Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny stanowi, że przez „umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów” (art. 860).
Brak jest w tej ustawie zastrzeżenia, że ci sami wspólnicy nie mogą powołać kolejnej spółki cywilnej do osiągnięcia kolejnego wspólnego celu gospodarczego, wnosząc inne wkłady. Moim zdaniem jest to możliwe. Należy więc stwierdzić, że tak – mogą istnieć dwie spółki cywilne mające tych samych wspólników.
Odnośnie podatku od towarów i usług – podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej jest m.in. spółka cywilna; każda z dwóch wymienionych spółek jest odrębną jednostką, zatem obie wymienione spółki cywilne mogą być podatnikami podatku VAT.
Nie podlega wątpliwości, że to spółka, a nie wspólnicy jest podatnikiem podatku od towarów i usług – w wyroku z dnia 07.06.1995 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Krakowie (sygn. akt SA/Kr 162/95) wyraźnie wskazuje, że „podatnikiem podatku od towarów i usług jest spółka cywilna (jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej), a nie wspólnicy. Zgłoszenia rejestracyjnego dla celów tego podatku powinna była dokonać spółka cywilna”.
Reasumując, spółka cywilna jest jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, a wspólnicy są przedsiębiorcami; podatnikiem podatku od towarów i usług jest każda spółka osobno, a podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej są poszczególni wspólnicy spółki, a nie sama spółka.
Od jakiego momentu należy posiadać kasę fiskalną?
