Darowizna w trakcie rozwodu, jak uchronić majątek osobisty?

Majątek osobisty małżonka

Zgodnie natomiast z treścią art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) „Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;

3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;

4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;

5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;

8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;

9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;

10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.

Darowizna a wspólność majątkowa

Przedmiot darowizny wchodzi do majątku wspólnego wtedy, gdy oboje małżonkowie są stroną umowy darowizny dokonanej przez darczyńcę na ich rzecz na zasadach wspólności ustawowej, a także wtedy, gdy stroną umowy (obdarowanym) jest tylko jeden z małżonków, ale w umowie darczyńca zastrzegł, że przedmiot darowizny zostaje objęty wspólnością. W drugim z tych wypadków nie jest wymagane przyjęcie darowizny przez drugiego z małżonków niebędącego stroną umowy [zob. uchw. SN z 7.4.1975 r., sygn. akt III CZP 12/75, OSNCP 1975, Nr 10–11, poz. 147 i uchw. SN(PSIC) z 28.9.1979 r., sygn. akt III CZP 15/79, OSNCP 1980, Nr 4, poz. 63, teza 1].

Zgodnie natomiast z ust. 10 powyższej regulacji „Do majątku osobistego każdego z małżonków należą: przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.

Zgodnie ze stanowiskiem SN (wyr. SN z 12.5.2000 r., sygn. akt V CKN 50/00) „przewidziana w art. 33 pkt 10 K.r.io. tzw. surogacja polega na zastąpieniu jednego składnika majątku odrębnego innym składnikiem. Przesłankami tak rozumianej surogacji są – jak się przyjmuje – dwa wymagania: po pierwsze, aby jedno i to samo zdarzenie spowodowało wyjście określonego przedmiotu z majątku odrębnego i nabycie innego przedmiotu majątkowego, oraz po drugie, aby przedmiot nabyty był uzyskany także w sensie ekonomicznym kosztem majątku odrębnego”.

Wobec tego otrzymana darowizna stanowić będzie tylko majątek osobisty córki. Proszę jednak mieć na uwadze, iż obecny mąż może wykorzystać tę okoliczność i w przypadku podziału majątku starać się o rozliczenie tak otrzymanych nakładów. Dlatego w trakcie postępowania rozwodowego zalecam unikanie dokonywania wszelkich takich ruchów.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1975 r., sygn. akt III CZP 12/75
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1979 r., sygn. akt III CZP 15/79
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2000 r., sygn. akt V CKN 50/00