Działalność agroturystyczna

Świadczenie usług turystycznych w czynnych gospodarstwach rolnych

Zagadnienie, które Pani poruszyła, zawiera wiele wątków, ale ograniczę się do tych podstawowych. Jeżeli prowadzili Państwo działalność agroturystyczną, która była zwolniona z podatku i nie wymagała zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, to w chwili, w której postawili Państwo domki letniskowe, a oprócz tego pragnie Pani prowadzić działalność rekreacyjną, to może to być nadal działalność agroturystyczna, ale już w formie prowadzenia zarejestrowanej działalności gospodarczej.

Agroturystyka obejmuje świadczenie usług turystycznych w czynnych gospodarstwach rolnych, więc swoją działalność może Pani prowadzić w ramach gospodarstwa albo poza nim, tylko już wtedy nie będzie to działalność agroturystyczna.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, która będzie miała zastosowanie w Pani przypadku, w art. 3 przewiduje, że jej przepisów nie stosuje się do wynajmowania przez rolników pokojów ani innych usług świadczonych przez rolników na rzecz turystów, ale oznacza to tylko tyle, że rolnik nie musi takiej działalności zgłaszać w ewidencji działalności gospodarczej (co też Państwo wykorzystywali, zanim pojawiły się domki letniskowe). Z tego przepisu nie mogą zatem skorzystać osoby, które wynajmują na terenie wiejskim pokoje w budynkach niewchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych wykonywanie działalności usługowej polegającej na wynajmie turystom na krótkotrwałe okresy mieszkania położonego w gospodarstwie rolnym, domku letniskowego położonego na terenie wiejskim i miejsc na ustawianie namiotów – zgodnie z art. 5a pkt. 6 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) – zalicza się do pozarolniczej działalności gospodarczej. Także dodatkowe usługi niewliczone w cenę noclegu (np. jazda konna) nie są objęte zwolnieniem podatkowym przewidzianym dla agroturystyki i nie jest to też wolna od podatku działalność rolnicza. Prowadzenie stajni i jazd konnych, mimo że wykonywane przy wykorzystaniu bazy i urządzeń związanych z gospodarstwem rolnym, nie podlega pod kategorię tej działalności (ale o tym dalej).

Wynajem domków letniskowych

Skoro zatem domki letniskowe nie mogą być uznane za część zasobów gospodarstwa rolnego, w związku z czym nie znajdzie w tym przypadku zastosowania art. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a wynajmowanie tych domków będzie działalnością gospodarczą – to mieści się to w kategorii związanej ze świadczeniem usług hotelarskich. Działalność polegająca na krótkotrwałym wynajmie lokali zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług została sklasyfikowana w sekcji H, dziale 55, symbol 55.23.13 jako usługi wynajmu umeblowanych lokali krótkotrwałego zakwaterowania takich jak: pokoje gościnne, kwatery wiejskie, domki letniskowe, apartamenty. W tekście jednolitym opublikowanym w Dz. U. z 2004 r. Nr 223, poz. 2268, w art. 35 ust. 3 czytamy: „Za inne obiekty, w których mogą być świadczone usługi hotelarskie, uważa się także wynajmowane przez rolników pokoje i miejsca na ustawienie namiotów w prowadzonych przez nich gospodarstwach rolnych, jeżeli obiekty te spełniają minimalne wymagania co do wyposażenia, o których mowa w art. 45 pkt 4, oraz wymagania określone w ust. 1 pkt 2”. To oznacza, że prowadząc wynajem domków, będzie Pani prowadziła wynajem „innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie”. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest:

• obowiązek zgłoszenia obiektu do ewidencji innych obiektów świadczących usługi hotelarskie, prowadzonej przez wójta (burmistrza, prezydenta) właściwego ze względu na położenie obiektu;
• przestrzeganie minimalnych wymagań co do wyposażenia;
• przestrzeganie wymagań sanitarnych, przeciwpożarowych oraz innych.

Dwa ostatnie punkty regulowane są w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie z dnia 19 sierpnia 2004 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 22 poz. 169 z późn. Zm.)

