Dojście do brzegu rzeki przez działkę

Czy można ogrodzić nieruchomość przylegającą do wód publicznych?

Prawo własności nieruchomości jest prawem przestrzennie oznaczonym i zawsze powinno być wykonywane w określonych granicach przestrzennych. Z tego więc tytułu właścicielowi nieruchomości przysługuje uprawnienie do oznaczenia przedmiotu własności. Oznaczenie to powszechnie jest stosowane przez ogrodzenie. Uprawnienie do ogrodzenia wypływa z prawa własności, gdyż art. 140 Kodeksu cywilnego, określający treść prawa własności, dozwala właścicielowi na korzystanie z nieruchomości z wyłączeniem innych osób. Według art. 140 „właściciel w graniach ustaw i zasad współżycia społecznego może korzystać z rzeczy”.

Prawo wodne jest jedną z wielu ustaw, która wprowadza ograniczenia w przestrzennym wykonywaniu prawa własności, gdyż art. 27 zabrania grodzenia nieruchomości przyległych do wód publicznych w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu. To ograniczenie uprawnień wynika z ustawowych gwarancji przysługujących każdemu do korzystania z wód publicznych. Komentowany przepis spełnia funkcję zabezpieczającą powszechność korzystania z wód publicznych. Występuje tu zderzenie interesów indywidualnego właściciela z powszechnymi uprawnieniami społecznymi. W takim wypadku zawsze silniejszej ochrony doznaje interes publiczny przed interesem jednostki. Gdyby właściciele zagradzali przedmiot swojej własności aż do linii brzegu wód publicznych, powszechne korzystanie z takich wód byłoby prawem pozornym.

Przechodzenie innych osób przez obszar położony w odległości 1,5 m od linii brzegu

Jeśli nieruchomość bezpośrednio przyległa do wód publicznych nie jest ogrodzona, właściciel takiej nieruchomości nie może zakazywać lub uniemożliwiać przechodzenia przez obszar położony w odległości 1,5 m od linii brzegu. Obszar ten stanowi własność oznaczonego podmiotu, ale jest on obciążony powszechną dostępnością, która musi być spokojnie znoszona przez właściciela.

Art. 34 ust. 1 przyznaje uprawnienie każdemu do powszechnego korzystania ze śródlądowych powierzchniowych wód publicznych. Wody tego rodzaju stanowią dobro o społecznej użyteczności publicznej, korzystanie z takiego dobra nie wymaga uzyskania indywidualnego uprawnienia i jest nieodpłatne.

Art. 34 ust. 2 określa pojęcie powszechnego korzystania z wód. Polega ono na zaspokojeniu potrzeb osobistych i gospodarstwa domowego lub rolnego bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych. Każdy może korzystać z kąpieli, uprawiania sportów wodnych i amatorskiego połowu ryb.

Wykładnia przepisów prawa wodnego prowadzi do wniosku, że brak wstępu na pomost nie stanowi zablokowania prawa dostępu do wody, które przecież nadal będzie zachowane.

Prawo właściciela do wyłącznego korzystania z pomostu

W pozwoleniu wodnoprawnym określane są szczegółowo warunki, które pomost powinien spełniać. W tym kontekście dopuszczalne jest określenie możliwości jego ogrodzenia. Według mnie prawo właściciela do wyłącznego korzystania z pomostu nie jest sprzeczne z prawem powszechnego korzystania z wód. Właściciel gruntu przyległego do wody objętej powszechnym korzystaniem ma obowiązek zapewnienia dostępu do tej wody w taki sposób, aby umożliwić to korzystanie. Dostęp ten obejmować będzie zatem nie tylko umożliwienie korzystania z wody dla zaspokojenia potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, do wypoczynku, uprawiania turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb, ale także przejście przez nieruchomość, o ile nie ma innej możliwości dotarcia drogą publiczną do wody.

Aby zagwarantować swobodny dostęp do zbiorników wodnych, prawo zabrania grodzenia plaż i brzegów – wszelkie ogrodzenia muszą kończyć się 1,5 m od wody.

Forma prawna przystani nie ma znaczenia.

Żaden regulamin nie może ograniczyć korzystania z tego póltorametrowego pasa. Ale z przystani już może.