Dlaczego podatek od nieruchomości a nie rolny?

Ewidencja gruntów i budynków - podział na grupy użytków gruntowych wykazywanych w ewidencji

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U.2015.542 z dnia 2015.04.17) użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:

1) grunty rolne;

2) grunty leśne;

3) grunty zabudowane i zurbanizowane;

4) użytki ekologiczne, oznaczone symbolem złożonym z litery „E” oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego określającego sposób zagospodarowania lub użytkowania terenu, np. E-Ws, E-Wp, E-Ls, E-Lz, E-N, E-Ps, E-R;

5) (uchylony);

6) grunty pod wodami;

7) tereny różne oznaczone symbolem – Tr.

Na mocy § 68 ust. 1 grunty rolne dzielą się na:

1) użytki rolne, do których zalicza się:

a) grunty orne, oznaczone symbolem – R,

b) sady, oznaczone symbolem – S,

c) łąki trwałe, oznaczone symbolem – Ł,

d) pastwiska trwałe, oznaczone symbolem – Ps,

e) grunty rolne zabudowane, oznaczone symbolem – Br,

f) grunty pod stawami, oznaczone symbolem – Wsr,

g) grunty pod rowami, oznaczone symbolem – W,

h) grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, oznaczone symbolem – Lzr;

2) nieużytki, oznaczone symbolem – N.

Natomiast grunty leśne, które – jak wynika z powyższego – nie są gruntami rolnymi, dzielą się na:

1) lasy, oznaczone symbolem – Ls;

2) grunty zadrzewione i zakrzewione, oznaczone symbolem – Lz.

Opodatkowanie gruntów i budynków podatkiem rolnym

Przypomnę, że opodatkowaniu podatkiem rolnym na mocy art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U.2013.1381 z dnia 2013.11.26) podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy – za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa była powyżej, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Tym samym dla uznania, iż mamy do czynienia z jednym gospodarstwem rolnym nie ma znaczenia, że grunty ze sobą nie sąsiadują. Ponadto mogą być ze sobą w ogóle niepowiązane, nawet ekonomicznie. Jak słusznie zauważono w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 września 2011 r. [sygn. II FSK 604/10]: „Za gospodarstwo rolne można uznać grunty o powierzchni przekraczającej 1 ha nawet wówczas, gdy nie istnieje pomiędzy nimi żadna więź ekonomiczna – na przykład grunty te nie stanowią zorganizowanej całości. Wystarczającą przesłanką do tego, aby uznać dany obszar za gospodarstwo rolne, w rozumieniu przepisów u.p.r., jest bowiem posiadanie gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy”.

Jeszcze dobitniej wyraził się w wyroku z dnia 29 kwietnia 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie [sygn. I SA/Sz 186/15]: „(...) nie istnieje wymóg, aby grunty gospodarstwa rolnego były położone na terenie jednej gminy. Nie ma także znaczenia istnienie więzi ekonomicznej między tymi gruntami, czy zorganizowanie gruntów w całość, skoro z woli ustawodawcy o opodatkowaniu podatkiem rolnym decyduje samo tylko posiadanie użytków rolnych o określonej powierzchni. Ustawowa definicja gospodarstwa rolnego dla potrzeb podatku rolnego nie zawiera wymogu wykorzystywania gruntu gospodarstwa rolnego do prowadzenia działalności rolniczej czy też produkcji rolnej, ani też wymogu tworzenia zorganizowanej całości”.

Tym samym, jeśli nie zachodzą inne okoliczności, grunt o powierzchni 0,33 ha stanowi część Pana gospodarstwa rolnego i podlega opodatkowaniu podatkiem rolnym. Dodać przy tym należy, że zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (który został zmieniony przez art. 9 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. [Dz.U.2015.1045] zmieniającej ww. ustawę z dniem 1 stycznia 2016 r.) opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Zwolnienie od podatku od nieruchomości budynków gospodarczych lub ich części

Na ogół rozbieżności dotyczą budynków, bowiem zwolnione od podatku od nieruchomości są jedynie na mocy art. 7 ust. 1 pkt 4 budynki gospodarcze lub ich części:

a) służące działalności leśnej lub rybackiej,

b) położone na gruntach gospodarstw rolnych, służące wyłącznie działalności rolniczej,

c) zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej.

Tu zatem nie wystarcza jedynie położenie na gruncie gospodarstwa rolnego, lecz konieczne jest jeszcze służenie działalności rolniczej. To zaś w rozmaity sposób opisuje się w nauce i orzecznictwie. Przykładowo Paweł Borszowski* uważa, że: „Skoro normodawca użył tutaj określenia, iż obiekty te muszą służyć »wyłącznie działalności rolniczej«, to należy przyjąć, iż pomiędzy budynkiem lub jego częścią a działalnością rolniczą musi zachodzić bardzo ścisły związek o charakterze bezpośrednim. Po pierwsze ustawa wprowadza konieczność istnienia związku pomiędzy tymi obiektami a działalnością rolniczą, a nie jedynie dopuszcza możliwość jego istnienia. Nie będą więc podlegały omawianemu zwolnieniu te budynki lub ich części, które mogą dopiero służyć działalności rolniczej i to niezależnie od tego, czy będą służyć jej wyłącznie, czy też tylko jako jeden z celów. Chodzi więc o pewien aspekt »realności«, a nie abstrakcyjności. Ponadto należy zwrócić uwagę na bezpośredni, a nie pośredni charakter związku pomiędzy budynkiem lub jego częścią a działalnością rolniczą. Nie będą więc podlegały zwolnieniu te obiekty, których związek z działalnością rolniczą ma charakter pośredni, nawet wówczas gdy chodzi o związek spełniający aspekt realności. Takiego charakteru nie będą zapewne posiadały garaże wolnostojące, ubikacje czy wiaty, w których parkowany jest samochód”.

Natomiast w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 10 października 2012 r. [I SA/Go 436/12] przeczytać możemy, że za budynki służące działalności rolniczej należy uznać nie tylko budynki wykorzystywane w tym celu, czy używane w ramach takiej działalności, ale również przeznaczone do tego.

* Borszowski Paweł, Zwolnienie z podatku od nieruchomości budynków gospodarstwa rolnego. Publikacje Elektroniczne ABC