Darowizna mieszkania a zadłużenie komornicze

Darowizna mieszkania przez osobę przeciwko której toczy się postępowanie egzekucyjne

Oczywiście Pani ciocia może po wykupie mieszkania darować je Pani jako swoją własność. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że darowizna mieszkania w okolicznościach przedstawionych w pytaniu może nieść za sobą dość poważne ryzyko ze względu na fakt, że wobec Pani cioci toczy się obecnie postępowanie egzekucyjne. Ciocia może się narazić na odpowiedzialność karną z art. 300 Kodeksu karnego, który przytaczam poniżej w całości.

„§ 1. Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. Jeżeli czyn określony w § 1 wyrządził szkodę wielu wierzycielom, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 4. Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego”.

Czy wierzyciele mogą zakwestionować umowę darowizny zawartą przez dłużnika?

Ponadto wierzyciele cioci mogą wytoczyć przeciwko Pani jako osobie obdarowanej skargę pauliańską z art. 527 Kodeksu cywilnego. Jest to uprawnienie wierzyciela do zakwestionowania skuteczności krzywdzącej go czynności dłużnika z osobą trzecią. W konsekwencji wierzyciel może żądać, by taka czynność prawna została uznana w stosunku do niego za bezskuteczną i by mógł dochodzić zaspokojenia swojej wierzytelności z tego, co skutkiem takiej czynności wyszło z majątku dłużnika lub do niego nie weszło. Powództwo ze skargi paulińskiej powinno być wytoczone przez wierzyciela przeciwko osobie trzeciej, która z dłużnikiem dokonała czynności prawnej, czyli np. zawarła umowę sprzedaży czy darowizny.

W związku powyższym ciocia, mając zadłużenie na 30 000 zł i dokonując darowizny mieszkania na Pani rzecz, może postawić nie tylko siebie, ale również Panią w dość trudnej sytuacji.

Należałoby też sprawdzić, czy mieszkanie nie zostało zajęte w toku postępowania egzekucyjnego przez komornika.

Rozporządzanie nieruchomością po jej zajęciu

Zgodnie z art. 925 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) w stosunku do dłużnika nieruchomość jest zajęta z chwilą doręczenia mu wezwania. W stosunku do dłużnika, któremu nie doręczono wezwania, jako też w stosunku do osób trzecich, nieruchomość jest zajęta z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej lub złożenia wniosku komornika do zbioru dokumentów. Jednakże w stosunku do każdego, kto wiedział o wszczęciu egzekucji, skutki zajęcia powstają z chwilą, gdy o wszczęciu egzekucji powziął wiadomość, chociażby wezwanie nie zostało jeszcze dłużnikowi wysłane ani wpis w księdze wieczystej nie był jeszcze dokonany.

Ponadto zgodnie z art. 930 K.p.c. rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie. Nabywca może uczestniczyć w postępowaniu w charakterze dłużnika. W każdym razie czynności egzekucyjne są ważne tak w stosunku do dłużnika, jak i w stosunku do nabywcy.

Mając na uwadze powyższe, w pierwszej kolejności radziłbym uregulować wszystkie długi, tak aby postępowanie komornicze zostało umorzone, a wierzyciele spłaceni. Dopiero wówczas będzie można spokojnie podpisać umowę darowizny, nie narażając się przy tym na ryzyko, o którym pisałem wcześniej.