Zgłoszenie obiektu do ewidencji jest obowiązkiem, którego dokonanie przedsiębiorca lub rolnik powinien udowodnić. Wystarczy w tym celu potwierdzenie nadania pisma zgłaszającego lub potwierdzenie jego złożenia dokonane na kopii pisma. Nie jest konieczne wydawanie przedsiębiorcy żadnej decyzji lub postanowienia o wpisaniu obiektu do ewidencji. Ewentualnym dokumentem urzędowo potwierdzającym pozostawanie w ewidencji może być zaświadczenie wydane przedsiębiorcy na jego żądanie, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (w skrócie: K.p.a.) o wydawaniu zaświadczeń.

Świadczenie usług hotelarskich a książki zameldowań

W praktyce więc prowadzona przez Panią działalność agroturystyczna powinna być traktowana jak zakład hotelarski i posiadać książki zameldowań. Książkę taką można dostać we własnym urzędzie gminy. Zaniedbania w wykonywaniu obowiązku meldunkowego powodują odpowiedzialność na podstawie przepisów o wykroczeniach.

Jednocześnie na osobach prowadzących księgi meldunkowe spoczywa obowiązek ochrony znajdujących się w nich danych osobowych, do czego zobowiązuje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z dnia 29 października 1997 r. Nr 133, poz. 883 z późniejszymi zmianami).

Prowadzenie zorganizowanych zajęć w zakresie rekreacji ruchowej

Ponadto jeżeli w swojej działalności ma Pani ofertę pobytową, obejmującą także rekreację (obozy, rajdy jeździeckie), uczenie jazdy i instrukcje, to musi Pani do takich działań zastosować przepisy ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej. To z kolei oznacza, że jeśli uda się Pani na pieszy lub konny rajd ze swoimi gośćmi, przygotuje dla nich spływ kajakowy czy konkurs skoków końskich, to zostanie Pani też automatycznie organizatorem rekreacji ruchowej. Art. 44 pkt. 1 ustawy mówi, że: „Zorganizowane zajęcia w zakresie (…) rekreacji ruchowej mogą prowadzić osoby posiadające kwalifikacje zawodowe nauczyciela wychowania fizycznego lub uprawnienia w tym zakresie określone odrębnymi przepisami”.

Musi więc Pani mieć konieczne uprawnienia lub zatrudnić osobę, która takie uprawnienia posiada. Ponadto trzeba mieć na względzie art. 50 pkt. 1, który mówi, że: „Osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność w sferze kultury fizycznej (…) zapewniają bezpieczne i higieniczne warunki uprawiania sportu, rekreacji ruchowej i zajęć rehabilitacyjnych uczestnikom”.

Warunki prowadzenia działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej

Na koniec art. 57 ust. 2 mówi, że karze grzywny podlega, „kto nie będąc uprawnionym, prowadzi działalność w zakresie sportu profesjonalnego lub narusza przepisy dotyczące bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej”.

Następnymi przepisami regulującymi sprawy rekreacji ruchowej są rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 września 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków prowadzenia działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej, które mówi o konieczności wprowadzenia zasad gwarantujących bezpieczeństwo przy organizowaniu takiej aktywności i z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie kwalifikacji, stopni i tytułów zawodowych w dziedzinie kultury fizycznej oraz szczegółowych zasad i trybu ich uzyskiwania, które w § 2 mówi, że instruktor rekreacji ruchowej jest tytułem zawodowym w specjalizacji instruktorskiej.

Zgodnie z § 7 może nim być osoba, która:

1. ukończyła studia wyższe na kierunku wychowanie fizyczne lub turystyka i rekreacja ze specjalnością instruktorską, w wymiarze co najmniej 80 godzin w danej dyscyplinie rekreacji ruchowej albo
2. posiada co najmniej średnie wykształcenie oraz ukończyła specjalistyczny kurs instruktorów w danej dyscyplinie rekreacji ruchowej i zdała egzamin końcowy.

Załącznik nr 1 do tego rozporządzenia podaje „Specjalności instruktorów rekreacji ruchowej”, których jest 36. Wśród nich także takie jak: gry rekreacyjne, hipoterapia, jazda konna, pływanie, piłka siatkowa, windsurfing.

