Dostawca energii ujawnił moje rachunki - skarga na naruszenie RODO

Skarga do koncernu energetycznego o niezachowanie poufności danych odbiorcy

Koncerny – w tym koncerny branży energetycznej – są złożonymi strukturami organizacyjnymi; dotyczy to między innymi działów administracyjnych (w ich szerokim ujęciu). Dla złożonych struktur organizacyjnych charakterystyczna jest hierarchia, w tym nadrzędność i podległość służbowa. Te aspekty wskazują na możność skierowania skargi (zapewne z wnioskiem lub żądaniem wyjaśnienia okoliczności sprawy) do „instancji nadrzędnych” w strukturze odnośnego koncernu branży energetycznej. Jest Pan uprawniony zdecydować, czy będzie występować do władz „spółki – matki” (np. jej zarządu, prezesa, czy też do jej rady nadzorczej), czy też do nieco niższego szczebla zarządzania (być może w spółce zajmującej się sprzedażą energii); na ogół w strukturach koncernów energetycznych są różne spółki (poza spółką – matką, spółki – córki, w tym wyspecjalizowane w relacjach z konsumentami) – proponuję w dokumentach sprawdzić oficjalnego dostawcę, zwłaszcza w przypadku brania przez Pana pod uwagę skierowania skargi lub wniosku (żądania) do określonych organów spółki, która zajmuje się relacjami z konsumentami.

Ochrona danych osobowych w relacjach między dostawcą a konsumentem, RODO

Instytucją, która reguluje, w tym nadzoruje, rynek energii i paliw w Polsce jest Urząd Regulacji Energetyki, którego prezes jest centralnym organem administracji rządowej – stosownie do art. 21 Prawa energetycznego (tym artykułem rozpoczyna się rozdział ustawy, „dedykowany” organowi regulującemu, tak zwanemu regulatorowi). Chodzi o problem z zakresu ochrony danych osobowych w relacjach między dostawcą a konsumentem, więc proszę zbyt wiele nie obiecywać sobie po skardze skierowanej do (Prezesa) Urzędu Regulacji Energetyki – szczególnie dlatego, że problematykę zachowania poufności oraz danych osobowych w Prawie energetycznym uregulowano głównie w kontekście zagadnień dotyczących funkcjonowania różnych struktur i czynności kontrolnych. Skargę skierować wolno – to jest oczywiste, w tym z uwagi na Konstytucję.

Skarga do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych

Artykuł 34 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych stanowi: „Prezes Urzędu jest organem właściwym w sprawie ochrony danych osobowych”. Prezes jest wspomagany (w zakresie wykonywania jego kompetencji) przez Urząd Ochrony Danych Osobowych. Problematyka z zakresu ochrony danych osobowych (a na taki kontekst wskazują Pańskie słowa) należy do właściwości głównie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, więc jeżeli ta problematyka jest Pańskim zdaniem głównym wyzwaniem w związku z opisaną przez Pana sytuacją, to proszę rozważyć zwrócenie się ze skargą lub o przeprowadzenie kontroli do (Prezesa) Urzędu Ochrony Danych Osobowych – Pan zdecyduje, czy określonej treści pisma (jednocześnie albo sukcesywnie) będą przez Pana (lub w Pańskim imieniu) kierowane również do innych podmiotów, np. do: (Prezesa) Urzędu Regulacji Energetyki lub do organów „w ramach” Koncernu branży energetycznej.

