DPS dla najemcy mieszkania komunalnego

Jak uchronić się od eksmisji z lokalu komunalnego po opuszczeniu mieszkania przez głównego najemcę?

Rozsądek podpowiada podjęcie starań o tak zwane przepisanie najmu lub tak zwane dopisanie Pana (Państwa) jako współnajemców – np. przez wskazanie współnajemcy (wspólnajemców), obok aktualnego najemcy; określenie „główny najemca” (chociaż używane także przez prawników) jest zwrotem potocznym – albo jest się najemcą (jednym z najemców), albo nie jest się najemcą (można np. być osobą współmieszkającą z najemcą, a osoba taka powinna dopełnić obowiązku meldunkowego, czyli zostać zameldowaną w miejscy swego zamieszkania).

Dopóki Pański ojciec mieszka w tymże mieszkaniu, prawdopodobnie będzie to łatwiejsze – szczególnie przy jego wsparciu; z uwagi na stan zdrowia najemcy chodziłoby bardziej o oświadczenia woli niż o osobiste załatwianie spraw. Jeżeli Pański ojciec jest w stanie podpisywać się (pod dokumentami), to mógłby podpisać pismo (oświadczenie lub skierowane do Wynajmującego podanie), w którym wyraziłby swą wolę, by poza nim także Pan (Państwo) stał (stali) się najemcą (najemcami) odnośnego mieszkania komunalnego. Zapewne przyda się także pełnomocnictwo – 98 i następne Kodeksu cywilnego (skrótowo: K.c.) – by łatwiejsze stało się załatwianie spraw w imieniu oraz na rzecz Pańskiego Ojca. Warto dodać, że komuś z bliskiego grona rodzinnego można udzielić pełnomocnictwa także do reprezentowania w sprawie cywilnej – art. 87 Kodeksu postępowania cywilnego.

Zmiana miejsca zamieszkania najemcy lokalu komunalnego

Szczególnym zagrożeniem dla Państwa – w zakresie najmu tegoż mieszkania – byłaby zmiana stałego miejsca zamieszkania Pańskiego Ojca przed załatwieniem uzyskania przez Pana (Państwa) statusu współnajemcy. Chodzi, w dużym stopniu, o to, że w artykule 691 K.c. uregulowano wstąpienie w prawo najmu po zmarłym najemcy – np. przez dziecko dotychczasowego najemcy (który zmarł); warunkiem jest współzamieszkiwanie z najemcą do jego śmierci. Oczywiście, nie chodzi o wymóg, by najemca umarł w najmowanym mieszkaniu; ważne jest to, by danemu człowiekowi status najemcy przysługiwał do końca życia. Umieszczenie Pańskiego ojca w placówce opiekuńczej na stałe również mogłoby okazać się problematyczne – z uwagi na obowiązek meldunkowy (uregulowany w ustawie o ewidencji ludności), z czym prawdopodobnie wiązałoby się rozwiązanie umowy najmu.

Odnośnie do samego statusy najemcy mieszkania komunalnego – trudno znaleźć różnicę między zamieszkaniem Pańskiego ojca na stałe w placówce opiekuńczej a jego zamieszkaniem u Pańskiej siostry. Proszę zastanowić się nad tym, jakie mogły (mogą) być przyczyny nastawienia Pańskiej siostry; być może nie są to (i oby nie były) groźby w rozumieniu Kodeksu karnego, ale widać przynajmniej przejawy poważnego nieporozumienia. Pańska siostra być może obawia się poważnej ingerencji „opieki społecznej” w jej sprawy prywatne w związku z umieszczeniem starszego pana w domu pomocy społecznej – urzędnicy czasami zachowują się wprost niesamowicie w związku z żądaniem pokrywania (części) opłat w domu pomocy społecznej przez rodzinę pensjonariusza, zaś „odkodowanie” decydowania urzędników w takich sprawach wymaga wyobraźni (w wielu przypadkach dopiero znajomość wielu spraw umożliwia poznanie „arkanów” działań „opieki społecznej”). Państwa wysiłek jest poważnym wyzwaniem, zaś Pańska siostra może jako wyzwanie traktować skierowanie chorego do placówki opiekuńczej. Proponuję rozważyć dążenie do porozumienia.

