Dokumenty do urzędu skarbowego

Nabycie spadku przed 1 stycznia 2007 roku

Oczywiście obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, czyli na spadkobiercy.

Do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed 1 stycznia 2007 r., stosuje przepisy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed tą datą. Wynika to z faktu, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, tj. z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 i art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Dz. U. 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.; w skrócie: K.c.). Nabycie spadku nastąpiło zatem w 2006 roku.

Artykuł 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, pozwalający na zwolnienie w tzw. grupie zero od podatku od spadku, został dodany przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) i obowiązuje od 1 stycznia 2007 roku. Nie ma zatem możliwości, by zastosować go w omawianej sytuacji i skorzystać ze zwolnienia – z tego też powodu druk SD-Z2 nie znajdzie tu zastosowania.

Potwierdza to wiele wyroków i interpretacji podatkowych; m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygnatura: III SA/Wa 1036/08) wskazuje, że wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nie ma wpływu na datę nabycia spadku przez spadkobiercę – uzasadnia to tym, że „moment, z jakim następuje nabycie spadku w sposób jednoznaczny i nie budzący żadnych wątpliwości interpretacyjnych, określony został w art. 925 K.c. Stosownie do tego przepisu spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Zgodnie zaś z art. 924 K.c. spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Nabycie spadku w chwili otwarcia spadku następuje bez żadnej aktywności ze strony spadkobiercy czy też czynności ze strony sądu. Zasadnie organy podatkowe wskazywały, że postanowienie o nabyciu spadku potwierdza jedynie nabycie spadku, które z mocy art. 925 K.c. nastąpiło już wcześniej – z chwilą otwarcia spadku tj. śmierci spadkodawczyni. Istotne jest więc to, że wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nie ma wpływu na datę nabycia spadku przez spadkobiercę. W świetle wskazanych wyżej przepisów na moment nabycia spadku nie ma również wpływu przyjęcie spadku”.

Opodatkowanie spadku nabytego przed 1 stycznia 2007 roku

Dziedziczenie, o którym mowa, podlega opodatkowaniu, gdyż zgodnie z art. 6 ust. 4 gdy nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Pyta Pani o wartość spadku. Ten temat jest związany z podstawą opodatkowania, którą stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Wartość ustala Pani samodzielnie, jednak musi ona odpowiadać wartości rynkowej nabytych rzeczy i praw.

Jeżeli wartość określona przez Panią nie odpowiada – według oceny naczelnika urzędu skarbowego – wartości rynkowej, organ ten wezwie Panią do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Ustawa stanowi, że jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca.

Zgłoszenie spadku do urzędu skarbowego

Podsumowując – jako podatnik jest Pani zobowiązana złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru, tj. na druku SD-3 (przy wspólnym złożeniu zeznań z innymi spadkobiercami – również druki SD-3/A).

Do zeznania podatkowego podatnik dołącza posiadane przez siebie dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 września 2011 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn zawiera jedynie przykładowe wyliczenie załączników potrzebnych przy nabyciu rzeczy lub praw majątkowych, w szczególności:

• orzeczenie sądu;
• testament;
• umowę;
• ugodę;
• zaświadczenie banku o nabyciu praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy lub zaświadczenie towarzystwa funduszy inwestycyjnych o nabyciu jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Ponadto ewentualne istnienie długów i ciężarów, które obciążają nabyte rzeczy lub prawa majątkowe, można dokumentować, m.in. przedstawiając:

• faktury dotyczące kosztów ostatniej choroby oraz pogrzebu spadkodawcy;
• wypis z księgi wieczystej potwierdzający obciążenie nieruchomości hipoteką;
• zaświadczenie spółdzielni mieszkaniowej potwierdzające istnienie długów związanych ze spółdzielczymi prawami do lokali;
• zaświadczenie o zastawie sądowym;
• faktury dokumentujące poniesienie nakładów przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia itp.

Dokumenty można wysłać pocztą. Co do tego, czy załączniki mają być w oryginałach, praktyka jest różna – moim zdaniem najlepiej przedstawić notarialnie poświadczone kopie.

Stan prawny z 19.04.2012 r.