Dokumenty podatkowe po śmierci podatnika

Przechowywanie dokumentów po spadkodawcy

Spadkobiercy podatnika co do zasady przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Jak słusznie wskazuje Izba Skarbowa w Krakowie, Ośrodek Zamiejscowy w Tarnowie (pismo z dnia 23.04.2007 r., sygn. akt T/PD-2/41170-0001/07), „podatnik oraz spadkobierca podatnika ma interes prawny przechowywania dokumentacji związanej z rozliczeniem rocznym podatku dochodowego od osób fizycznych do czasu przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe lub wygaśnięcia zobowiązania powstałego z mocy prawa lub decyzji w wyniku jego przedawnienia”.

Zakres odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców za kwotę podatku lub kwotę nadpłaty

Zgodnie z art. 100 Ordynacji podatkowej organy podatkowe właściwe ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy orzekają w odrębnych decyzjach o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku – wydając decyzję (w decyzji organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy), organ podatkowy określa prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego, wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do skorzystania, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, z ulg podatkowych, wysokość nadpłaty lub zwrotu podatku, jeżeli ich wysokość jest inna niż wykazana w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawca deklaracji nie złożył. Termin płatności przez spadkobiercę zobowiązań wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Gdy spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty. Jeżeli spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków, po upływie wyżej wymienionego terminu organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

Termin przedawnienia się zobowiązań podatkowych

Co do zasady zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Mimo że zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, spadkobiercom trudniej skorzystać z instytucji przedawnienia, bowiem zgodnie z art. 99 Ordynacji „podatkowej bieg terminów (z art. 68, 70, 71, 77 § 1 oraz art. 80 § 1) przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy”.

W doktrynie wskazuje się, że „brak zawieszenia powodowałby to, że spadkobiercy z chwilą śmierci podatnika wstępowaliby w jego prawa i obowiązki i od tej daty ponosiliby odpowiedzialność za jego zobowiązania podatkowe, co nie pozwoliłoby im zorientować się w obowiązkach i zakresie odpowiedzialności podatkowej swego poprzednika prawnego” (S. Babiarz, w: B. Gruszczyński i in., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2009, LexisNexis, wyd. V, s. 1064).

Słusznie wskazuje Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 10 września 2008 r. (sygn. akt I SA/Lu 241/08): „przedawnienie zobowiązania podatkowego, które powstało za życia podatnika (podatników małżonków), podlega reżimowi art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej. Okoliczność, że spadkobiercy przejmują odpowiedzialność podatkową po zmarłym podatniku nie oznacza zmiany sposobu powstania przejmowanego zobowiązania podatkowego. Przepisy Ordynacji podatkowej nie określają terminu przedawnienia wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej spadkobiercy podatnika. Taką decyzję można wydać do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego przejmowanego pod tytułem spadkobrania”.