z działalności statutowej poprzez prowadzenie przez organizacje pozarządowe działalności odpłatnej:

„Art. 6. Statutowa działalność organizacji pozarządowej oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3, w części obejmującej działalność pożytku publicznego, nie jest, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 1, działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów Prawa działalności gospodarczej i może być prowadzona jako działalność nieodpłatna lub jako działalność odpłatna”.

Działalność pożytku publicznego, która może być przedmiotem odpłatnej działalności statutowej, jest również zdefiniowana w ustawie – zgodnie z art. 3 ust. 1 „działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie”.

Działalność pożytku publicznego prowadzona nieodpłatnie i odpłatnie

Działalność pożytku publicznego może być więc prowadzona na podstawie cytowanych wyżej przepisów nieodpłatnie i odpłatnie. Nieodpłatnie – kiedy organizacja oferuje konkretne usługi lub towary za darmo; odpłatnie – kiedy pobiera za nie wynagrodzenie. Co do wysokości pobieranych opłat jest jednak warunek: nie mogą być one wyższe niż koszty bezpośrednie działalności (koszty bezpośrednie poniesione, aby daną usługę świadczyć).

Odpłatną działalnością pożytku publicznego jest również „sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych przez osoby bezpośrednio korzystające z działalności pożytku publicznego, w szczególności w zakresie rehabilitacji oraz przystosowania do pracy zawodowej osób niepełnosprawnych, a także sprzedaż przedmiotów darowizny na cele prowadzenia działalności pożytku publicznego” (art. 8).

Zgodnie z przepisami prawa informacja o prowadzeniu odpłatnej działalności wraz z jej zakresem (rodzajami działalności) musi być określona w statucie albo w innym akcie wewnętrznym (np. uchwale zarządu) – art. 10 ust. 3 cytowanej wyżej ustawy. W przypadku organizacji pożytku publicznego jest wyraźny ustawowy obowiązek zapisu w ich statucie informacji o prowadzonej przez tą organizację działalności odpłatnej. W razie braku takiego zapisu organizacja taka nie może tego rodzaju działalności prowadzić. W tym przypadku nie ma żadnych wątpliwości, że zapisy o rodzajach prowadzonej przez OPP działalności nieodpłatnej i odpłatnej powinny zostać umieszczone w statucie takiej organizacji.

Działalności odpłatnej pożytku publicznego nie trzeba specjalnie rejestrować w sądzie. Organizacje, o ile nie ubiegają się o status OPP, nie mają też obowiązku wyszczególniania jej w swoich statutach (ale jeśli chcą, mogą to zrobić). Wystarczy wyodrębnić księgowo dochody uzyskiwane w wyniku prowadzenia działalności odpłatnej pożytku publicznego i zgłosić je w zeznaniu podatkowym.

Oddziały, które nie są OPP, także przy pomocy uchwały zarządu oddziału określają zakres działalności statutowej odpłatnej, ale nie muszą tego nigdzie zgłaszać. Przyjęło się jednak w praktyce, że organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia) działające na podstawie statutu winny informację o działalności odpłatnej umieścić w statucie.

Tak więc w Pani przypadku nie ma prawnej konieczności dokonywania zmian w statucie organizacji, wystarczy uchwała zarządu.