Dlaczego pracodawca kwestionuje zaświadczenie od innego lekarza medycyny pracy?

Zgodnie z art. 73 ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (j.t. Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) dyrektor szkoły, nie później niż w terminie 2 tygodni przed zakończeniem urlopu dla poratowania zdrowia, wydaje nauczycielowi skierowanie na badanie kontrolne w celu stwierdzenia braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Ponadto Kodeks pracy na mocy art. 229 nakłada na pracodawcę obowiązek kierowania pracowników na wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie. Muszą być one wykonywane przez lekarzy medycyny pracy o kwalifikacjach określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. Nie znaczy to jednak, że pracownikowi przysługuje prawo wyboru lekarza do wykonania badania.

Kwestię tę reguluje ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317 z późn. zm.). Zgodnie z art. 12 wskazanej ustawy badania okresowe, wstępne i kontrolne pracowników oraz inne świadczenia zdrowotne są wykonywane na podstawie pisemnej umowy zawartej przez podmiot obowiązany do ich zapewnienia, o którym mowa w art. 5 ust. 2 (m.in. pracodawcę), z podstawową jednostką służby medycyny pracy.

Zawieranie tego typu umów ma na celu w szczególności kontrolę wypełniania przez pracodawców obowiązku zapewnienia pracownikom profilaktycznej ochrony zdrowia, a także umiejscowienie dokumentacji medycznej wszystkich pracowników w jednym miejscu na wypadek konieczności dokonania kontroli stanu zdrowia.

Kierowanie pracowników do odrębnych jednostek jest niedozwolone oraz może stanowić podstawę do zakwestionowania badania dokonanego przez wskazaną jednostkę. Adres jednostki, do której pracownik jest kierowany na badania, powinien być wprost wskazany na skierowaniu.

Niewypełnienie przez pracownika obowiązku skierowania się na badania okresowe zgodnie ze skierowaniem może stanowić podstawę do uznania działania pracownika jako zamierzone nieprzestrzeganie ustalonego w zakładzie pracy porządku, a tym samym może stanowić podstawę do rozwiązania z pracownikiem łączącej strony umowy.

W ujęciu powyższych przepisów pracownik nie jest uprawniony do przedstawienia pracodawcy zastępczego zaświadczenia. Skierowanie się przez pracownika do innego specjalisty nie stanowi realizacji skierowania, którego istotnym elementem jest określenie placówki mającej dokonać badań (placówki, z którą pracodawca jest związany na podstawie łączącej strony umowy).

Zatem pracodawca może nie przyjąć od pracownika zaświadczenia lekarskiego o zdolności do pracy wydanego przez inną przychodnię niż wskazana przez pracodawcę oraz może żądać wypełnienia obowiązku udania się na badania okresowe wynikającego ze skierowania zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy. Badania okresowe, wstępne i kontrolne pracowników oraz inne świadczenia zdrowotne są wykonywane na podstawie pisemnej umowy zawartej przez podmiot obowiązany do ich zapewnienia, o którym mowa w art. 5 ust. 2 (m.in. pracodawcę), z podstawową jednostką służby medycyny pracy.

Tylko wskazana jednostka w myśl ustawy uprawniona jest do wydania pracownikowi danego pracodawcy zaświadczenia o możliwości pracy na określonym stanowisku.

Ze względu na wskazany wymóg Państwowa Inspekcja Pracy może nie uznawać zaświadczenia wydanego przez jednostkę inną, aniżeli wskazana powyżej, a tym samym pracodawca jest uprawniony do konsekwentnego egzekwowania przeprowadzenia badań we wskazanej przez niego jednostce.

Niezależnie od wykonania badań w prywatnej placówce, w myśl wskazanych przepisów, pracodawca może odmówić ich przyjęcia, kierując Panią na badania w wyznaczonym przez siebie ośrodku medycznym.

Odebranie przez pracodawcę zaświadczenia z wynikami badań okresowych wystawione przez inną jednostkę medyczną aniżeli ta, z którą pracodawca ma podpisaną umowę, stanowić będzie naruszenie przez pracodawcę umowy łączącej go ze wskazaną jednostką medyczną w zakresie niekierowania pracowników, co do których istnieje obowiązek kontroli.

Pracownik nie może zmusić pracodawcy do odebrania zaświadczenia, a tym samym do zwolnienia się z obowiązku wykonania badań w określonej placówce medycznej na szkodę pracodawcy.

Co podnoszą także inni przedstawiciele praktyki, zaliczenie na poczet badań okresowych, badań wykonanych przez pracownika w innej jednostce medycznej zdaje się być dopuszczalne jedynie w przypadku, kiedy zakład pracy nie posiada podpisanej umowy z zakładem opieki zdrowotnej, czy lekarzem medycyny pracy podejmującym praktykę indywidualną.

Wobec powyższego należy uznać, ze powinna Pani wykonać badania w placówce (u lekarza) wskazanej przez pracodawcę. Pracodawca miał bowiem prawo nie przyjąć od Pani zaświadczenia wystawionego przez innego, niż wskazanego, lekarza.