Przygotowując zatem w swoim gospodarstwie agroturystycznym (lub nie) rozbudowaną ofertę rekreacyjną dla gości, musi Pani mieć na uwadze powyższe przepisy. Jeśli nie ma Pani możliwości zatrudnienia fachowca z „papierami” i nie jest Pani w stanie sama tych „papierów” uzyskać, proszę zachować ostrożność w materiałach reklamowych i ograniczyć się jedynie do zapewnienia w gospodarstwie odpowiedniego sprzętu, zwierząt i wyposażenia, z czego mogą skorzystać osoby posiadające odpowiednie umiejętności.

Działalność w zakresie wynajmu domków letniskowych i prowadzenia obozów jeździeckich 

Tak jak zatem pisałam, działalność w zakresie wynajmu domków letniskowych i prowadzenia obozów jeździeckich wymaga zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej i spełnienia związanych z tym formalności w zakresie uzyskania numeru REGON, zmiany zgłoszenia NIP, a także ewentualnego zgłoszenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli nie są spełnione warunki pozostawania w KRUS.

Prowadząc działalność gospodarczą w powyższym zakresie, można wybrać następującą formę opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych:

• poprzez wybór zasad ogólnych, wymagających prowadzenia książki przychodów i rozchodów, ale dzięki temu umożliwiającą opłacanie podatku od faktycznie osiąganego dochodu, to znaczy przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania;
• poprzez wybór karty podatkowej, wymagającej opłacania stałej kwoty miesięcznej, uzależnionej m.in. od wielkości miejscowości, w której zlokalizowano działalność;
• poprzez wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, w stawce 17% przychodu. Jeżeli przychód roczny nie przekroczy 50 000 zł, przedsiębiorca jest zwolniony z podatku od towarów i usług. Jednak ma obowiązek prowadzenia dziennej ewidencji sprzedaży. Ewidencją tą może być także książka przychodów i rozchodów, rejestr przychodów itp. Podatek od nieruchomości będzie opłacany według stawek właściwych dla gruntów i budynków wykorzystywanych do działalności gospodarczej.

Usługi użytkowania domku letniskowego a podatek VAT

Usługi użytkowania domku letniskowego – w zależności od dodatkowych okoliczności tego użytkowania – mogą być albo zwolnione od VAT, albo opodatkowane stawką 7% lub 23%. Ponieważ usługi użytkowania domku letniskowego – w zależności od dodatkowych okoliczności tego użytkowania – mogą być zakwalifikowane zarówno do „usług w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek” (PKWiU 70.20.11), jak i „usług świadczonych przez obiekty noclegowe turystyki oraz pozostałe miejsca krótkotrwałego zakwaterowania” (PKWiU 55.2). W Pani przypadku użytkowanie domku letniskowego odbywa się na „cele inne niż mieszkaniowe”, w tym wypadku na działalność rekreacyjno-wypoczynkową, użytkowanie to jest zatem opodatkowane stawką 23%. Podobnie ma się rzecz z obozami konnymi, czyli musi Pani zapłacić 23% VAT.

Podsumowując – przy najmie domków letniskowych i prowadzeniu działalności rekreacyjnej, powinna Pani zgłosić działalność gospodarczą. Może to być pozarolnicza działalność gospodarcza agroturystyki opodatkowana według Pani wyboru. Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod pojęciem pozarolniczej działalności należy rozumieć działalność zarobkową wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek. Oznacza to więc działalność usługową tego rodzaju, że można ją zaliczyć do odpowiedniego grupowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, należy traktować jak pozarolniczą działalność gospodarczą – o ile tylko przychody uzyskane z jej wykonywania nie są zaliczane do innych źródeł. Jak pisałam, wynajem domku letniskowego należy zakwalifikować do podkategorii 55.23.15: „Usługi krótkotrwałego zakwaterowania pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane”. Nie ma przy tym znaczenia, że wynajem pokojów Pani męża odbywa się za pośrednictwem Pani firmy, skoro to Pani występuje jako wynajmująca wraz ze świadczoną usługą rekreacji.