Prawna ochrona dóbr osobistych, odpowiedzialność odszkodowawcza

Problematyka danych osobowych, zwłaszcza ich ochrony, może okazać się „bliska” prawnej ochronie dóbr osobistych; podstawowe przepisy z tego zakresu zawarto w artykułach 23 i 24 Kodeksu cywilnego (K.c.) – niekiedy w grę może wchodzić odpowiedzialność odszkodowawcza za tak zwane delikty prawa cywilnego (art. 415 i następne K.c.), w tym za wywołanie szkody na osobie (art. 444 i następne K.c.). Roszczenia (w tym podstawowe, przewidziane w art. 24 K.c.) z zakresu prawnej ochrony danych osobowych dochodzone są w postępowaniach cywilnych (szczególnie przez wytoczenie powództwa). Wzmocnienie (szczególnie w przepisach ustawowych) zachęt do osiągnięcia porozumienia przemawia za zwróceniem uwagi na ugodę – jej ustawowe uregulowanie (art. 917 K.c., art. 918 K.c.) zakłada wzajemne ustępstwa. Do zawarcia ugody może dojść w różnych sytuacjach (ugodę zawartą poza sądem dobrze jest przedłożyć do zatwierdzenia przez sąd) – np. w ramach zawezwania do próby ugodowej (art. 184 K.p.c. – art. 186 K.p.c.).

Postępowania kontrolne mogą mieć różny przebieg i skutki. Utrudnianie kontroli z zakresu prawnej ochrony danych osobowych może skutkować nawet poważną odpowiedzialnością (przewidzianą w art. 108 ustawy o ochronie danych osobowych). Pańskie dane osobowe zapewne Pańskiemu ojcu są znane znacznie lepiej niż osobom, które umożliwiły pozyskanie przez niego informacji o rachunku (w tym o wysokości opłat za energię elektryczną); wobec tego mogłyby wystąpić trudności z doprowadzeniem do odpowiedzialności na podstawie art. 107 ustawy o ochronie danych osobowych. Drożyzna (w tym na rynku nośników energii) sprawia, że wysokość „rachunków za prąd” będzie się zmieniała (i to zapewne „w górę”), więc informacje uzyskane przez Pańskiego ojca prawdopodobnie szybko się zdezaktualizują – w związku z tym proponuję doprowadzić do zablokowania kolejnego ujawniania informacji z danego zakresu.

Korzystanie z nieruchomości, ponoszenie kosztów eksploatacyjnych

W różnych, ewentualnych postępowaniach, np. kontrolnych, istotne może okazać się to, jaki tytuł prawny do mieszkania (lub do nieruchomości) przysługuje Pańskiemu tacie. Własność (ustawowo określona w art. 140 K.c.) nie jest jedynym rodzajem tytułu prawnego do rzeczy, np. do: nieruchomości (art. 46 K.c.), w tym do nieruchomości lokalowej, lub do lokalu (nawet bez jego wyodrębnienia i nadania mu statusu nieruchomości lokalowej). Nikt, w tym w bliskim gronie rodzinnym, nie jest zobowiązany „na wiarę” przyjmować kierowanych do niego komunikatów (np. o wysokości „opłat licznikowych”). Być może dążenie Pańskiego ojca do poznania wysokości rachunków za energię elektryczną wiąże się z jego wolą ponoszenia określonych kosztów z tego zakresu (medialnie wzmocnione informacje o drożyźnie mogą przemawiać za taką interpretacją, której nie narzucam, ale jedynie na nią przygotowuję, zwłaszcza w związku z możliwą sytuacją jawnie sporną). Przedstawienie właściwego dokumentu może przyczynić się do zmniejszenia (a może nawet zaniknięcia) stanu niepewności w odnośnym zakresie.

Ogólna reguła jest taka, że każdy powinien ponosić koszty funkcjonowania tego, z czego korzysta (np. domu lub mieszkania); niekiedy chodzi o część kosztów (w tym „opłat licznikowych”). Różne okoliczności – w tym rodzaj tytułu prawnego (np.: służebność osobista, umowa użyczenia, przysługiwanie prawa dożywocia (na podstawie umowy dożywocia) – mogą mieć wpływ na zakres obowiązków poszczególnych podmiotów (np. właściciela nieruchomości oraz osoby z korzystającej z nieruchomości lub znajdującego się na niej budynku).