Wsparcie osób niepełnosprawnych i ich rodzin

Wzrasta liczba gmin (prawdopodobnie także powiatów) – zwłaszcza gmin dużych – w których organizowane są różne formy wsparcia dla osób niepełnosprawnych oraz ich rodzin. Usługi opiekuńcze (szczególnie świadczone w domach chorych) są na różnym poziomie, ale mogą okazać się pomocne (choć wiążą się z tym wydatki). Powstają domy dziennego wsparcia lub placówki opieki dziennej (niejako ambulatoryjnej). Część hospicjów nie tylko przyjmuje osoby bardzo ciężko chore do siebie, ale także świadczy pomoc w domach chorych. Proszę postarać się o pozyskanie informacji o różnych formach wsparcia i warunkach ich udzielania tam, gdzie Państwo mieszkają, lub w pobliżu miejsca zamieszkania. Pański ojciec miałby pomoc, zaś Państwo częściową ulgę w tej trudnej sytuacji. W grę może wchodzić także leczenie w szpitalu z oddziałem opiekuńczym lub w specjalistycznym sanatorium.

Pobyt chorych w przejściowych (np. szpitalnych lub opiekuńczych) miejscach opieki nie skutkują zmianą stałego ich miejsca zamieszkania, a więc (między innymi) najemca pozostaje najemcą (i to bez obowiązku wymeldowania, ponieważ miejsce stałego zamieszkania pozostaje to samo).

Ustanowienie kuratora dla osoby niepełnosprawnej

Aby człowieka reprezentować, potrzebny jest do tego tytuł prawny. Poza wyżej wspomnianym pełnomocnictwem (art. 98 i następne K.c.) może chodzić o status kuratora niepełnosprawnego – przewidziany w art. 183 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego; o ustanowienie takowego kuratora (a w tej roli może być ktoś z rodziny) wnioskuje się do sądu rejonowego (jako „sądu opiekuńczego”) – sądy dość często w takich sytuacjach wymagają nie tylko wskazania zakresów spraw do załatwienia przez kuratora, ale także podpisanego prze chorego pisma o ustanowienie dla niego kuratora „w trybie” art. 183 Kodeksu rodzinnego. Ponadto opiekun ubezwłasnowolnionego całkowicie, kurator ubezwłasnowolnionego częściowo lub (ustanowiony na czas trwania sprawy o ubezwłasnowolnienie) doradca tymczasowy mogą być przedstawicielami (art. 95 i następne K.c.) człowieka pełnoletniego (art. 10 K.c.). Aby Pańska siostra była uprawniona „zdać mieszkanie” w imieniu swego ojca, powinna być jego przedstawicielem (np. pełnomocnikiem). Niestety, samo zgłoszenie potrzeby wymeldowania najemcy z dotychczasowego adresu mogłoby skutkować problemami dla Państwa – w przypadku bezskuteczności próśb o przydzielenie mieszkania, staliby się Państwo osobami mieszkającymi bez tytułu prawnego, z czym wiązałby się obowiązek płacenia odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu (co przewidziano w art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów).

Jak widać, wiele przemawia za tym, by Pan stał się jednym z najemców odnośnego mieszkania komunalnego za życia Pańskiego ojca oraz za uzyskaniem statusy jego przedstawiciela (np. pełnomocnika lub kuratora niepełnosprawnego). Zmniejszenie napięcia z Pańską siostrą również może się przydać – aczkolwiek proponuję unikać dzielenie się wszystkimi przemyśleniami i planami. Zalecam załatwianie ważnych spraw na piśmie (w sposób umożliwiający udowodnienie złożenia lub wysłania pisma).