Decyzja o odejściu od żony i dzieci

Jak pokojowo zakończyć małżeństwo?

Sprawę należy załatwić z dwóch stron – od strony emocjonalno-psychologicznej oraz prawnej.

Dzieci są już dojrzałe, dorosłe, więc wiele rzeczy da się im po prostu wytłumaczyć, z doświadczenia mogę powiedzieć, że najlepiej utrzymywać z nimi jak najczęstszy kontakt, aby rozwód z żoną nie był jednocześnie separacją od dzieci. Od strony układów z żoną także najlepiej ustalić warunki rozwodu, a nawet podziału majątku – bo będzie to lepsze niż zaskoczenie pozwem do sądu.

Od strony prawnej najlepiej oczywiście mieć wszystko ustalone:

• warunki rozwodu – z orzeczeniem o winie, bez orzeczenia
• alimenty na małoletnie dziecko oraz ewentualną opiekę, gdzie będzie mieszkać, w jaki sposób kontaktować się z tym drugim rodzicem,
• alimenty na dorosłe dziecko należy uzgodnić z tym dzieckiem,
• ewentualny podział majątku.

Jeśli nie da się tego ustalić w zaciszu domowym, warto posłużyć się mediatorem, osobą trzecią, która pomoże dojść do kompromisu czy porozumienia.

Pozew o rozwód czy separację?

Może warto zacząć od pozwu o separację, a nie rozwód. Brzmi to mniej drastycznie, może wywoła mniejsze emocje, a na pewno mniej negatywne. Zgodnie z zapisami Kodeksu rodzinnego:

„Art. 611. § 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację.

§ 2. Jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

§ 3. Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków”.

Skutki orzeczenia separacji

Po prawomocnym orzeczeniu separacji małżeństwo istnieje nadal, z tym jednak zastrzeżeniem, że powstają skutki takie jak przy rozwodzie z pewnymi wyłączeniami. Każde z małżonków formalnie separowanych, bez ograniczenia jakimkolwiek terminem, może wytoczyć powództwo o rozwód (art. 56). Dla rozwodu małżonków uprzednio separowanych przepisy nie przewidują ani ułatwień, ani utrudnień do uzyskania rozwodu.

Separacja prawna (formalna) powstaje w dacie uprawomocnienia się wyroku (postanowienia) orzekającego separację (analogicznie jak przy wyroku orzekającym rozwód, patrz orzeczenie SN z dnia 6 listopada 1967 r., sygn. akt I CR 355/67, OSN 1968, nr 7, poz. 123). Od tej daty powstają skutki separacji.

Do skutków orzeczenia separacji należą:

• powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej,
• ustanie obowiązku określonego w art. 24 – rozstrzygania wspólnie o istotnych sprawach rodziny,
• wygaśnięcie obowiązku z art. 27 – przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli,
• niemożność stosowania art. 28, 29, 30,
• wyłączenie domniemania pochodzenia dziecka od męża matki,
• odsunięcie małżonka spadkodawcy od dziedziczenia ustawowego, jeżeli w chwili otwarcia spadku małżonkowie pozostawali w separacji,
• możliwość wyłączenia małżonka od dziedziczenia z ustawy, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione (art. 940 § 1 Kodeksu cywilnego); wyłączenie to nie znajdzie zastosowania w sytuacji wskazanej w art. 57 § 2 oraz w art. 613 § 2 Kodeksu rodzinnego,
• wpisanie do aktu małżeństwa i do odpisu z niego wzmianki o orzeczeniu separacji lub o jej zniesieniu,
• niemożność przysposobienia wspólnego przez separowanych małżonków (art. 115 § 1); są oni wprawdzie małżonkami, ale żyją w rozłączeniu, przysposobienie wspólne ma zaś sens wtedy, gdy dziecko będzie wychowywane wspólnie przez przysposabiających; można przypuszczać, że dobro dziecka sprzeciwia się tego rodzaju adopcji; patrz uwagi do art. 114 i 115,
• niemożność przysposobienia przez jedno z małżonków separowanych bez zgody drugiego (art. 116).

Małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć ponownego małżeństwa. Warto może więc zacząć od separacji. Przy separacji także ustala się alimenty na małoletnie dziecko, proszę więc ustalić tę kwestię najlepiej poprzez umowę alimentacyjną i tylko ją potwierdzić w sądzie.